 |
| Kütahya Manav Türkmenleri |
Kütahya Manav Türkmenleri: Zengin Bir Tarihin İzleri:
Manav Türkmenleri, Batı Anadolu'nun özellikle Kütahya, Eskişehir, Bilecik, Bursa ve Balıkesir yöresinde yaşayan yerleşik Türk topluluklarından biridir. Manav adı, genellikle Türklerin Anadolu'ya ilk yerleşen grupları için kullanılır ve bu topluluklar büyük ölçüde Oğuz boylarından gelen Türkmenlerden oluşur.
Manav tabiri, Anadolu'da çoğunlukla 13. yüzyıl ortalarında yerleşik hayata geçen Türk Boylarını tanımlamada kullanılan bir sıfat olup, yerleşik hayata geçmiş ve göçebeliğe devam eden Yörük-Türkmenleri ve Türkçe konuşan Rumeli Muhacirlerinden Manavlar tarafından kendilerini ayırmak için daha çok kullanılmaya başlanmıştır.
Kütahya Manav Türkmenleri: Tarihî Kökenler
1. Anadolu'ya Gelişleri:
Manav Türkmenleri, Anadolu'ya 11. yüzyıldaki Selçuklu fetihleriyle birlikte gelen ilk Türkmen gruplarından biridir.
Malazgirt Zaferi (1071) sonrası Batı Anadolu’ya kadar ilerleyen Türkmenler, bölgede hem fetih hem de iskân faaliyetlerinde bulunmuşlardır.
Oğuz Boyları: Manav Türkmenleri genellikle Oğuzların Kayı, Bayat, Salur ve diğer boylarından gelmiştir.
Bu boylar, Selçukluların yerleşim politikaları doğrultusunda Batı Anadolu’ya yönlendirilmiştir.
2. Yerleşik Hayata Geçiş:
Göçebe Türkmenler, Anadolu'nun fethi sırasında daha çok dağlık ve kırsal alanlara yerleşmişlerdir.
Manav Türkmenleri ise diğer Türkmen gruplarına kıyasla daha erken bir dönemde yerleşik hayata geçerek tarım ve hayvancılıkla uğraşmaya başlamışlardır.
Yerleşik hayata erken geçtikleri için diğer Türkmen topluluklarına göre daha “yerli” olarak algılanmış ve bu yüzden “Manav” adıyla anılmışlardır.
Kütahya Manav Türkmenleri: Kültürel Özellikler
1. Manav Adı Nereden Geliyor?
“Manav” kelimesinin anlamı aslında tam olarak bilinmemekle birlikte, yerleşik hayata erken geçen Türk topluluklarını tanımlamak için kullanılan bir terim olduğu düşünülür. Bazı kaynaklarda, yerli halk anlamında kullanıldığı belirtilir.
2. Kültür ve Gelenekler:
Manav Türkmenleri, geleneksel Türk-İslam kültürünü büyük ölçüde korumuştur.
Düğün, bayram ve cenaze gibi toplumsal ritüellerde Türkmen gelenekleri belirgin şekilde görülür.
Yemek kültürü, yerel tarım ürünlerine dayalıdır. Özellikle tarhana, bulgur, hamur işi gibi yiyecekler öne çıkar.
Kadınların giydiği renkli başörtüleri ve erkeklerin geleneksel giysileri bu kültürel yapının önemli unsurlarından biridir.
3. Dil Özellikleri:
Konuştukları Türkçe, Batı Oğuz Türkçesinin özelliklerini taşır.
Şive farklılıkları olsa da, Anadolu Türkçesinin genel yapısını korumuşlardır.
Manav Türkmenlerinin Kütahya ve Çevresindeki Durumu
Yerleşim Bölgeleri:
Kütahya merkez ve Tavşanlı, Domaniç gibi ilçeler Manav Türkmenlerinin yoğun olarak yaşadığı yerlerdir.
Bu bölge, Selçuklu ve Osmanlı döneminde Türkmen yerleşimleri açısından önemli bir merkez olmuştur.
Kütahya Manav Türkmenleri: Sosyoekonomik Yapı:
Tarım ve hayvancılık en önemli geçim kaynaklarıdır.
Yerleşik kültürün getirdiği toplumsal yapılar, köy cemaatleri ve imece gibi dayanışma gelenekleri güçlüdür. Kütahya'da yaşayan Manav Türkmenleri, şehrin kültürel dokusuna önemli katkılar sağlamışlardır. Özellikle köylerde yaşayan Manavlar, geleneksel el sanatları, yemek kültürü ve kıyafetleri ile dikkat çekerler.
Kaynaklar
Wikipedia: Manavlar - Vikipedi
Manav Türkmenleri hakkında detaylı bilgi edinmek için aşağıdaki kaynaklar önerilebilir:
Mehmet Eröz, Türk Kültürü ve Türk Kimliği Üzerine Araştırmalar.
Faruk Sümer, Oğuzlar (Türkmenler): Tarihleri, Boy Teşkilatı, Destanları.
İbrahim Kafesoğlu, Türk Millî Kültürü.
Tuncer Baykara, Türkiye Selçukluları Devrinde Batı Anadolu Tarihi ve Türk İskânı.
Yorum Gönder