-->
zWZ3ZJ90R4zzhbql6NUZDSuEAK5vmsQ96TEJw5QR
Bookmark

Uluslararası Hukukta Savaş ve Soykırım Suçları

İsrail'in Gazze'ye saldırısı savaş suçu mudur, Savaş suçları nelerdir, insanlığa karşı işlenen savaş suçları ve soykırım iddiaları hangi merciler tarafından tespit edilir, cezası nelerdir, 20.Yüzyıldaki en büyük savaş suçları nelerdir, müsebbipleri ceza almış mıdır, Dünya savaşında Amerika'nın Japonya ya attığı nükleer füzeler savaş suçu sayılır mı? Uluslararası Hukukta Savaş ve Soykırım Suçları

Uluslararası Hukukta Savaş ve Soykırım Suçları
Uluslararası Hukukta Savaş ve Soykırım Suçları

Savaş Suçları

Uluslararası hukukta savaş ve soykırım, uluslararası toplumun ortak değerlerini ve insanlığın varlığını tehdit eden en ciddi suçlar olarak kabul edilir. Bu suçlar, uluslararası hukukun temel ilkelerini ihlal eder ve insanlığa karşı işlenen suçlar olarak nitelendirilir.

Uluslararası hukukta savaş suçları, silahlı çatışmalar sırasında işlenen ve uluslararası hukuk tarafından yasaklanan suçlar olarak tanımlanır. Savaş suçları, insanlığın ortak değerlerini ve insan haklarını ihlal eden ağır suçlar olup, uluslararası toplum tarafından ortaklaşa cezalandırılır.

Uluslararası hukukta savaş suçları olarak kabul edilen suçlar:

  • Askerî olmayan sivillere, sivil yerleşim yerlerine ve sivil altyapıya yönelik saldırılar
  • Savaş esirleri ve sivillere yönelik işkence, zulüm ve kötü muamele
  • Kuşatma altındaki sivillere insani yardımların reddedilmesi
  • Askeri amaçlarla sivillerin zorla çalıştırılması
  • Doğal kaynakların yağmalanması
  • Casusluk ve sabotaj
  • Kişisel çıkar için savaşta taraf değiştirme

Soykırım Suçu

Soykırım suçu, millî, etnik, ırkî veya dinî bir grubun, sırf bu niteliği nedeniyle, kısmen veya tamamen yok edilmesidir. Soykırım, uluslararası hukukta en ağır suç olarak kabul edilir ve bireysel cezai sorumluluğu gerektirir.

Soykırım suçu, aşağıdaki eylemlerden herhangi birinin gerçekleştirilmesi ile oluşur:

  • Grup üyelerini öldürmek
  • Grubun fiziksel bütünlüğünü kalıcı olarak bozmak
  • Grubun yaşam koşullarını, grup üyelerinin bir kısmını yok etmek amacıyla, kasıtlı olarak zorlayıcı koşullara maruz bırakmak
  • Grubun çocuklarını bir başka gruba zorla nakletmek

Savaş ve Soykırım Suçlarını İşleyenler Nerede Nasıl Yargılanır?

Savaş ve soykırım suçları, uluslararası hukukun ortak değerlerini ve insanlığın varlığını tehdit eden en ciddi suçlar olarak kabul edildiğinden, bu suçları işleyenler nerede olursa olsun yargılanmalıdır.

Savaş suçları, işlendikleri devletlerin ulusal mahkemeleri tarafından yargılanabileceği gibi, uluslararası mahkemeler tarafından da yargılanabilir. Uluslararası mahkemeler, yargı yetkisine sahip oldukları durumlarda, savaş suçları işleyenleri yargılama yetkisine sahiptir.

Soykırım suçu, uluslararası hukukta bireysel cezai sorumluluğu gerektiren bir suç olduğundan, işlendikleri devletlerin ulusal mahkemeleri tarafından yargılanabileceği gibi, uluslararası mahkemeler tarafından da yargılanabilir.

Savaş ve Soykırım Suçları İşleyenler Ne Ceza Alırlar?

Savaş ve soykırım suçları, uluslararası hukukta en ağır suçlar olarak kabul edildiğinden, bu suçları işleyenler ağır cezalara çarptırılabilir.

