KÜTAHYA YUNAN İŞGALİNE DOĞRU

KÜTAHYA'NIN ADIM ADIM İŞGALİ

Kütahya, kuruluşun ve kurtuluşun kenti, kan ile can ile bedel ödenerek vatan yapılan bu toprakların hikayesini unutmayalım unutturmayalım, milli mücadele döneminde Kütahya, 20 Eylül 1919 tarihinde kurulur Kütahya'da Kuvay-ı Milliye hareketi, İzmir'in Yunan kuvvetleri tarafından işgal edildiğinin duyulması üzerine başlamıştır hazırlıklar .

• Binbaşı İsmail Hakkı.
• Yüzbaşı İsmet.
• Yüzbaşı Süleyman ve
• Mülazım Tahsin bey tarafından kurulan Kütahya Kuvay-ı Milliye hareketinin başına askerlik şubesi başkanı Binbaşı Nüzhet bey getirilir .

30 ağustos 1922 tarihindeki zafere dek ;

Kütahya'da tam üç yıl sürecek mücadeleyi başlatan kahramanlar, bizler bu gün var isek, sizlerin sayesindedir.
Kütahya Kuvay-ı Milliye hareketi, halk tarafından büyük destek görmüştür, Yunan kuvvetlerinin Kütahya'ya yaklaşması üzerine .

Çerkez Ethem  emrindeki  müfreze komutanlarından 

Priştinalı İsmail Hakkı bey Kütahya Kuvay-ı Milliye hareketine destek olmak üzre gelir .
Priştinalı İsmail Hakkı bey ;

Teşkilatı mahsusa kumandanı imzası ile bir emirname yayınlar .

Asker ve silah toplamaya başlar .

Kütahya milli taburları

21 temmuz 1920 Kütahya milli taburları oluşturulur .

Kısa bir süre sonra Çerkez Ethem bey Kütahya'ya gelir ve oluşturulan birliği denetler .
Kütahya da kalan Priştinalı İsmail Hakkı bey Çerkez Ethem'e bağlı olmasına rağmen Batı cephesi komutanı Ali Fuat Paşa ile de irtibat halindedir .
Ali Fuat Paşa tarafından Kütahya Milli alay komutanlığına atanmıştır .

Priştinalı İsmail Hakkı bey'in Ali Fuat Paşa ile de irtibat halinde olması kuşkulandırır .
Çerkez Ethem ile Priştinalı İsmail Hakkı bey arasındaki soğukluk gittikçe artan bir geriline dönüşür .
İsmail Hakkı bey , Çerkez Ethem tarafından defalarca çağırılmasına rağmen davete icabet etmez ve emrindeki 1500 kişilik güç ile Ali Fuat paşa ile temasa geçerek milli güçlere katılabileceğini bildirir.

6 ağustos 1920 tarihinde 

Mustafa Kemal Paşaya bir telgraf çeken Priştinalı İsmail Hakkı bey onu Kütahya'ya davet eder .
Aynı gün Afyon'dan Kütahya ya gelen Mustafa Kemal birlikleri denetler ve ayrılırken Kütahya mutasarrıfı Said beye bir takdirname verir .
Mustafa Kemalin ayrılmasını müteakip Kütahya milli alayları Simav'a Çerkez Ethem maiyetine gönderilir .

Kütahya'da çok az sayıda depo taburu kalır .

Bu tabur talim ve teçhizat bakımından da çok zayıftır .
Bu sırada Simav'da vaziyet hiç iyi değildir .
Yunan Demirciyi işgal etmiş 

Simav'a yaklaşmaktadır .

Uşak ilinin de düşmesi üzerine Priştinalı İsmail Hakkı bey Gediz'e hareket eder, yerine emekli binbaşı Nüzhet beyi bırakır, İsmail Hakkı bey bütün çabalarına karşın cephede tutunamaz ve birlikler Kütahya'ya geri çekilir .
Ethem beyde Kütahya'ya gelir.

