Mehmet Dumlu Hoca kimdir Kütahya’da doğdu. Babası Kütahya’nın tanınmış ailelerinden Hurşidzâdeler’den Ömer Lutfi Bey, annesi Hacı Ali oğullarından Ayşe Hanım’dır.
Nakşibendî meşâyihinden olan dedesi Hurşid Efendi Buhara’da yetişmiş, bir süre İstanbul’da müderrislik yaptıktan sonra Kütahya’ya yerleşmiştir.
 |
| Mehmet Dumlu Hoca |
Kütahyalı Mehmet Dumlu Hoca
Mehmet Dumlu, on üç yaşında iken Müftü Hâfız İbrahim Rüştü Efendi’nin yanında hâfızlık eğitimine başladı, sekiz ay gibi kısa bir sürede hıfzını tamamladı.
1949’da arkadaşlarıyla birlikte İstanbul’a giderek hocası İbrahim Efendi’nin sınıf arkadaşı olan Beyazıt Camii imamı Abdurrahman Gürses’ten kıraat okuyup icazet aldı.
Küçük yaşlarda kendini tasavvufla ilgili bir ortamın içinde buldu.
Babasıyla birlikte sohbetlerine katıldığı Kadiri şeyhi Altıntaş'lı Halil Efendi ilk etkilendiği kişilerdendir.
On yedi-on sekiz yaşlarında Kütahya Mevlevihanesi'nin son şeyhi Âkif Dede’ye intisap etti.
Askerlik göreviyle İzmir’de bulunduğu sırada Hatuniye Camii imamı Kadiri şeyhi Sezai Efendi’nin sohbetlerine katıldı.
Mehmet Dumlu Hoca'nın çalışma hayatı
Askerlik dönüşü 1952’de bir süre Kütahya Bayındırlık İl Müdürlüğü’nde memurluk yaptı.
1953 yılı sonunda bu görevinden ayrılıp imamlık ve Kur’an kursu hocalığı yapmaya başladı.
Şehitler Camii ve Yeşil Cami'de uzun yıllar imam-hatiplik yaptıktan sonra 1976’da emekliye ayrıldı.
1953’te babasının arkadaşı olan, mahkeme başkâtipliğinden emekli Elif zade Nuri Efendi vasıtasıyla Uşaklı Halvetî-Şâbânî şeyhi Mustafa Efendi’ye (Özyürek) intisap etti.
1965’te seyrüsülûkünü tamamlayıp hilâfet aldı.
İrşat faaliyetini vefatına kadar Kütahya’da sürdürdü.
Mehmet Dumlu Hoca ne zaman vefat etti?
2011 yılında hastalandı.
Bir süre İstanbul’da tedavi gördükten sonra Kütahya’ya götürüldü.
Aynı yılın Kadir gecesi (27 Ağustos 2011) vefat etti.
Mehmet Dumlu Hocanın kabri nerededir?
Mehmet Dumlu Hoca Efendi, Musalla Mezarlığı’nda Sun‘ullah Gaybî Türbesi arkasında babası Ömer Lutfi Bey’in kabrinin ayak ucuna defnedildi.
Vefatına, “Vâh Şa‘bâniyye’nin son şeyhi göçtü bugün” (İsmail Yakıt) mısraı tarih düşürülmüştür.
Vefatına, “Vâh Şa‘bâniyye’nin son şeyhi göçtü bugün” (İsmail Yakıt) mısraı tarih düşürülmüştür.
Mehmet Dumlu Hocanın tarikat silsilesi
Uşaklı Mustafa Efendi,
Uşaklı Ali Rıza Efendi,
Eskişehirli Sadık Efendi,
Söğüt Çaltılı İsmail Hakkı Efendi,
Söğütlü Osman Efendi,
Kütahyalı Salih Efendi,
Geredeli Halil Efendi vasıtasıyla Şâbâniyye tarikatının Çerkeşiyye kolunun pîri Çerkeşî Mustafa Efendi’ye ulaşır.
Şeyhinin vefatından sonra Kütahya’da tarihî bir konakta sohbet halkası kurarak irşat faaliyetine başlayan Mehmet Dumlu’nun çevresi çeşitli şehirlerden gelip kendisine intisap edenlerle giderek genişlemiştir.
Her yıl çeşitli aralıklarla Kastamonu, Ankara, Antalya, İstanbul, İzmir, Erzurum, Eskişehir, Çorum, Konya, Malatya gibi şehirlere, bazan da yurt dışına Avusturya, Almanya, Kıbrıs, Yunanistan gibi ülkelere giderek oralardaki müntesiplerince düzenlenen konferanslara ve sohbet toplantılarına katılmıştır.
Sohbetlerinde daha çok Mevlânâ Celaleddin-i Rûmî’nin Mesnevi'sinden hikâyeler anlatır,
Niyazi-i Mısri, Sun‘ullah Gaybî, Yunus Emre divanlarından seçtiği konuyla ilgili şiirleri okur ve açıklardı.
Bu sohbetlerinden bazıları Batmayan Güneş Devam Eden Gölgeler (haz. Ayşenur Sır, İstanbul 2001) ve Hiye’l-Fânî Hüve’l-Bâkî (İstanbul 2010) adıyla yayımlanmıştır.
Kütahyalı yaşlılardan ve tasavvuf terbiyesi almış kimselerden dinlediği hâtıraları Kütahyalı Gönül Sultanları adlı kitapta yer almaktadır (haz. Ayşenur Sır, İstanbul 2010).
Mehmet Dumlu tasavvufla, Kütahya’nın tarih, kültür ve sanat hayatıyla ilgili konularda birçok televizyon programında konuşmalar yapmış, bazı sempozyum ve konferanslarda bildiriler sunmuştur (meselâ bk. “Gaybî Sun’ullah Efendi”, Kütahyalı Şairler Sempozyumu-I [4-5 Haziran 1998], Kütahya 2000, s. 453-463).
Kütahya’da tasavvuf eğitim ve kültürüne sahip eski tekke mensuplarından, zâkirbaşılık yapmış yaşlı kişilerden ve hocalardan dinî musiki konusunda faydalanmış, Türk musikisi makam ve usul bilgilerini öğrenmiş, yirmi yılı aşkın bir süre, Kütahya merkez camilerindeki din görevlileriyle birlikte ressam ve neyzen Ahmet Yakupoğlu’ndan dinî ve klasik musiki eserleri meşk etmiştir.
Mehmet Dumlu Hoca Kütahya’da çini tezyinatı konusunda gençlik yıllarından beri bizzat ilgilenerek bu sanatın gelişmesine katkıda bulunmuş,
Şehirdeki tarihî eserlerin tamir ve restorasyonuyla ilgili çalışmalara ön ayak olmuştur.
Hıdırlık Mescidi, Ana Sultan Türbesi, Yenice Han Mescidi, eski hükümet konağı, şair ve hekim Şeyhi Sinan Türbesi, Evliya Çelebi Konağı, Germiyan Beyi II. Yakub'un sarayı olan Gök Şadırvan Medresesi, Sekiören köyündeki Horasan Erenleri Türbesi gibi eserlerin yenileme çalışmalarını desteklemiştir.
Kaynak ve alıntı.
https://islamansiklopedisi.org.tr/dumlu-mehmet