Uluslararası mahkemeler tarafından yargılanan savaş ve soykırım suçlularına, ömür boyu hapis cezası veya idam cezası verilebilmektedir. Ulusal mahkemeler tarafından yargılanan savaş ve soykırım suçlularına ise, işledikleri suçun niteliğine göre değişen hapis cezaları verilebilir.

Uluslararası Ceza Mahkemesi

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), soykırım, insanlığa karşı suçlar, savaş suçları ve saldırı suçları olmak üzere dört kategorideki uluslararası suçlara ilişkin yargı yetkisine sahip uluslararası bir mahkemedir. UCM, 1 Temmuz 2002 tarihinden itibaren faaliyete geçmiştir.

UCM, yargı yetkisine sahip olduğu suçları işleyenleri yargılama yetkisine sahiptir. UCM, yargılama yetkisine sahip olduğu suçları işleyenleri, yargılama yetkisine sahip olduğu devletlerin ulusal mahkemeleri tarafından yargılanmaları yerine, kendi mahkemelerinde yargılayabilir.

UCM, uluslararası hukukta savaş ve soykırım suçları ile mücadelede önemli bir rol oynamaktadır. UCM, bu suçları işleyenleri yargılayarak, uluslararası hukukun üstünlüğünü ve insanlığın korunmasını sağlamaya çalışmaktadır.

Savaş suçları, silahlı çatışma sırasında uluslararası insancıl hukukun ciddi şekilde ihlal edilmesi olarak tanımlanabilir¹. 
Savaş suçları, sivillerin, esirlerin veya yaralıların kasıtlı olarak öldürülmesi, işkence, tecavüz, köleleştirme, kültürel mirasın tahrip edilmesi gibi eylemleri içerir¹. 
Soykırım suçu ise, ulusal, etnik, ırksal veya dinsel bir grubun tamamen veya kısmen yok edilmesini amaçlayan eylemlerdir². 

Soykırım suçu, gruba mensup kişilerin öldürülmesi, ciddi bedensel veya zihinsel zarara uğratılması, yaşam koşullarının bozulması, doğumların engellenmesi veya çocukların zorla başka gruplara aktarılması gibi eylemleri kapsar².

Bu suçları işleyenler, ulusal mahkemelerde veya uluslararası ceza mahkemelerinde yargılanabilir³. 
Uluslararası ceza mahkemeleri, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından kurulan ad hoc mahkemeler (Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi⁴, Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi⁵ gibi) veya Roma Statüsü ile kurulan kalıcı bir mahkeme olan Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) olabilir⁶. 
Bu mahkemelerin yargılama usulleri ve ceza verme yetkileri kendi statülerinde belirlenmiştir³. 
Bu suçlardan yargılanan kişiler, ömür boyu hapis cezasına kadar değişen hapis cezalarına çarptırılabilir³.

Dünya tarihinde bu suçtan yargılanıp ceza alan pek çok kişi vardır. 
Bunlardan bazı örnekler şunlardır:

- Nazi Almanyası'nın liderleri ve subayları, Nürnberg Uluslararası Askeri Mahkemesi tarafından savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemekten yargılanmış ve idam cezasına veya hapis cezasına mahkum edilmiştir⁷.
- Japonya'nın liderleri ve subayları, Tokyo Uluslararası Askeri Mahkemesi tarafından savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemekten yargılanmış ve idam cezasına veya hapis cezasına mahkûm edilmiştir⁸.
- Eski Yugoslavya'daki çatışmalarda savaş suçu işleyenler ve soykırım suçu işleyen Slobodan Milošević, Radovan Karadžić, Ratko Mladić gibi kişiler Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından yargılanmış ve hapis cezasına mahkûm edilmiştir⁴.
- Ruanda'daki soykırımın sorumlularından Jean-Paul Akayesu, Jean Kambanda gibi kişiler Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından yargılanmış ve ömür boyu hapis cezasına mahkûm edilmiştir⁵.
- Sudan'daki Darfur çatışmasında soykırım ve insanlığa karşı suç işleyen Ömer el Beşir gibi kişiler UCM tarafından yargılanmak üzere tutuklama emri çıkartılmıştır⁶.