Bir kaç gün dinlendikten sonra Eskişehir'e hareket eder .

Yerine kardeşi Reşid beyi bırakır .

5 eylül 1920 

Yunan Gediz'i alarak Kütahya'nın efendi köprüsü yakınlarına gelir .
Bu durum şehirde heyecan ve telaşe ve gerginliğe sebep olur
Pek çok memur aileler

Eskişehir ve ;

Ankara'ya doğru yola çıkarlar .
24 Eylül 1920 

Ali fuat paşa

Batı cephesi komutanı Ali Fuat Paşa cepheyi teftiş için Kütahya'ya gelir .

Buradan süratle cepheye giderek tüm birliklere taarruz emri verir .
Lakin taarruz da başarılı olmaz ve birlikler geri çekilir .

TBMM kuvvetleri tek çatı altına toplamak istiyor .

Lakin Çerkez Ethem bey buna yanaşmaz .
Ethem Beyi ikna için Kütahya'ya sayısız heyetler gönderilir 

Bir türlü sonuç elde edilemez.

Çerkez Ethem bey 

Ankara'nın iradesini kabul etmeye yanaşmaz.

Müstakil olarak hareket etmeye devam etmek ister
Kütahya mutasarrıf vekili Ahmet Asım efendiye, Çerkez Ethem tarafından çirkin hareketler ise bardağı taşırır.
Başka çare kalmayınca Miralay İsmet bey birlikleri Çerkez Ethem üzerine gönderir.
Bunu haber alan Çerkez Ethem

Maiyeti ile beraber Kütahya'yı terk ederek 

29 aralık 1920 de Gediz'e çekilir.

Çerkez Ethem'in Kütahya'yı bombalaması

30 aralık 1920 de 

Hükümet kuvvetleri Kütahya'ya girer .
Çerkez Ethem'i takibe gelen kuvvetler, Yunan ordusunun hareketlenmesi üzerine Kütahya'da fazla kalmayarak Eskişehir'e geri çekilir .
Çerkez Ethem bunu fırsat bilir ;

11 ocak 1921 tarihinde Kütahya yakınlarına gelerek şehri top ateşine tutar .

Lakin Eskişehir'e, tamamı daha dönmemiş olan birlikler vardır, fırka kumandanı İzzettin bey mukabelede bulunarak 

Kütahya'yı ani bir baskından kurtarır.
Ertesi gün Miralay Rafet bey kumandasındaki süvari kuvvetleri şehrin imdadına yetişir .

Hükümet kuvvetleri ile Çerkez Ethem arasındaki muharebe 15 ocak 1921 gününe dek devam eder ve Çerkez Ethem çekilir .

Çerkez Ethem bey

10 Temmuz 1921 Yunan taarruzu başlar.
Eskişehir ve Kütahya muharebeleri olan bilinen bu savaşta 

Türk ordusu daha çok savunma taktiği uygular .

Hazırlanmak için zamana ihtiyacı vardır Türk ordusunun.
Lakin, Yunan ordusunun ilerlemesine mani olunamaz .

13 temmuz 1921 Afyon
17 Temmuz 1921 Kütahya
19 Temmuz 1921 Eskişehir düşer 

Kütahya Yunan işgalinde bir yıl kalır .

Yunan kuvvetleri taki Sakarya önlerinde durduluncaya dek bir kabustur işgal yılı .
Türk ordusu uzun bir hazırlık döneminden sonra 26 Ağustos 1922 tarihinde taarruza geçer , Türk ordusunun taarruzu karşısında tutunamayan Yunan kuvvetleri artık soluğu İzmir'e kadar arkasına bakmadan kaçmakta bulacaktır .

Kaynaklar ;
İstanbul üniversitesi edebiyat fakültesi sanat tarihi enstitüsü iş birliği ile 100. yılında Kütahya

A.ATAM....