 |
| Cengiz Han |
Cengiz Han ve Büyük İskender
Cengiz Han "barbar" diye adlanırken, İskender neden "Büyük" olarak bilinir?
Bu soru, tarihin nasıl yazıldığı ve kimin tarafından yazıldığı ile ilgili önemli bir sorudur.
Cengiz Han ve İskender, Antik Çağ'dan Orta Çağ'a kadar uzanan geniş bir coğrafyada büyük imparatorluklar kurmuş ve pek çok savaş yapmış iki liderdir. Ancak, onların hakkında anlatılanlar, farklı kültürlerin ve bakış açılarının etkisi altındadır.
Cengiz Han, 13. yüzyılda Moğolistan'da doğmuş ve hayatı boyunca Asya'nın büyük bir bölümünü fethetmiştir.
Onun yönetimi altında Moğol İmparatorluğu, dünyanın en büyük imparatorluklarından biri haline gelmiştir.
Cengiz Han, askeri dehası, siyasi liderliği ve hukuk sistemi ile tanınır.
Ancak, onun savaşlarda uyguladığı acımasız yöntemler, pek çok yerde büyük yıkımlara ve katliamlara neden olmuştur.
Bu nedenle, Cengiz Han'ın adı, özellikle Avrupa ve Orta Doğu'da "barbar" olarak anılır.
İskender ise, MÖ 4. yüzyılda Makedonya'da doğmuş ve genç yaşta babasının yerine kral olmuştur.
Onun komutasında Makedon ordusu, Yunanistan'ı birleştirmiş ve Pers İmparatorluğu'nu yıkarak Hindistan'a kadar ilerlemiştir.
İskender, kültürler arası etkileşimi teşvik etmiş ve Helenistik uygarlığın yayılmasına katkıda bulunmuştur.
Ancak, onun da savaşlarda pek çok insanı öldürdüğü ve bazı şehirleri yakıp yıktığı bilinir.
Buna rağmen, İskender'in adı, özellikle Batı dünyasında "Büyük" olarak anılır.
Bu durumun sebebi, tarihin kimin tarafından yazıldığı ile ilgilidir.
Cengiz Han'ın hakkında yazılanlar, genellikle onun fethettiği veya tehdit ettiği toplumların kaynaklarından gelir.
Bu kaynaklar, Cengiz Han'ın zalimliğini vurgular ve onu barbar olarak niteler. İskender'in hakkında yazılanlar ise, genellikle onun kültürünü benimseyen veya hayranlık duyan toplumların kaynaklarından gelir.
Bu kaynaklar, İskender'in başarılarını över ve onu büyük olarak niteler.
Bu nedenle, tarihi okurken dikkatli olmak gerekir.
Tarihin tek bir doğrusu yoktur.
Tarihin farklı yönlerini görmek için farklı kaynaklara başvurmak gerekir.
Cengiz Han barbar mıdır?
Cevap aslında çok basittir, büyük İskender bir Yunandı ve bu nedenle Batı kültürünün bir parçasıydı, askeri zaferleri tarihsel bilginin bir parçası oldu.
Cengiz han ve büyük İskender Ölümünden neredeyse 200 yıl sonra, Zama Savaşı'nın iki büyük düşmanı olan Kartacalı Hannibal ve Romalı Scipio, tarafsız topraklarda birbirleriyle karşılaştılar ve her ikisinin de İskender'in tüm zamanların en büyük askeri komutanı olduğunu söylediği bir konuşma yaptılar.
Cengiz han ve büyük İskender Ölümünden neredeyse 200 yıl sonra, Zama Savaşı'nın iki büyük düşmanı olan Kartacalı Hannibal ve Romalı Scipio, tarafsız topraklarda birbirleriyle karşılaştılar ve her ikisinin de İskender'in tüm zamanların en büyük askeri komutanı olduğunu söylediği bir konuşma yaptılar.
Her iki adam da Yunan kültürünün bir parçası değildi, ancak İskender'in başarıları kendi topraklarında bile biliniyor ve övülüyordu.
İskender'in zaferleri, uzun süredir Batı'nın düşmanı olan ve bugün hâlâ Batı düşmanı olduğunu iddia eden (şimdi sadece biz ona İran diyoruz) bir ülke olan Pers'e karşıydı.
Dolayısıyla, bir fatih olarak geçirdiği süre boyunca meydana gelmiş olabilecek tüm vahşetlerin üzeri örtüldü;
Ne de olsa, kendini öldürmüyordu.
Cengiz Han söz konusu olduğunda ise
Fetihleri Asya'nın uzak bozkırlarındaydı ve askerleri ömrünün sonuna kadar Avrupa'ya pek yaklaşmadı.
Araplara, İran'a ve Rus'a karşı yaptığı katliamlar, orta ve batı Avrupa'ya ulaştı.
Ancak tek taraflı perspektiften
Daha sonra, oğlu Ogeday'nin komutasında Moğollar Orta Avrupa'ya girdiler, ancak çeşitli nedenlerle onu asla fethetmeye çalışmadılar.
O akınlarda da sevilmek için hiçbir şey yapmadılar.
Ama dar tarihsel perspektifimizden biraz uzaklaşalım.
Cengiz Han Türk mü?
Bir kısım tarihçi Türk olduğunu iddia eder
Peki, Moğollar onun hakkında ne düşünüyor?
Sormaya gerek dahi yoktur
Ulan Batur'daki dev Cengiz Han heykeli size her şeyi anlatmaya yeter
Sonuç
Batı kendi katilini dahi aziz göstermekte o kadar hünerlidir ki !
Bu sebeple
Büyük İskender'in lakabı büyük
Cengiz Han'ın lakabı ise barbardır, katildir
Batı kendi katilini dahi aziz göstermekte o kadar hünerlidir ki !
Bu sebeple
Büyük İskender'in lakabı büyük
Cengiz Han'ın lakabı ise barbardır, katildir
Cengiz Han da İskender de hem barbar hem de büyük olabilirler.Bu, onların eylemlerini değerlendirenlerin bakış açısına bağlıdır.
Yorum Gönder