 |
| Türk tarihi |
Kronolojik tarih sırası ile tarihte Türk devletleri
Türk tarihi, Türklerin ve Türk devletlerinin geçirdiği evreleri, kurdukları medeniyetleri ve etkiledikleri coğrafyaları kapsayan geniş bir alandır. Türk tarihi, kronolojik olarak üç ana döneme ayrılabilir:
İlk Türk Devletleri,İslamiyet Öncesi Türk Devletleri veİslamiyet Sonrası Türk Devletleri.
Bu yazıda, bu üç dönemin önemli olaylarını ve karakterlerini kısaca tanıtmaya çalışacağız.
İlk Türk Devletleri (MÖ 2200 - MS 552)
Türklerin kökeni ve ilk yurtları hakkında kesin bir bilgi yoktur.
Ancak çeşitli kaynaklara göre, Türklerin ataları Orta Asya'nın kuzeyindeki Altay Dağları civarında yaşayan göçebe kavimlerdir.
Bu kavimler, MÖ 2200 yıllarında Çin'in kuzeybatısındaki Tarım Havzası'na göç etmiş ve burada ilk Türk devletlerini kurmuştur.
Bu devletlerden en önemlileri şunlardır:
- Hsiung-nu (MÖ 220 - MS 155):
Çin kaynaklarında ilk kez adı geçen Türk devletidir. Çin Seddi'nin inşasına sebep olmuş ve Çin'e karşı uzun süre mücadele etmiştir.
- Hunlar (MS 155 - 454):
Hsiung-nu'nun batıya göç eden kolu olarak kabul edilir. Avrupa'ya kadar ilerleyerek Roma İmparatorluğu'nu sarsmış ve Atilla gibi ünlü hükümdarlar çıkarmıştır.
- Avarlar (MS 552 - 804):
Hunların dağılmasından sonra ortaya çıkan bir Türk devletidir. Avrupa'da Karpat Havzası'nda egemenlik kurmuş ve Bizans'a karşı savaşmıştır.
İslamiyet Öncesi Türk Devletleri (MS 552 - 960)
İslamiyet'in doğuşundan önce, Orta Asya'da yeni Türk devletleri ortaya çıkmıştır.
Bu devletlerden en önemlileri şunlardır:
- Göktürk Kağanlığı (MS 552 - 744):
Orta Asya'da kurulan ilk büyük Türk devletidir. Doğu ve Batı olmak üzere iki kola ayrılmıştır. Çin, Sasaniler, Bizans ve Araplarla ilişkiler kurmuş ve Türk adını dünyaya duyurmuştur.
- Uygur Kağanlığı (MS 744 - 840):
Göktürklerin yıkılmasından sonra kurulan bir Türk devletidir.
Budizm'i benimsemiş ve kültür, sanat ve ticaret alanlarında gelişmiştir.
Moğolistan, Çin ve Orta Asya'da etkin olmuştur.
- Karahanlılar (MS 840 - 1212):
Uygurların yıkılmasından sonra kurulan bir Türk devletidir.
İslamiyet'i kabul eden ilk Türk devleti olma özelliğini taşır.
Orta Asya'da Samanilerle rekabet etmiş ve Türkçe'nin ilk yazılı eserleri verilmiştir.
İslamiyet Sonrası Türk Devletleri (MS 960 - günümüz)
İslamiyet'in yayılmasıyla birlikte, Orta Asya'dan Anadolu'ya, Balkanlar'a, Kafkaslar'a, Ortadoğu'ya ve Hindistan'a kadar pek çok Türk devleti kurulmuştur.
Bu devletlerden en önemlileri şunlardır:
- Gazneliler (MS 963 - 1186):
Afganistan merkezli bir Türk devletidir.
Hindistan'a kadar genişlemiş ve İslam'ın savunucusu olmuştur.
Meşhur hükümdarı Sultan Mahmut, Türk-İslam kültürünün gelişmesine katkıda bulunmuştur.
- Büyük Selçuklu İmparatorluğu (MS 1037 - 1194):
Orta Asya'dan Anadolu'ya kadar uzanan bir Türk devletidir.
Haçlı Seferleri'ne karşı koyarak İslam dünyasının lideri olmuştur.
Alp Arslan, Melikşah ve Nizamülmülk gibi önemli şahsiyetler yetiştirmiştir.
- Anadolu Selçuklu Devleti (MS 1077 - 1308):
Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun Anadolu'daki koludur.
Malazgirt Savaşı'yla Anadolu'nun kapılarını Türklere açmıştır.
Kültür, sanat, mimari ve eğitim alanlarında ilerlemiştir.
Konya başkent olmuştur.
- Osmanlı İmparatorluğu (MS 1299 - 1922):
Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra kurulan bir Türk devletidir.
Üç kıtada egemenlik kurmuş ve dünyanın en güçlü devletlerinden biri olmuştur.
- Türkiye Cumhuriyeti (MS 1923 - günümüz):
Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra kurulan bir Türk devletidir. Kurtuluş Savaşı'yla bağımsızlığını kazanmış ve cumhuriyet rejimini benimsemiştir.
