Dolar baskısı ve kur krizi Türk halkının en korkulu rüyası, 2023 yılı sonu ya da 2024 yılı ortalarına doğru dolar 50 TL olursa Türkiye ekonomisine ve Türk halkına etkileri neler olur?
Doların Türk Lirası karşısında son dönemde hızlı bir yükseliş yaşadığı biliniyor. 2021 yılında dolar kuru 18,36 TL'ye kadar çıktıktan sonra, hükümetin aldığı bazı önlemlerle 10 TL seviyelerine kadar geriledi.
Ancak bu önlemlerin kalıcı ve sürdürülebilir olmadığı, kur riskinin kamu bütçesi ve vergi mükellefleri tarafından üstlenildiği, ekonomik temellerin zayıf olduğu ve FED'in faiz artırım kararlarının etkisiyle doların yeniden yükselişe geçtiği görülüyor.
Ancak bu önlemlerin kalıcı ve sürdürülebilir olmadığı, kur riskinin kamu bütçesi ve vergi mükellefleri tarafından üstlenildiği, ekonomik temellerin zayıf olduğu ve FED'in faiz artırım kararlarının etkisiyle doların yeniden yükselişe geçtiği görülüyor.
Peki dolar 50 TL olursa Türk ekonomisinde ne olur?
Bu sorunun kesin bir cevabı yoktur, ancak bazı olası senaryolar şöyle sıralanabilir:
Dolar 50 TL Olursa - Enflasyon:
Doların yükselmesi, ithalatın maliyetini artırır ve enflasyonu yükseltir. Türkiye'nin ithalata bağımlı bir ekonomi olduğu düşünülürse, doların 50 TL olması enflasyonun çok daha fazla artmasına neden olabilir. Örneğin, 2021 yılında enflasyon %36,08 olarak gerçekleşti. Doların 50 TL olması durumunda, enflasyonun %100'ün üzerine çıkması mümkündür. Bu da reel gelirleri ve alım gücünü düşürür, yoksulluğu ve gelir adaletsizliğini artırır.
Dolar 50 TL Olursa - Faiz:
Enflasyonun yükselmesi, Merkez Bankası'nın faizleri artırmasını gerektirir. Ancak faizlerin artması da ekonomik büyümeyi yavaşlatır, yatırım ve istihdamı azaltır, borçlanma maliyetini yükseltir. Türkiye'nin yüksek borç stoku ve kısa vadeli borç ödemeleri olduğu göz önüne alınırsa, doların 50 TL olması durumunda faizlerin çok daha fazla artması kaçınılmazdır. Örneğin, 2021 yılında politika faizi %14 olarak belirlendi. Doların 50 TL olması durumunda, politika faizinin %60'ın üzerine çıkması ihtimal dahilindedir.
Dolar 50 TL Olursa - Kur:
Doların yükselmesi, döviz talebini artırır ve döviz rezervlerini azaltır. Türkiye'nin döviz rezervleri zaten negatif seviyededir ve Merkez Bankası'nın rezerv satışları ile kur müdahalesi yapma imkânı kalmamıştır. Doların 50 TL olması durumunda, kurun daha da yükselmesi ve kontrol edilemez bir hale gelmesi söz konusu olabilir. Örneğin, 2021 yılında dolar kuru 13,27 TL olarak kapandı. Doların 50 TL olması durumunda, duracak yer artık belirsizdir, kurun 100 TL'ye kadar çıkması bile şaşırtıcı olmayacaktır.
Dolar 50 TL Olursa - Sermaye:
Doların yükselmesi, sermaye kaçışını hızlandırır ve finansal piyasaları olumsuz etkiler.
Türkiye'nin sermaye girişine ihtiyacı vardır ancak siyasi belirsizlikler, kurumsal zayıflıklar, güven kaybı ve küresel koşullar nedeniyle sermaye çıkışı yaşanmaktadır. Doların 50 TL olması durumunda, sermaye kaçışının daha da artması ve finansal krize yol açması muhtemeldir.
Örneğin, 2021 yılında Borsa İstanbul endeksi %36,5 değer kaybetti.
Doların 50 TL olması durumunda, borsanın %70'in üzerinde değer kaybetmesi beklenebilir.
Sonuç olarak, doların 50 TL olması Türk ekonomisinde çok ciddi sorunlara neden olabilir.
Sonuç olarak, doların 50 TL olması Türk ekonomisinde çok ciddi sorunlara neden olabilir.
Bu sorunların çözümü için ekonomik temellerin güçlendirilmesi, kurumsal reformların yapılması, siyasi istikrarın sağlanması, güvenin yeniden tesis edilmesi ve küresel iş birliğinin artırılması gerekmektedir.
Kaynaklar:
- Dolar/TL: Ekonomistler, Erdoğan'ın 'yeni finansal alternatifini' nasıl yorumluyor? - BBC News Türkçe https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-59736185
- Ekonomistler beklentilerini açıkladı: Dolar fırtınası kapıda https://www.cumhuriyet.com.tr/ekonomi/ekonomistler-beklentilerini-acikladi-dolar-firtinasi-kapida-1900399
- Kısa vadede ekonomi nasıl düzelir, erken seçim çözüm mü? https://tr.euronews.com/2021/11/24/k-sa-vadede-ekonomi-nas-l-duzelir-erken-secim-cozum-mu-ekonomist-oguz-demir-cevapl-yor
Kaynaklar:
- Dolar/TL: Ekonomistler, Erdoğan'ın 'yeni finansal alternatifini' nasıl yorumluyor? - BBC News Türkçe https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-59736185
- Ekonomistler beklentilerini açıkladı: Dolar fırtınası kapıda https://www.cumhuriyet.com.tr/ekonomi/ekonomistler-beklentilerini-acikladi-dolar-firtinasi-kapida-1900399
- Kısa vadede ekonomi nasıl düzelir, erken seçim çözüm mü? https://tr.euronews.com/2021/11/24/k-sa-vadede-ekonomi-nas-l-duzelir-erken-secim-cozum-mu-ekonomist-oguz-demir-cevapl-yor
Yorum Gönder