UCM'nin savaş suçu davası açmasındaki prosedür 

  1. Soruşturma: UCM, bir devletten veya Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinden gelen bir ihbar üzerine, savaş suçu iddialarını araştırmak için soruşturma başlatabilir. UCM'nin soruşturması, savcı tarafından yürütülür.
  2. İddianame: Savcı, soruşturma sonucunda, savaş suçu işlediğine inandığı kişiler hakkında iddianame hazırlar. İddianame, şüphelinin kimliğini, işlediği iddia edilen suçları ve bu suçların kanıtlarını içerir.
  3. Mahkeme: İddianame kabul edildikten sonra, dava UCM'nin yargıçlarının önünde görülür. Mahkeme, davada delilleri değerlendirir ve sanığın suçlu olup olmadığını karara verir.
  4. Mahkeme kararı: Mahkeme, sanığın suçlu olduğuna karar verirse, sanığa ceza verir. Ceza, ömür boyu hapis cezası veya idam cezası olabilir.

UCM'nin savaş suçu davası açma prosedüründe, aşağıdaki hususlar dikkate alınır:

  • Yargı yetkisi: UCM, sadece kendi yargı yetkisine sahip olduğu suçları işleyenleri yargılama yetkisine sahiptir. UCM'nin yargı yetkisi, Roma Statüsünde belirtilmiştir.
  • Savcılık: UCM'nin savcılığı, savaş suçu iddialarını araştırmaktan ve iddianame hazırlamaktan sorumludur.
  • Mahkeme: UCM'nin mahkemesi, davada delilleri değerlendirir ve sanığın suçlu olup olmadığını karara verir.
  • Ceza: UCM tarafından yargılanan savaş suçlularına, ömür boyu hapis cezası veya idam cezası verilebilmektedir.

UCM, savaş suçu davası açma prosedürünü, uluslararası hukukun temel ilkelerine ve insan haklarının korunmasına uygun olacak şekilde düzenlemiştir.

Teslim olmayan teslim edilmeyen yakalanamayan savaş suçluları hakkındaki prosedür

Savaş suçu işleyenler ilgili devlet tarafından korunuyor ve teslim edilmiyorsa, bu kişiler hakkında uluslararası hukuk çerçevesinde çeşitli işlemler yapılabilir.

Uluslararası yaptırımlar: 

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, savaş suçu işleyen devletlere karşı uluslararası yaptırımlar uygulayabilir. Bu yaptırımlar, silah ambargosu, ekonomik yaptırımlar ve diplomatik yaptırımlar gibi çeşitli önlemleri içerebilir.

Siyasi baskı: 

Uluslararası toplum, savaş suçu işleyen devletlere karşı siyasi baskı uygulayabilir. Bu baskı, devletlerin diplomatik ilişkisini kesmek, devlete karşı yaptırımlar uygulamak veya devleti uluslararası örgütlerden çıkarmak gibi önlemleri içerebilir.

Sivil toplum baskısı: 

Sivil toplum örgütleri, savaş suçu işleyen devletlere karşı kampanyalar yürütebilir. Bu kampanyalar, kamuoyu baskısı oluşturmak ve devleti savaş suçlularını teslim etmeye zorlamak amacıyla düzenlenebilir.

Uluslararası mahkemelerde yargılama: 

Savaş suçu işleyen kişiler, ilgili devlet tarafından teslim edilmese bile, uluslararası mahkemeler tarafından yargılanabilir. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), savaş suçu işleyenleri yargılama yetkisine sahip uluslararası bir mahkemedir. UCM, yargı yetkisine sahip olduğu suçları işleyenleri, yargılama yetkisine sahip olduğu devletlerin ulusal mahkemeleri tarafından yargılanmaları yerine, kendi mahkemelerinde yargılayabilir.

Ulusal mahkemelerde yargılama: 

Savaş suçu işleyen kişiler, ilgili devletin ulusal mahkemeleri tarafından da yargılanabilir. Ancak, ilgili devlet savaş suçu işleyenleri korumak istiyorsa, bu yargılamalarda gerçek bir adalet sağlanamayabilir.

Savaş suçu işleyenler hakkında işlem yapmak, uluslararası hukukta önemli bir konudur. Bu suçları işleyenler, insanlığa karşı işlenen ağır suçlar nedeniyle, uluslararası toplum tarafından hesap vermelidir.

Dünya savaşında Amerika'nın Japonya ya attığı nükleer füzeler savaş suçu sayılır mı?