Atatürk, İnönü, Erdoğan gibi önemli liderler yetiştirmiştir.
Türk tarihinin önemli olayları
MÖ 2000'ler - 1000'ler
- MÖ 2000'ler: Türklerin Orta Asya'da ortaya çıkışı.
- MÖ 1500'ler: İskitlerin Orta Asya'da hakimiyet kurması.
- MÖ 1000'ler: Hunların Orta Asya'da hakimiyet kurması.
MS 200'ler - 700'ler
- MS 200'ler: Göktürklerin Orta Asya'da hakimiyet kurması.
- MS 552: Göktürklerin Çin'i işgali.
- MS 603: Göktürklerin Çin'den çekilmesi.
- MS 659: Doğu Göktürk Devleti'nin yıkılması.
- MS 744: Batı Göktürk Devleti'nin yıkılması.
MS 700'ler - 1300'ler
- MS 751: Talas Savaşı'nda Çin'in Araplar tarafından yenilmesi.
- MS 762: Karahanlılar'ın kurulması.
- MS 840: Karahanlılar'ın yıkılması.
- MS 940: Gaznelilerin kurulması.
- MS 1040: Selçukluların kurulması.
- MS 1243: Kösedağ Savaşı'nda Selçukluların Moğollar tarafından yenilmesi.
- MS 1258: Bağdat'ın Moğollar tarafından yağmalanması ve Abbasi Halifeliği'nin yıkılması.
MS 1300'ler - 1900'ler
- MS 1300: Osmanlı Devleti'nin kurulması.
- MS 1453: İstanbul'un Osmanlılar tarafından fethi.
- MS 1529: Viyana Kuşatması'nın başarısız olması.
- MS 1683: Viyana Kuşatması'nın başarısız olması.
- MS 1774: Küçük Kaynarca Antlaşması'yla Osmanlı Devleti'nin toprak kayıpları.
- MS 1908: II. Meşrutiyet'in ilan edilmesi.
- MS 1919: I. Dünya Savaşı'nın başlaması.
- MS 1922: Kurtuluş Savaşı'nın zaferle sonuçlanması.
- MS 1923: Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması.
Atatürk Dönemi
- MS 1923: Halifeliğin kaldırılması.
- MS 1924: Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun kabul edilmesi.
- MS 1924: Şapka Kanunu'nun kabul edilmesi.
- MS 1924: Medeni Kanun'un kabul edilmesi.
- MS 1928: Harf Devrimi'nin yapılması.
- MS 1932: Lozan Barış Antlaşması'nın 10. yıldönümü kutlamaları.
- MS 1934: Soyadı Kanunu'nun kabul edilmesi.
- MS 1938: Atatürk'ün ölümü.
Bu olaylar, Türk tarihinin önemli dönüm noktalarını oluşturur.
Bu olaylar, Türklerin siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik gelişimini önemli ölçüde etkilemiştir.
Tabii ki bu olaylar, Türk tarihinin önemli olaylarının sadece bir kısmıdır.
Tabii ki bu olaylar, Türk tarihinin önemli olaylarının sadece bir kısmıdır.
Türk tarihi, binlerce yıllık bir geçmişe sahiptir ve bu süreçte çok sayıda önemli olay yaşanmıştır
İlk çağdan günümüze haritalar ile Türk tarihi
Başlangıcı hususunda tartışmalar olsa da Türklerin tarihi, dünya tarihinin önemli bir parçasıdır.
Avrasya ve Kuzey Afrika'da ortaya çıkan her halkın tarihi uzaktan veya yakından Türklerin hareketlerinden etkilenmiştir.
Türkler doğu kültürlerini batıya ve batı kültürlerini doğuya taşımakla da önemli bir rol oynamışlardır.
Kendi dinleri Tengri'cilikten sonra benimsedikleri yabancı dinlerin çok kez öncüsü ve savunucusu olmuş ve yayılmalarını ve gelişmelerini sağlamışlardır
318: Hunlarla Çinliler arasındaki Kuzey Şansi Savaşı.
220: Büyük Hun Devleti'nin kuruluşu.
214: Çin Seddi'nin yapımının tamamlanması.
209: Mete'nin Hun Devleti'nin başına geçmesi.
174: Mete'nin vefatı.
60: İpek Yolu'nun Çin denetimine girmesi.
58: Hun İmparatorluğu'nun Doğu ve Batı Hunları olarak ikiye ayrılması.
36: Batı Hun Devleti'nin yıkılması.
18: Doğu Hunlarının yeniden güçlenmeleri ve bağımsızlıklarını kazanması.
0: Hz. İsa'nın doğumu ve miladi takvimin başlangıcı.
48: Hun İmparatorluğu'nun, Kuzey ve Güney Hunları olarak ayrılması.
150: Kuzey Hun Devleti'nin yıkılması.
216: Güney Hun Devleti'nin Çin tarafından ortasan kaldırılması.
224: Sasani Devleti'nin kurulması.
313: Hristiyanlığın Roma'da serbest bir din olarak kabul edilmesi.
375: Kavimler Göçü.
395: Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılması.
