Kütahya ferace zeybeği

Kütahya'ya özgü bir halk oyunu olan Ferace zeybeği, bilinen belirli bir hikayeye sahip değildir ve zeybek oynayanların en klasiklerinden biri olarak kabul edilir. Hikayesi hakkında çeşitli rivayetler bulunsa da, genellikle efendinin sarhoş oluşu, vurulması ve sendeleyerek de olsa direnç gösterip ayağa kalkması üzerine bir mutabakat vardır.

 

Kütahya için adeta sembol olan Ferace zeybeği

Ferace zeybeği, solo performans gerektiren bir oyundur. Zeybek danslarının en etkileyicisi olduğunu düşünüyorum. Ustalıkla oynayan bir efe, inanılmaz bir karizma sergiler. İzlemesi ve dinlemesi bile zevklidir. Kütahya bölgesine özgüdür ve düğünlerde ara sıra sergilenir. Zeybek ustaca oynandığında, izlemekten insan doyamaz. Sanki bir filmde efenin vurulma sahnesine dalıp gidiyorsunuz. Bu figürleri izlerken göğsünüz kabarır ve bir hüzün sizi sarar. 

Bir zeybek dansı ilk izlendiğinde bile, dikkatli bir izleyici, efenin ne kadar içki içtiğini, kaç kurşunla yaralandığını, inatçılığını, kararlılığını ve daha pek çok şeyi kolaylıkla anlayabilir. Elbette, bu dansı gerçekleştirebilmek için yetenekli bir dansçıya ihtiyaç vardır; çünkü herkes efeye o özgü ruhu kazandıramaz. 

Ferace zeybeği, zeybek dansının en heyecanlı anlarından biridir. Bu dans, bir hikaye anlatır ve hikayenin dinamizmi için karakterlerin ve şarkının özünün bilinmesi şarttır. Bu özellikleriyle, ferace zeybeği sıradan bir halk dansından ayrılır. Her Kütahyalı bu dansı yapamasa da, dansın kendisini tanır. Ferace zeybeği, herkesin kolaylıkla yapamayacağı, yetenek isteyen bir danstır. Muammer Tezcan, bu dansı en ustalıkla sergileyenlerdendir.

Kütahya ferace zeybeği türkü sözleri

Feracemin (aman aman) ucu sırma
Bıyıkları burma burma
Git güzel karşımda durma
Al hançeri vur boynuma
Saat de beşte gel yanıma
Feracemin (aman aman) al yakası
Terziler vurur makası
Kolu dibinden kopası
Al hançeri vur ben ölem
Kapınızda kölen olam.