Bu sorunun cevabı, savaş suçunun tanımına ve nükleer silahların kullanımına ilişkin yasal ve ahlaki tartışmalara bağlıdır.

Savaş suçu, uluslararası hukuka göre, bir savaşın yürütülmesi sırasında işlenen herhangi bir suçtur. Bu suçlar, tarafsız sivilleri hedef almak, savaş esirlerine kötü muamele etmek veya masum insanları öldürmek gibi çeşitli eylemleri içerebilir.

Nükleer silahların kullanımı, savaş suçu teşkil edip etmediği konusunda tartışmalar vardır. Bazıları, nükleer silahların yıkıcı gücü nedeniyle her zaman savaş suçu teşkil ettiğini savunuyor. Diğerleri ise, nükleer silahların yalnızca belirli durumlarda savaş suçu teşkil ettiğini, örneğin sivilleri hedef almak veya masum insanları öldürmek için kullanıldıklarında.

Amerika Birleşik Devletleri, Hiroşima ve Nagazaki'ye attığı nükleer bombaları, Japonya'yı teslim olmaya zorlamak için gerekli bir askeri önlem olarak savunmuştur. Ancak, bu saldırıların sivilleri hedef aldığı ve büyük ölçekte ölüm ve yıkıma neden olduğu açıktır.

Bu tartışmalar göz önüne alındığında, Amerika Birleşik Devletleri'nin Japonya'ya attığı nükleer bombaların savaş suçu teşkil edip etmediği konusunda kesin bir cevap vermek zordur. Ancak, bu saldırıların uluslararası hukuka aykırı olduğu ve büyük ölçekte insanlığa karşı suçlar teşkil ettiği açıktır.

Amerika'nın Japonya'da nükleer silah kullanması ve savaş suçu teşkil edip etmediğine dair bazı görüşler:

  • Savaş suçu teşkil eder: Nükleer silahların kullanımı, savaş suçunun tanımına uygundur. Bu silahlar, masum sivilleri hedef almak ve büyük ölçekte ölüm ve yıkıma neden olmak için kullanılabilir.
  • Savaş suçu teşkil etmez: Nükleer silahların kullanımı, belirli durumlarda savaş suçu teşkil edebilir. Ancak, Japonya'ya atılan bombaların, Japonya'yı teslim olmaya zorlamak için gerekli bir askeri önlem olduğu savunulabilir.

Bu konudaki tartışmalar devam etmektedir. Güçlü olan galip olan her zaman haklıdır mantığı günümüzde dahi devam etmektedir.


Kaynak:  
(1) Hangi eylemler savaş suçu kabul edilir? – DW – 16.10.2023. https://www.dw.com/tr/hangi-eylemler-savaş-suçu-kabul-edilir/a-67113150.
(2) Uluslararası Ceza Mahkemesi - Vikipedi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Uluslararas%C4%B1_Ceza_Mahkemesi.
(3) İsrail-Hamas çatışmasında savaş suçu işleniyor mu?. https://www.dw.com/tr/i%CC%87srail-hamas-%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1nda-sava%C5%9F-su%C3%A7u-i%C5%9Fleniyor-mu/a-67113150.
(4) Savaş suçlarının görüldüğü Yugoslavya Mahkemesi kapılarını kapattı .... https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-42451115.
(5) RUANDA VE ESKİ YUGOSLAVYA ULUSLARARASI CEZA MAHKEMELERİ ... - DergiPark. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/155552.
(6) Jurix | Uluslararası Hukukta İnsanlığa Karşı Suçlar. https://bing.com/search?q=Uluslararas%c4%b1+hukukta+sava%c5%9f+ve+soyk%c4%b1r%c4%b1m+su%c3%a7lar%c4%b1.
(7) ULUSLARARASI HUKUKTA SOYKIRIM SUÇU VE DEVLETİN SORUMLULUĞU. https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/84572/703935.pdf?sequence=1.
(8) Jurix | Uluslararası Hukukta İnsanlığa Karşı Suçlar. https://jurix.com.tr/article/4619.
(9) Tarihsel ve Normatif Boyutlarıyla Uluslararası Hukukta Soykırım Suçu. https://www.jurix.com.tr/article/32088.
Yorum Gönder

Yorum Gönder

Yorumlarda lütfen saygılı olun