434: Attila'nın Avrupa Hun Devleti'nin başına geçmesi.
447: Attila'nın Doğu Roma Seferi.
451: Attila'nın Batı Roma (Galya) seferi.
452: Attila'nın İtalya Seferi.
453: Attila'nın vefatı.
476: Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılması.
552: Göktürk Devleti'nin kurulması.
557: Akhunlar Devleti'nin yıkılması.
582: Göktürk İmparatorluğu'nun ikiye ayrılması.
630: Doğu Göktürklerin Çin egemenliği altına girmeleri
681: İkinci Göktürk Devletinin kuruluşu.
711: Tarık Bin Ziyad'ın İspanya'nın çıkması.
732: Puvatya Savaşı.
744: İkinci Göktürk Devleti'nin yıkılışı. Uygur Devleti'nin kuruluşu.
751: Talas Savaşı.
805: Frankların, Avar Devleti'ne son vermeleri.
840: Uygur Devleti'nin yıkılışı. Kırgızların devlet kurmaları. Karahanlar Devleti'nin kuruluşu.
868: Tolunoğulları Devleti'nin kuruluşu.
875: Samanoğulları Devleti'nin kuruluşu.
905: Tolunoğulları Devleti'nin yıkılışı.
935: Ihşidiler Devleti'nin kuruluşu.
963: Gazneliler Devleti'nin kuruluşu.
969: Ihşidiler Devleti'nin yıkılışı.
999: Samanoğulları Devleti'nin yıkılışı.
1007: Selçuk Bey'in vefatı.
1015: Çağrı Beyin Anadoluya gelmesi.
1040: Dandanakan Savaşı. Büyük Selçuklu Devleti'nin kuruluşu.
1048: Pasinler Savaşı.
1055: Tuğrul Beyin Bağdat'a girmesi.
1063: Tuğrul Beyin vefetı.
1064: AlpArslan'ın hükümdar olması.
1067: Alp Arslan'ın Türkistan Seferi.
1071: Malazgirt Savaşı.
1072: Alp Arslan'ın vefatı. Melikşah'ın hükümdar olması.
1075: Süleyman Şahın İznik'i alması.
1077: Türkiye Selçukluları Devleti'nin kurulması.
1086: Süleyman Şahın vefatı.
1092: Melikşah'ın vefatı. I. Kılıç Arslan'ın hükümdar olması.
1096: I. Haçlı seferinin başlaması.
1107: I. Kılıç Arslan'ın vefatı.
1144: Musul Atabeyinin Urfa'yı Haçlılardan geri alması.
1147: II. Haçlı Seferi.
1157: Sencer'in vefetı. Büyük Selçuklu Devleti'nin parçalanması.
1171: Fatımiler Devleti'nin yıkılışı.
1174: Eyyubiler Devleti'nin kurulması.
1176: Miryokefalon Savaşı.
1189: III. Haçlı Seferi.
1201: Saltuklular Beyliği'nin sona ermesi.
1204: IV. Haçlı Seferi. İstanbul'da Latin Krallığı'nın kurulması.
1206: Delhi Türk Sultanlığı'nın kurulması.
1207: Cengiz Hanın Moğol İmparatorluğu'nun kurması.
1212: Karahanlılar Devleti'nin yıkılışı.
1227: Cengiz Hanın vefatı.
1230: Yassıçimen Savaşı.
1231: Celaleddin Harzemşah'ın vefatı.
1237: I. Alaeddin Keykubad'ın vefatı.
1243: Kösedağ Savaşı.
1246: II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in vefatı.
1277: Baybars'ın Anadolu'ya gelmesi. Karamanoğlu Mehmet Beyin Türkçeyi resmi dil ilan etmesi.
1299: Osmanlı Devleti'nin kuruluşu.
1302: Koyunhisar Savaşı.
1321: Mudanya'nın ele geçirilmesi.
1308: II. Mesut'un vefatı ve Türkiye Selçukluları Devleti'nin sona ermesi.
1326: Bursa'nın Fethi. Osman By'in vefatı. Orhan Bey'in başa geçmesi. Bursa'da ilk Osmanlı sarayının yapılması.
1329: Pelekanon Savaşı. İznik'in fethi.
1336: İlhanlı Devleti'nin yıkılması.
1337: İzmit'in fethi.
1345: Karesioğulları Beyliği'nin Osmanlı Beyliğine katılması.
1353: Türklerin Rumeli'ye geçişi
1358: Süleyman Paşanın ölümü.
1361: Edirne'nin fethi.
1362: Orhan Bey'in ölümü.
1364: Sırp Sındığı Savaşı.
1369: Timur'un Emir ilan edilmesi.
1371: Çirmen Savaşı.
1389: I. Kosava Savaşı. I. Murat'ın ölümü
1391: Yıldırım Beyazıd'ın İstanbul'u kuşatması.
1393: Bulgar Krallığı'na son verimesi.
1400: Timur'un Anadoluya girmesi.
1402: Ankara Savaşı.
1403: Yıldırım Bayezıd'ın ölümü.
1403: Akkoyunlu Devleti'nin kuruluşu.
