Divan edebiyatı şairlerinden gedizli Hasbi

GEDİZLİ HASBİ

Divan şairi üstadlarından Gedizli Hasbi, İşkence altında sopa yerken bile o devrin Subaşısına şiirler ile seslenen eden Gedizli Hasbi'nin trajik öyküsüdür

Gediz'li Hasbi aynen kendisi gibi şair olan ağabeyi Keşfi ile medrese eğitimini Kütahya'da tamamlar, ve daha büyük gelirler elde etme amacı ile İstanbul'un yolunu tutarlar

Ağabeyi Keşfî, İstanbul’a geldikten sonra Bayezid Camii'nin ilk buhurcusu olur .

Akabinde 1538 yılında kendisi , ardında genç yaşta yine şair olan oğlu Ata'da da ölür

Hem abisi hem yeğeni art arda ölen Hasbi mezartaşına şu mısraları yazar

Her kangı kavm uğrasa işbu mezardan
Lâyık budur ki ehl-i kubûra duâ ide
Hak rahmet ide her ki görüp bu târihi,
Keşfî ite Atâ'ya du'âlar ata ide.

Gediz'li Hasbi oldukça sıra dışı bir kişiliktir

Lakin ağabeyi Keşfi gibi onun işleri düzgün gitmez

O zamanki ayak takımına takılır ..

O meyhane senin , bu meyhane benim , tam bir sefahat alemine dalar

Pargalı İbrahim Paşa'nın saltanatında birde adli olaya karışır ..

Aşık Çelebi vakayı şöyle anlatır

Pargalı İbrahim Paşanın emri ile Hasbi'nin evine gelen devrin subaşısı Hasbi'ye işkence eder, iki kollarında iplere asarak dayak atar, Hasbi o anda şu beyitleri söyler

Derd-i dâğ-ı aşk kim itmez tahammül
Kâf ana Hoş döyer bu nâ-tüvan gönlüm benim insâf ana

Subaşı ağlayıp yalvaracağına, bağırıp çağıracağına feryadı figan edeceğine şiir söyleyen Hasbi karşısında şaşırır ve duraklar .

Suçsuz olabileceğini düşüneren Pargalı İbrahim Paşaya gider

“Vâfir örf itdüm ikrâr itmedi”.

Der..

Bunun üzerine Pargalı İbrahim Paşa getiri şu şairi bir de ben sorguya çekeyim der

Koluk kuvvetleri Hasbi'yi getirirken bir şanssızlık eseri gözu bir dala çarpar ve morarır .

Pargalı İbrahim paşa sorar

Ne oldu gözüne ?

Hasbi biraz patavatsız ve sivri dillidir

“Sultanım yerini begenmedi çıkmak ister”

Pargalı İbrahim Paşa bu söze kızar

“Öyleyse, senin gözüne bir görünecek var”

Atın bunu zindana der ve Hasbi tekrar hapsi boylar ,

Bir daha da Pargalı ölmeden kurtulamaz, tam on yıl hapis yatar

Tam bu sırada ağabeyi vefat eder, ağabeyinden hatırı sayılır miktarda mal ve mülkü vardır

Aşık Çelebinin anlattığına göre, haram karışmış bu miras Hasbi'ye de yaramaz, kısa bir süre sonrada vefat eder.

Kalan mal ve mülk de Gediz'den gelen akrabalar tarafından da çar çur edilir ..

Yine Aşık çelebi bu olayı şöyle anlatır

“kaltak kazanmış, kaltaban yemiştir.”

Âşık Çelebi'ye göre Hasbî’nin bir de divanı vardır, dili sade, söyleyişi hoştur.

Yine bir âh ideyin derd ile devrân ağlasun
Nâlişüm eflâke çıksun çarh-ı gerdân ağlasun
Gözlerim yâşı görüp bahr ile ummân ağlasun
Hâlüme kâfirler acısun müselmân ağlasun

Olalı hasretle senden bana ey mâh ayrılık
Çeşmümi giryân iden andukça her gâh ayrılık
Müşkil işdür dostlar âh ayrılık vâh ayrılık
Hâlüme kâfirler acısun müselmân ağlasun

Çünki sundı sâki-i devrân sana câm-ı firâk
Alemi kıldı karânu çeşmüme şâm-ı firâk
Veh ki ben dilhasteye öldürdi eyyâm-ı firâk
Hâlüme kâfirler acısun müselmân ağlasun

Bir nazar kılsun din ol devletlü sultânum benüm
Bendesiyem lutf u ihsân eylesün hânum benüm
Şefkat itmezse eğer gurbetde yarânum benüm
Hâlüme kâfirler acısun müselmân ağlasun

Hasbi , Kanuni Sultan Süleyman tarafından katledilen oğlu Şehzade Mustafa içinde bir Şiir yazar

Lillâhi’l-hükmü vâhıdü l-kahhâr
Hamd ana kim kazâ yaratmış ola
Rûh-ı pâk-i Muhammed'e salavât
Her ki geldi cihâna gitmiş ola
Nice tedbîr ider benî-Âdem
Hazret-i Hak ki emrin itmiş ola
Rûh-ı Sultân Mustafâ'yı Hüdâ
Şühedâ zümresine katmış ola
Mü'min olan virür kazâya rızâ
Kim ecel va'desine yetmiş ola
Rûhuna Fâtiha okı Hasbî
Ana târih dokuzyüz altmış ola
İki ilhâm ile Hak iki mısrâ
Bir duâya bahâne itmiş ola