Atatürk ve anılar şeker fabrikası, Nuri Şeker: Türkiye'nin İlk Şeker Fabrikası Macerasının Mimarı
 |
| Türkiye'de ilk şeker fabrikası: Atatürk ve Nuri Şeker |
ATATÜRK VE NURİ ŞEKER
Nuri Efendi.
- Uşak'ın Kalfa köyünden geliyorum. Ailemden kalan helva ve haşhaş yağı imalathanesini işletiyorum. İstanbul'da askerlik yaptım ve orada çok şey öğrendim. Avrupa'dan pancar tohumu getirttim ve köyümdeki toprağa ektim. Pancarları rendeleyip kaynattım, pekmez ve şeker elde ettim. Köpük helvası imal ettim. Mehmet Hacim Bey'in önderliğinde elli bir kişi birleşerek Terakki-yi Ziraat Türk Anonim Şirketi'ni kurduk. 600 bin lira sermayemiz var. Paşam, bize destek olun, şeker fabrikamızı kuralım. Köylüler pancar yetiştirebilir ya da fabrikada çalışabilir.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk yerinden fırlar, Nuri Efendi'yi sevgiyle, saygıyla kucaklar.
- Hepiniz var olun! Türkiye'yi bu azim, bu istek, bu şevk kurtaracak. Ben seni şimdi bir yaverle Başbakan'a yollayacağım. O da seni belki bir iki bakanla konuşturur. Hepsine bana anlattıklarını iyice anlat. Bir sorun olursa aldırma, bana gel. Kapım her zaman sana açık olacak.
Nuri Efendi'yi kucaklar ve yanaklarından öper. bu sırtında heybesi olan köylü Türkiye'nin ilk şeker fabrikası kurucularından ünlü Nuri Şeker olacaktı.
Nuri Şeker: Türkiye'nin İlk Şeker Fabrikası Macerasının Mimarı
Nuri Şeker, Türkiye'nin ilk şeker fabrikalarından birinin kurucusu olarak tarihimize geçmiş önemli bir iş insanıdır. Uşak'ta doğan Nuri Bey, geleneksel bir eğitim almasına rağmen, girişimci ruhu ve yenilikçi fikirleriyle ülke ekonomisine önemli katkılarda bulunmuştur.
Köyden Fabrika Sahibine Uzanan Yol
- Çiftçilikten Şekere: Nuri Şeker, gençlik yıllarında çiftçilikle uğraşmıştır. Özellikle şeker pancarı yetiştirme konusunda gösterdiği ilgi, onu bu sektörde önemli bir adım atmaya yöneltmiştir.
- Uşak Terakki Ziraat Türk Anonim Şirketi: 1923 yılında kurulan bu şirket, Mehmet Hacım öncülüğünde şeker pancarı üretimi ve şeker üretimi konusunda önemli çalışmalar yapmıştır. Nuri Şeker de bu şirketin kurucu üyeleri arasında yer alarak, şeker sektöründe ülkemizin ilk adımlarını atmıştır.
- Uşak Şeker Fabrikası: Nuri Şeker'in en büyük hayali olan şeker fabrikası, bu şirketin kurulmasıyla birlikte hayata geçmiştir. Uşak'ta kurulan bu fabrika, Türkiye'nin şeker ihtiyacının karşılanmasında önemli bir rol oynamıştır.
Türkiye'nin ilk şeker fabrikasının, Nuri Şeker tarafından kurulması ve kısa bir süre sonra kamulaştırılması.
İşte bu durumun nedenleri ve detayları hakkında biraz daha bilgi:
- Ekonomik Zorluklar: 1920'lerin Türkiye'si, yeni kurulmuş bir devlet olarak ciddi ekonomik sorunlarla mücadele ediyordu. Özellikle sanayi yatırımları için gerekli sermaye bulunmakta zorlanılıyordu.
- Devletin Rolü: Yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti, ekonomide önemli bir rol oynamak ve stratejik sektörleri kontrol altında tutmak istiyordu. Şeker üretimi gibi temel gıda maddelerinin üretimi, devletin öncelikleri arasında yer alıyordu.
- Sanayi Maden Bankası: 1931 yılında Sanayi Maden Bankası, Uşak Şeker Fabrikası gibi bazı özel sektöre ait işletmeleri devraldı. Bu sayede devlet, stratejik öneme sahip bu fabrikaları kendi kontrolüne almış oldu.
Nuri Şeker'in Vasiyeti İddiası:
Son dönemde sosyal medyada ve bazı platformlarda, Nuri Şeker'in vasiyeti nedeniyle fabrikanın özelleştirilemediği yönünde iddialar ortaya atılıyor. Ancak bu iddiaların herhangi bir gerçekliği bulunmamaktadır. Nuri Şeker, fabrikanın tek sahibi olmadığı gibi böyle bir vasiyet de bırakmamıştır.
Sonuç olarak, Nuri Şeker ve arkadaşlarının büyük bir çaba göstererek kurduğu Uşak Şeker Fabrikası, o dönemki ekonomik koşullar ve devletin sanayiye verdiği önem nedeniyle kısa süre sonra devlet tarafından alınmıştır. Bu durum, Türkiye'nin ilk yıllarında yaşanan ekonomik dönüşümün bir parçası olarak değerlendirilebilir.
Özetle:
- Nuri Şeker, Türkiye'nin ilk şeker fabrikalarından birini kurmuş önemli bir girişimcidir.
- Fabrika, kısa bir süre sonra devlet tarafından alınmıştır.
- Nuri Şeker'in vasiyetiyle ilgili iddialar gerçek değildir.
COMMENTS