1413: Çelebi Mehmet'in Osmanlı Devleti'ni yeniden bir yönetim altına toplaması.
1416: Venediklilerle ilk Deniz Savaşı.
1422: II. Murat'ın İstanbul'u kuşatması.
1425: Menteşeoğulları Beyliği'ne son verilmesi.
1428: Şeybaniler Devleti'nin kurulması, Germiyanoğulları'nın Osmanlılara katılması.
1444: Edirne-Sagedin Antlaşması, Varna Savaşı.
1451: II. Mehmet'in padişah olması.
1453: İstanbul'un fethi.
1456: Kazak Hanlığı'nın kurulması.
1459: Sırbistan'ın fethi.
1460: Mora'nın fethi. İsfendiyaroğulları Beyliği'ne son verilmesi.
1461: Trabzon'un Fethi.
1462: Eflak'ın Osmanlı Devletine bağlanması.
1466: Bosna ve Hersek'in fethi, Konya ve Karaman'ın fethi.
1469: Karakoyunlular Devleti'nin yıkılışı.
1473: Otlukbeli Savaşı.
1476: Boğdan'ın Osmanlı Devleti'ne Bağlanması.
1477: Kırım Hanlığının Osmanlı Devletine bağlanması.
1478: Arnavutluk'un fethi.
1480: İtalya seferi ve Otranto'nun alınması.
1481: Fatih Sultan Mehmet'in ölümü. II. Beyazid'ın padişah olması.
1484: II. Beyazid'in Boğdan seferi.
1495: Cem Sultan'ın ölümü.
1498: Hint deniz yolunun bulunması.
1502: Akkoyunkular Devleti'nin yıkılışı.
1507: Timur Devleti'nin sona ermesi.
1512: Yavuz Sultan Selim'in tahta çıkışı.
1514: Çaldıran Savaşı.
1516: Mercidabık Savaşı.
1517: Ridaniye Savaşı. Memlük Devleti'nin sona ermesi. Halifeliğin Osmanlılara geçmesi.
1520: Yavuz Sultan Selim'im ölümü,Kanuni Sultan Süleyman'ın padişah olması.
1522: Rodos'un fethi.
1532: Kanuni'nin Almanya seferi.
1526: Mohaç Savaşı.
1529: I. Viyana kuşatması.
1532: Kanuni'nin Almanya seferi.
1533: Barbaros Hayrettin Paşa'nın İstanbul'a gelmesi.
1534: Kanuni'nin Irakeyn seferi. Bağdat'ın fethi. Barbaros Hayrettin Paşa'nın Kaptan-ı Deryalığa ve Cezayir Beylerbeyi olması.
1538: Preveze Deniz Zaferi. Birinci Hint seferi.
1541: Macaristan'ın Osmanlı Topraklarına katılması.
1551: Trablusgarp'ın fethi, İkinci Hint seferi.
1552: Ücüncü Hint seferi.
1553: Kanuni'nin Nahçivan seferi, Dördüncü Hint seferi.
1559: Şehzade Bayezid ve II. Selim'in konya ovasındaki savaşı, Cerbe Deniz seferi.
1565: Malta seferi, Turgut Reis'in şehit düşmesi.
1566: Kanuni Sultan Süleyman'nın Zigetvar seferi ve vefatı.
1568: Yemen'in fethi.
1569: Osmanlı hakimiyetinin Uzak Doğuya yayılması. Sumatra seferi.
1571: Kıbrıs'ın Fethi ve İnebahtı Deniz Savaşı.
1574: Tunus'un fethi. II. Selim'in ölümü. III. Murat'ın padişah olması.1575: Lehistan'ın Osmanlı himayesine alınması.
1577: Osmanlı-İran Savaşlarının başlaması.
1579: Sokullu Mehmet Paşanın vefatı.
1590: Ferhat Paşa (I. İstanbul Antlaşması)
1593: Avusturya'ya Savaş açılması.
1596: Eğri Kalesi'nin alınması, Hoçova Savaşı,
1601: Kanija savunması.
1606: Zitvatorok Antlaşması.
1621: Osmanlı-Lehistan savaşı.
1622: II. Osman'ın öldürülmesi.
1623: IV. Murat'ın padişah olması.
1633: Kahvehanelerin kapatılması ve tütün yasağı.1635: IV. Murat'ın Revan seferi.
1639: Kasr-ı Şirin Antlaşması.
1651: Kösem Sultan'ın öldürülmesi.
1664: Vasvar Antlaşması.
1669: Girit'in Fethi.
1672: Bucaş Antlaşması.
1678: Çehrin seferi.
1683: II. Viyana Kuşatması.
1691: Salenkamen savaşı.
1699: Karlofça Antlaşması.
1700: İstanbul Antlaşması.
1703: Edirne olayı. II. Mustafa'nın tahttan indirilmesi. III. Ahmet'in padişah olması.
1709: Poltova Savaşı.
1711: Prut Savaşı ve Antlaşması.
1715: Osmanlı-Venedik Savaşı.
1716: Nemçe seferinin açılması.
1718: Pasarofca Antlaşması.
1724: Erivan'ın fethi.
