Kütahya konakları Hocazade konağı

Kütahya gezilecek mekanlar, Kütahya konakları,Hocazade konağı

Kütahya konakları Hocazade konağı

Gazi Kemal Mahallesi'ndeki Ahi Erbasan Yokuşu'ndaki Hacazade Konağı, 1883 yılında Rum ustalar tarafından bodrum üzeri iki katlı, ahşap olarak inşa edilmiş, harem-selamlık düzeninde bir yapıdır. Kütahya konakları arasında yer alan bu yapı, şehrin hakim tepesinden bakıldığında heybeti ile hemen fark edilmektedir.

Kütahya tarihi konakları:

Osman Efendi, Konak'ın bilinen en eski sahibi, 19. yüzyılın ilk çeyreğinde henüz 7 yaşındayken Aslanapa Pınarbaşı Köyü'nden tahsil için Kütahya'ya geliyor ve yüksek tahsilini İstanbul medreselerinde tamamlıyor.

Osman Efendi, uzun yıllar Osmanlı Sarayı'nda şehzadelere hocalık yapmıştır. Daha sonra Kütahya'ya dönerek birçok talebe yetiştirmiş ve müftülük makamında bulunmuştur.

Hocazadeler, Kütahya'nın söz sahibi ailelerinden biridir.

Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Yunan işgaline uğrayan şehirde, Konak'ta işgalcilerin komutanına  tahsis ediliyor.

Hocazade Rasih efendi ve Fuat Paşa olayı:

Hoca zade Rasih Efendi, Ermeni kaynaklı yazılara göre, tehcire karşı çıkan yerel eşraf arasında yer almaktadır.Fuad Paşa, Kütahya'da 16 yıl mutasarrıflık yapmış ve meşrutiyetin yeniden ilanı ardından halkın galeyana getirilerek makamından indirilmesi olayında öne çıkan Hocazade Rasih Efendi'dir.

Kütahya milletvekilliği yapmıştır. Aşar mültezimliği yapmış, bir süre hapiste kalmış ve padişahın affıyla serbest bırakılmıştır. oğlu İbrahim Efendi, Yunan işgali sırasında Kütahya mutasarrıflığı yapmış ve bu nedenle 150'likler listesine dâhil edilerek sürgün edilmiştir. Yunan işgali sırasında aileye ait konak, harekât merkezi olarak kullanılmış ve meşhur savaş konseyi de burada toplanmıştır. İstiklal harbi'nden sonra Konak'ın mukadderatı da değişmiştir.

Hocazade konağı mimari görünüm:

Konak'ın görünüşü şöyledir: Sokak Cephesi'nde üst katta divanhaneye açılan odalar kapalı çıkma şeklinde köşelerde kıvrımlı ve topuzlu eli böğründeler ile takviye edilmiş, arka cepheler üst kat odaları hem sokağa hem de bahçeye kapalı çıkmalıdır.

Batı Cephesi'nde üst kat merdiven boşluğunda bahçeye kapalı çıkma ile bir köşk yer almaktadır.

Pencereler basık, kemerli ahşap pervazlıdır.

Sokak Cephesi'ne iki kapı ile girilmektedir. Kapıların üzerindeki süslemeler yarım daire şeklinde ve yandaki süslemeler dar ve dikey biçimlidir. Konağın Batı bölümündeki Bodrum katta beş depo bulunmaktadır. Bunlardan biri küçük ve tonoz örtülüdür. Bu kata, sokakla bağlantılı olan Bahçeden girilmektedir.

Zemin katta Harem ve Selamlık bölümlerinin her birinin küçük oda büyüklüğünde avluları bulunmaktadır. Bu avlulardan bölümlerin Divanhane'lerine geçilmektedir. Selamlık divanhanesi dört oda ve bir merdiven boşluğundan oluşmaktadır. Kuzey cephesinde bir kapı ile bahçeye açılmaktadır. Esas girişin dışında iki kapı ile bölümler birbirleriyle bağlantılıdır.

Zemin ve üst katlarda yüksek tavanlı divanhaneler ve odalar bulunmaktadır. Selamlık odalarında malakari süslemeli ocaklar yer almaktadır. Tavanlarda geniş çerçeveler içine alınmış tekne tavan gibi derinlikler görülmekte, bazılarında kalem işi süslemeler mevcuttur. Odalarda pencere önleri ahşap sedirli, dolaplar ahşap tablalıdır. Harem bölümünün divanhanesine penceresiz iki oda açılmaktadır. Harem'in doğu cephesindeki bölüme selamlık divanhanesinden ve güneydeki sokaktan da girilebilmektedir.

Binanın üst katı zemin katından çok farklı değil. Bahçeli binaya bitişik bir çeşme, ortada mermer bir şadırvan ve kuzey cephesinde soyunma, sıcaklık ve külhan bölümleri ile küçük bir hamamı bulunmaktadır.

Gülsen Özdoğlar'ın mülkiyetindeki 904,34 m2'lik konak, il özel idaresi ve belediye tarafından 2010 yılında kamulaştırılmış ve 2014 yılında restorasyonu tamamlanmıştır. Günümüzde ilim yayma cemiyetine tahsis edilmiştir.

kaynaklar: 

( 1 ) Kütahya tarih ve kültür paylaşımları
( 2 ) Doğan Karaağaoğlu Yaşadığım Kütahya
( 3 ) Kütahya il özel idaresi
( 4 ) Kütahya tarih ve kültür paylaşımları