YONCAPINAR EFSANESİ VE TÜRKÜ SÖZLERİ

Kütahya efsaneleri, Vaktiyle Afyon'da anne babası yanında ikamet eden Rabia isimli bir kız beğenilmeyen sevilmeyen bir ailenin oğluna anne ve babası tarafından verilmek istenir, Fakat Rabia istemez, bütün gücüyle karşı koymasına rağmen anne baba bu isteklerin de ısrarla olunca Rabia tek çıkar yolun afyonu terk etmek olduğunu düşünür.

Kütahya-efsaneleri

Kütahya efsaneleri

Fakat nasıl? Sonunda bir yol bulur Rabia
Erkek kıyafeti giyerek Afyon'dan Kütahya'ya akrabalarının yanına kaçar , hayatını burada akrabaların yanında kalarak sürdürmeye karar verir .

Adını da Esma olarak değiştirir burada hayatına devam ederken gönlünü iliyenlioğlu adında bir gence kaptıran Esma sevmenin yasak olduğu görüşmenin kötü bir davranış sayıldığı o zaman da sevdiği genci sık sık görmek ister ama , Konu komşu nezareti altında olduğundan bir türlü görüşemez.

O zamanlar Yonca pınar denilen bir mevkide delikanlılar sık sık buluşup geceleri burada eğlenir sohbet edermiş .
Esma'nın gönül verip O çok sevdiği iliyenoğlu da bu toplantılara katılanlardanmış .
Bunu bilen Esma hasretiyle yanıp tutuştuğu genci bir kere olsun görebilmek için bu toplantılara katılmaya karar verir .
Bir akşam sevdiği gencin yine gençlerle birlikte Yonca Pınarı eğlencesinde olduğunu öğrenir , hemen:

• Fes 
• Poçu kazeki (1)
• Hümayun şalvar
• Acem Şalı (2) 

Giyer ve silah takınarak o günün Efe kıyafeti ne girer .
Kendisine pek güzel yakıştırdığı kıyafetler Elinde Bir de sigara çubuğu Yonca pınarına varır.
Selam verip dışarıdan gelmiş gibi oradaki onlara dahil olur kimse de bunun farkına varmaz.
Esma rüyalarında gördüğü hayalinden hiç çıkarmadığı gencin cemalini yaşlı gözlerle doya doya seyreder ve kokladığı havayı koklayarak , onunla yan yana Diz Dize baş başa saatler geçirir

Böyle Epey zaman devam eder .
Kimse Esma'nın kız olduğunun farkına varamaz .
Taki bu gençlerle birlikte hamama gidinceye kadar .

Gittikleri bir Hamam Sefasında fark edilince artık bir daha göremez olur sevdiğini .
Esma'nın sevdiği genci görebilmek için ne tür yollara başvurduğu açığa çıkınca o zaman halk Bu olaydan çok etkilenir ki , Yonca Pınarı diye bir türkü Yakar ve dilden dile dolaşır.

Bir rivayete göre Esma'yı sevdiği erkek kaçırır ve sonra evlenirler çocukları olur Saray Mahallesi'nde torunlarının tanınmış bir aile olarak yaşadığı ve ikamet ettiği rivayet edilir .
Esma Hanımın son günlerini gözlerine inen bir perde sonucu kör olarak yaşamış olduğu da söylenir .
Esas adı Rabia ile başlayıp Esma adı ile söylenen şairi bestekarı belli olmayan halka mal olmuş eviç makamında olan türkünün sözleri şöyledir.

Yonca pınarına vardım
Çubuğunu elime aldım
Ben kız iken Oğlan oldum
Esma kızı kimler bildi
Gözyaşımı yenim sildi.

Sonra da Esma'nın annesi ağzından şöyle acınma türküsü yakılır .

Giydin hümaun donunu
kaybettin evin yolunu
Bilmem Oğlan soyunu
Yandın Esmam Sana ne oldu
Ahu gözün yaşla doldu

Ve sonra insafa gelip Sevgi uğrunda olmayacak şeylere cüret eden kızını mazur gören anayı şöyle konuşturur.

Açın görün Al fesini
Avrupa kesmiş saçını
Bağışladım her suçunu
Yandın Esma Sana ne oldu
Neden böyle benzin soldu

Aşağı Çarşı baştan başa
Esma şeker Taştan taşa
İliyenoğlu Sen bin yaşa
Yangın Esma Sana ne oldu
Sarardı gül benzin soldu

KAYNAK : Ali GÜNHAN - Kütahya ve yöresi folklorundan damlalar

1 kazeki :
İşlemeli çuhadan yapılmış kısa ceket.
2.Acem şalı :boyuna ve ya omuzlara örtülen ünlü olan eskiden acemde üretilen bir atkı kaşkol gibi örtünmeye yarayan bayanlar örtüsüdür