1727: İstanbul'da ilk Türk Matbaası'nın açılması.
1730: Patrona Halil İsyanı, Lale Devri'nin sona ermesi.
1736: Osmanlı-Rus Osmanlı-Avusturya Savaşlarının başlaması.
1739: Belgrad Antlaşması.
1740: Fransa ile kapitülayonların yenilmesi.
1744: Nadir Şah'ın Kars muhasarası.
1768: Osmanlı-Rus Savaşının başlaması.
1470: Çeşme'de Osmanlı donanmasının Ruslar tarafından yakılması.
1774: Küçük Kaynarca Antlaşması.
1783: Kırım'ın Rusya'ya katılması.
1789: III. Selim'in padişah olması. Fransız ihtilali.
1791: Ziştovi Antlaşması.
1792: Yaş Antlaşması.
1798: Napolyon'un Mısır seferi.
1881: Mustafa Kemal Atatürk'ün doğumu.
1804: Sırp İsyanı. Napolyon'un kendini imparator ilan etmesi.
1806: Osmanlı-Rus Savaşı.
1807: Kabakçı Mustafa isyanı. III. Selim'in tahttan indirilmesi.
1808: III. Selim'in öldürülmesi. II. Mahmut'un paişah olması.
1812: Bükreş Antlaşması.
1815: Viyana Kongresi.
1821: Yunan Mora İsyanı'nın başlaması.
1826: Yeniçeri Ocağı'nın kapatıması.
1827: Navarin Olayı. Türkiye'de " Buğ gemisi" diye adlandırılan ilk buharlı geminin
çalışmaya başlaması.
1830: Cezayir'in Fransızlar tarafından işgali.
1829: Edirne Antlaşması, Yunan Devleti'nin kurulması.
1839: Nizip Savaşı, II. Mahmut'un vefatı, Tanzimat Fermanı'nın ilanı
1840: Londra Antlaşması.
1853: Osmanlı-Rus Savaşı.
1854: Kırım Savaşı, Silistre müdafası.
1855: Türk ordusunun Kerç bağazına asker çıkarması.
1856: Paris Antlaşması, Islahat Fermanı'nın ilanı.
1867: Sultan Aziz'in Avrupa seyahatine hareketi.
1876: Abdülaziz'in tahttan indirilmesi. II. Abdülhamid'in padişah olması. Bulgar isyanı.
1878: Ayestefanos ve Berlin Antlaşmaları.
1881: Tunus'un Fransızlar tarafından işgali.
1882: Mısır'ın İngilizler tarafından işgali. Düyun-u Umumiye idaresi'nin kurulması.
1897: Osmanlı-Yunan Savaşı.
1908: İkinci Meşrutiyet'in ilanı. Girit'in Osmanlı devletinden ayrılması.
1909: 31 Mart Olayı, II. Abdülhamit'in tahtan indirilmesi.
1911: Trablusgarp Savaşı.
1912: Uşi Antlaşması, Balkan Savaşı'nın başlaması.
1913: Balkan Savaşı'nın sona ermesi.
1915: Çanakkale Cephesi'nin açılması, Çanakkale Deniz Zaferi, Anafartalar Savaşı.
1917: Rusya'da ihtilal çıkması.
1917: Birinci Dünya Savaşı'nın sona ermesi, Mondros Ateşkes Antlaşması.
1919: 15 Mayıs İzmir'in Yunanlılar tarafından işgali.
1919: 19 Mayıs Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkması. 22 Haziran Amasya Genelgesi
23 Temmuz- 5 Ağustos Erzurum Kongresi 4-11 Eylül Sivas Kongresi
1920: 10 Ağustos Sevr Antlaşması'nın imzalanması.
1921: Yeni Türk Devletinin ilk Anayasası. Birinci İnönü Muharebesi. Londra Konferansı
İkinci İnönü Muharebesi. Eskişehir ve Kütahya Muharebeleri. İstiklal Marşımızın
Kabulü. Sakarya Meydan Muharebesi. Kars Antlaşması. Ankara Antlaşması.
1922: Saltanatın kaldırılması.
1923: Mustafa Kemal Atatürk'ün Türkiye Cumhuriyeti'ni kurması.
Avrasya ve Kuzey Afrika'da ortaya çıkan her halkın tarihi uzaktan veya yakından Türklerin hareketlerinden etkilenmiştir.
Türkler doğu kültürlerini batıya ve batı kültürlerini doğuya taşımakla da önemli bir rol oynamışlardır.
Kendi dinleri Tengri'cilikten sonra benimsedikleri yabancı dinlerin çok kez öncüsü ve savunucusu olmuş ve yayılmalarını ve gelişmelerini sağlamışlardır
MÖ . Türk tarihi
318: Hunlarla Çinliler arasındaki Kuzey Şansi Savaşı.
220: Büyük Hun Devleti'nin kuruluşu.
214: Çin Seddi'nin yapımının tamamlanması.
209: Mete'nin Hun Devleti'nin başına geçmesi.
174: Mete'nin vefatı.
60: İpek Yolu'nun Çin denetimine girmesi.
