REEL FAİZ NE DEMEKTİR

Ahmet Atam
17 Mar, 2022
Reel faiz ne demektir?
Reel faiz ne demektir? 

Reel Faiz Nedir? Bilal’e Anlatır Gibi, Simit ve Çayla Ekonomi Sohbeti

💸 Reel Faiz: Paranın Gerçek Kazancı

Reel faiz ne demektir? Diyelim ki Bilal, cebindeki 100 lirayı bankaya yatırıyor. Banka ona “sana %20 faiz vereceğim” diyor. Bilal seviniyor: “Oh, yıl sonunda 120 lira olacak!” diyor. Ama bir yıl sonra simit 5 liradan 10 liraya çıkmış, çay 3 liradan 6 liraya... Yani Bilal’in 120 lirası artık eskisi kadar simit-çay almıyor. İşte burada devreye reel faiz giriyor.

Reel faiz, paranın sadece rakamsal değil, alım gücüyle ölçülen kazancıdır. Yani “gerçekten ne kadar kazandın?” sorusunun cevabıdır.

📊 Reel Faiz Nasıl Hesaplanır?

Formül basit:

Reel Faiz = Nominal Faiz - Enflasyon

  • Nominal faiz: Bankanın sana verdiği %20

  • Enflasyon: Fiyatların yıllık artışı, diyelim %15

Reel faiz = 20 - 15 = %5

Yani Bilal’in cebindeki para, yıl sonunda sadece %5 oranında “gerçekten” değer kazanmış.

🧠 Reel Faizi Anlamak İçin 3 Günlük Metafor

1. Simit Metaforu

Bugün 100 lirayla 20 simit alabiliyorsan, yıl sonunda 120 lirayla hâlâ 20 simit alabiliyorsan, reel faiz sıfırdır. Para artmış ama simit sayısı aynı.

2. Buzlu Çay ve Güneş

Nominal faiz buzlu çay gibidir, serinletici. Ama enflasyon güneş gibi yakar. Güneş çoksa, buzlu çay erir. Reel faiz, o çayın gerçekten serinletip serinletmediğidir.

3. Taksitli Telefon

Bilal, 12 ay taksitle telefon alıyor. Faiz %30. Ama enflasyon %40. Aslında Bilal, her ay daha pahalıya ödüyor. Reel faiz negatif! Yani cebinden daha çok değer gidiyor.

🔍 Neden Önemlidir?

  • Yatırım Kararları: Reel faiz pozitifse, paranı bankada tutmak mantıklı. Negatifse, başka yatırım yolları aranmalı.

  • Borçlanma Stratejisi: Reel faiz düşükse, borç almak avantajlı olabilir.

  • Ekonomik Sağlık Göstergesi: Merkez bankaları reel faizi dikkate alarak politika belirler.

🧭 Günlük Hayatta Reel Faizle Yolunu Bul

Bilal, artık sadece “faiz kaç?” diye sormuyor. “Enflasyon ne durumda?” diye de soruyor. Çünkü cebindeki paranın gerçek gücünü bilmek istiyor.

  • Reel faiz, ekonomide pusuladır. Rakamların ötesini gösterir.

Reel faiz, paranın rüyasından uyanmasıdır. 
Ben ne kadar büyüdüm?” diye sorar, 
Ama cevap, simitin fiyatında gizlidir, 
Çayın buharında, ekmeğin gramajında.

Enflasyon, bir hırsız gibi gece gelir, 
Paranın cebinden alım gücünü çalar. 
Sen hâlâ 120 lira sanırsın, 
Ama o artık 90 lira gibi hisseder kendini.

Reel faiz, bir terazidir. 
Bir kefesinde rakamlar, diğerinde hayat.
Bilal, bu teraziyi anlamaya çalışır, 
Çünkü cebindeki para,
Sadece sayı değil, bir yaşam biçimidir.


Next Post Previous Post