58: Hun İmparatorluğu'nun Doğu ve Batı Hunları olarak ikiye ayrılması.
36: Batı Hun Devleti'nin yıkılması.
18: Doğu Hunlarının yeniden güçlenmeleri ve bağımsızlıklarını kazanması.
0: Hz. İsa'nın doğumu ve miladi takvimin başlangıcı.
M.S Türk tarihi
48: Hun İmparatorluğu'nun, Kuzey ve Güney Hunları olarak ayrılması.
150: Kuzey Hun Devleti'nin yıkılması.
216: Güney Hun Devleti'nin Çin tarafından ortasan kaldırılması.
224: Sasani Devleti'nin kurulması.
313: Hristiyanlığın Roma'da serbest bir din olarak kabul edilmesi.
375: Kavimler Göçü.
395: Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılması.
434: Attila'nın Avrupa Hun Devleti'nin başına geçmesi.
447: Attila'nın Doğu Roma Seferi.
451: Attila'nın Batı Roma (Galya) seferi.
452: Attila'nın İtalya Seferi.
453: Attila'nın vefatı.
476: Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılması.
552: Göktürk Devleti'nin kurulması.
557: Akhunlar Devleti'nin yıkılması.
582: Göktürk İmparatorluğu'nun ikiye ayrılması.
630: Doğu Göktürklerin Çin egemenliği altına girmeleri
681: İkinci Göktürk Devletinin kuruluşu.
711: Tarık Bin Ziyad'ın İspanya'nın çıkması.
732: Puvatya Savaşı.
744: İkinci Göktürk Devleti'nin yıkılışı. Uygur Devleti'nin kuruluşu.
751: Talas Savaşı.
805: Frankların, Avar Devleti'ne son vermeleri.
840: Uygur Devleti'nin yıkılışı. Kırgızların devlet kurmaları. Karahanlar Devleti'nin kuruluşu.
868: Tolunoğulları Devleti'nin kuruluşu.
875: Samanoğulları Devleti'nin kuruluşu.
905: Tolunoğulları Devleti'nin yıkılışı.
935: Ihşidiler Devleti'nin kuruluşu.
963: Gazneliler Devleti'nin kuruluşu.
969: Ihşidiler Devleti'nin yıkılışı.
999: Samanoğulları Devleti'nin yıkılışı.
Selçuklu dönemi
1007: Selçuk Bey'in vefatı.
1015: Çağrı Beyin Anadoluya gelmesi.
1040: Dandanakan Savaşı. Büyük Selçuklu Devleti'nin kuruluşu.
1048: Pasinler Savaşı.
1055: Tuğrul Beyin Bağdat'a girmesi.
1063: Tuğrul Beyin vefetı.
1064: AlpArslan'ın hükümdar olması.
1067: Alp Arslan'ın Türkistan Seferi.
1071: Malazgirt Savaşı.
1072: Alp Arslan'ın vefatı. Melikşah'ın hükümdar olması.
1075: Süleyman Şahın İznik'i alması.
1077: Türkiye Selçukluları Devleti'nin kurulması.
1086: Süleyman Şahın vefatı.
1092: Melikşah'ın vefatı. I. Kılıç Arslan'ın hükümdar olması.
1096: I. Haçlı seferinin başlaması.
1107: I. Kılıç Arslan'ın vefatı.
1144: Musul Atabeyinin Urfa'yı Haçlılardan geri alması.
1147: II. Haçlı Seferi.
1157: Sencer'in vefetı. Büyük Selçuklu Devleti'nin parçalanması.
1171: Fatımiler Devleti'nin yıkılışı.
1174: Eyyubiler Devleti'nin kurulması.
1176: Miryokefalon Savaşı.
1189: III. Haçlı Seferi.
1201: Saltuklular Beyliği'nin sona ermesi.
1204: IV. Haçlı Seferi. İstanbul'da Latin Krallığı'nın kurulması.
1206: Delhi Türk Sultanlığı'nın kurulması.
1207: Cengiz Hanın Moğol İmparatorluğu'nun kurması.
1212: Karahanlılar Devleti'nin yıkılışı.
1227: Cengiz Hanın vefatı.
1230: Yassıçimen Savaşı.
1231: Celaleddin Harzemşah'ın vefatı.
1237: I. Alaeddin Keykubad'ın vefatı.
1243: Kösedağ Savaşı.
1246: II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in vefatı.
1277: Baybars'ın Anadolu'ya gelmesi. Karamanoğlu Mehmet Beyin Türkçeyi resmi dil ilan etmesi.
Osmanlı dönemi
1299: Osmanlı Devleti'nin kuruluşu.
1302: Koyunhisar Savaşı.
1321: Mudanya'nın ele geçirilmesi.
1308: II. Mesut'un vefatı ve Türkiye Selçukluları Devleti'nin sona ermesi.
1326: Bursa'nın Fethi. Osman By'in vefatı. Orhan Bey'in başa geçmesi. Bursa'da ilk Osmanlı sarayının yapılması.
1329: Pelekanon Savaşı. İznik'in fethi.
1336: İlhanlı Devleti'nin yıkılması.
1337: İzmit'in fethi.
1345: Karesioğulları Beyliği'nin Osmanlı Beyliğine katılması.
1353: Türklerin Rumeli'ye geçişi
1358: Süleyman Paşanın ölümü.
1361: Edirne'nin fethi.
1362: Orhan Bey'in ölümü.
1364: Sırp Sındığı Savaşı.
1369: Timur'un Emir ilan edilmesi.
1371: Çirmen Savaşı.
1389: I. Kosava Savaşı. I. Murat'ın ölümü
1391: Yıldırım Beyazıd'ın İstanbul'u kuşatması.
1393: Bulgar Krallığı'na son verimesi.
1400: Timur'un Anadoluya girmesi.
1402: Ankara Savaşı.
1403: Yıldırım Bayezıd'ın ölümü.
1403: Akkoyunlu Devleti'nin kuruluşu.
1413: Çelebi Mehmet'in Osmanlı Devleti'ni yeniden bir yönetim altına toplaması.
1416: Venediklilerle ilk Deniz Savaşı.
1422: II. Murat'ın İstanbul'u kuşatması.
1425: Menteşeoğulları Beyliği'ne son verilmesi.
1428: Şeybaniler Devleti'nin kurulması, Germiyanoğulları'nın Osmanlılara katılması.
1444: Edirne-Sagedin Antlaşması, Varna Savaşı.
1451: II. Mehmet'in padişah olması.
1453: İstanbul'un fethi.
1456: Kazak Hanlığı'nın kurulması.
1459: Sırbistan'ın fethi.
1460: Mora'nın fethi. İsfendiyaroğulları Beyliği'ne son verilmesi.
1461: Trabzon'un Fethi.
1462: Eflak'ın Osmanlı Devletine bağlanması.
1466: Bosna ve Hersek'in fethi, Konya ve Karaman'ın fethi.
1469: Karakoyunlular Devleti'nin yıkılışı.
1473: Otlukbeli Savaşı.
1476: Boğdan'ın Osmanlı Devleti'ne Bağlanması.
1477: Kırım Hanlığının Osmanlı Devletine bağlanması.
1478: Arnavutluk'un fethi.
1480: İtalya seferi ve Otranto'nun alınması.
1481: Fatih Sultan Mehmet'in ölümü. II. Beyazid'ın padişah olması.
1484: II. Beyazid'in Boğdan seferi.
1495: Cem Sultan'ın ölümü.
1498: Hint deniz yolunun bulunması.
1502: Akkoyunkular Devleti'nin yıkılışı.
1507: Timur Devleti'nin sona ermesi.
1512: Yavuz Sultan Selim'in tahta çıkışı.
1514: Çaldıran Savaşı.
1516: Mercidabık Savaşı.
1517: Ridaniye Savaşı. Memlük Devleti'nin sona ermesi. Halifeliğin Osmanlılara geçmesi.
1520: Yavuz Sultan Selim'im ölümü,Kanuni Sultan Süleyman'ın padişah olması.
1522: Rodos'un fethi.
1532: Kanuni'nin Almanya seferi.
1526: Mohaç Savaşı.
1529: I. Viyana kuşatması.
1532: Kanuni'nin Almanya seferi.
1533: Barbaros Hayrettin Paşa'nın İstanbul'a gelmesi.
1534: Kanuni'nin Irakeyn seferi. Bağdat'ın fethi. Barbaros Hayrettin Paşa'nın Kaptan-ı Deryalığa ve Cezayir Beylerbeyi olması.
1538: Preveze Deniz Zaferi. Birinci Hint seferi.
1541: Macaristan'ın Osmanlı Topraklarına katılması.
1551: Trablusgarp'ın fethi, İkinci Hint seferi.
1552: Ücüncü Hint seferi.
1553: Kanuni'nin Nahçivan seferi, Dördüncü Hint seferi.
1559: Şehzade Bayezid ve II. Selim'in konya ovasındaki savaşı, Cerbe Deniz seferi.
1565: Malta seferi, Turgut Reis'in şehit düşmesi.
1566: Kanuni Sultan Süleyman'nın Zigetvar seferi ve vefatı.
1568: Yemen'in fethi.
1569: Osmanlı hakimiyetinin Uzak Doğuya yayılması. Sumatra seferi.
1571: Kıbrıs'ın Fethi ve İnebahtı Deniz Savaşı.
1574: Tunus'un fethi. II. Selim'in ölümü. III. Murat'ın padişah olması.1575: Lehistan'ın Osmanlı himayesine alınması.
1577: Osmanlı-İran Savaşlarının başlaması.
1579: Sokullu Mehmet Paşanın vefatı.
1590: Ferhat Paşa (I. İstanbul Antlaşması)
1593: Avusturya'ya Savaş açılması.
1596: Eğri Kalesi'nin alınması, Hoçova Savaşı,
1601: Kanija savunması.
1606: Zitvatorok Antlaşması.
1621: Osmanlı-Lehistan savaşı.
1622: II. Osman'ın öldürülmesi.
1623: IV. Murat'ın padişah olması.
1633: Kahvehanelerin kapatılması ve tütün yasağı.1635: IV. Murat'ın Revan seferi.
1639: Kasr-ı Şirin Antlaşması.
1651: Kösem Sultan'ın öldürülmesi.
1664: Vasvar Antlaşması.
1669: Girit'in Fethi.
1672: Bucaş Antlaşması.
1678: Çehrin seferi.
1683: II. Viyana Kuşatması.
1691: Salenkamen savaşı.
1699: Karlofça Antlaşması.
1700: İstanbul Antlaşması.
1703: Edirne olayı. II. Mustafa'nın tahttan indirilmesi. III. Ahmet'in padişah olması.
1709: Poltova Savaşı.
1711: Prut Savaşı ve Antlaşması.
1715: Osmanlı-Venedik Savaşı.
1716: Nemçe seferinin açılması.
1718: Pasarofca Antlaşması.
1724: Erivan'ın fethi.
1727: İstanbul'da ilk Türk Matbaası'nın açılması.
1730: Patrona Halil İsyanı, Lale Devri'nin sona ermesi.
1736: Osmanlı-Rus Osmanlı-Avusturya Savaşlarının başlaması.
1739: Belgrad Antlaşması.
1740: Fransa ile kapitülayonların yenilmesi.
1744: Nadir Şah'ın Kars muhasarası.
1768: Osmanlı-Rus Savaşının başlaması.
1470: Çeşme'de Osmanlı donanmasının Ruslar tarafından yakılması.
1774: Küçük Kaynarca Antlaşması.
1783: Kırım'ın Rusya'ya katılması.
1789: III. Selim'in padişah olması. Fransız ihtilali.
1791: Ziştovi Antlaşması.
1792: Yaş Antlaşması.
1798: Napolyon'un Mısır seferi.
1881: Mustafa Kemal Atatürk'ün doğumu.
1804: Sırp İsyanı. Napolyon'un kendini imparator ilan etmesi.
1806: Osmanlı-Rus Savaşı.
1807: Kabakçı Mustafa isyanı. III. Selim'in tahttan indirilmesi.
1808: III. Selim'in öldürülmesi. II. Mahmut'un paişah olması.
1812: Bükreş Antlaşması.
1815: Viyana Kongresi.
1821: Yunan Mora İsyanı'nın başlaması.
1826: Yeniçeri Ocağı'nın kapatıması.
1827: Navarin Olayı. Türkiye'de " Buğ gemisi" diye adlandırılan ilk buharlı geminin
çalışmaya başlaması.
1830: Cezayir'in Fransızlar tarafından işgali.
1829: Edirne Antlaşması, Yunan Devleti'nin kurulması.
1839: Nizip Savaşı, II. Mahmut'un vefatı, Tanzimat Fermanı'nın ilanı
1840: Londra Antlaşması.
1853: Osmanlı-Rus Savaşı.
1854: Kırım Savaşı, Silistre müdafası.
1855: Türk ordusunun Kerç bağazına asker çıkarması.
1856: Paris Antlaşması, Islahat Fermanı'nın ilanı.
1867: Sultan Aziz'in Avrupa seyahatine hareketi.
1876: Abdülaziz'in tahttan indirilmesi. II. Abdülhamid'in padişah olması. Bulgar isyanı.
1878: Ayestefanos ve Berlin Antlaşmaları.
1881: Tunus'un Fransızlar tarafından işgali.
1882: Mısır'ın İngilizler tarafından işgali. Düyun-u Umumiye idaresi'nin kurulması.
1897: Osmanlı-Yunan Savaşı.
1908: İkinci Meşrutiyet'in ilanı. Girit'in Osmanlı devletinden ayrılması.
1909: 31 Mart Olayı, II. Abdülhamit'in tahtan indirilmesi.
1911: Trablusgarp Savaşı.
1912: Uşi Antlaşması, Balkan Savaşı'nın başlaması.
1913: Balkan Savaşı'nın sona ermesi.
1915: Çanakkale Cephesi'nin açılması, Çanakkale Deniz Zaferi, Anafartalar Savaşı.
1917: Rusya'da ihtilal çıkması.
1917: Birinci Dünya Savaşı'nın sona ermesi, Mondros Ateşkes Antlaşması.
1919: 15 Mayıs İzmir'in Yunanlılar tarafından işgali.
1919: 19 Mayıs Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkması. 22 Haziran Amasya Genelgesi
23 Temmuz- 5 Ağustos Erzurum Kongresi 4-11 Eylül Sivas Kongresi
1920: 10 Ağustos Sevr Antlaşması'nın imzalanması.
1921: Yeni Türk Devletinin ilk Anayasası. Birinci İnönü Muharebesi. Londra Konferansı
İkinci İnönü Muharebesi. Eskişehir ve Kütahya Muharebeleri. İstiklal Marşımızın
Kabulü. Sakarya Meydan Muharebesi. Kars Antlaşması. Ankara Antlaşması.
1922: Saltanatın kaldırılması.
1923: Mustafa Kemal Atatürk'ün Türkiye Cumhuriyeti'ni kurması.
kaynak ve alıntı :
Wikipedia Türk tarihi
Yorum Gönder