Hiperenflasyon nedir ?
Basit anlatımı ile kullanılan paranın satın alma gücünün her geçen gün azalmasıdır, halkın her geçen gün fakirleştirilmesidir, birkaç çeşidi vardır enflasyonun .a . Normal enflasyon
Normal kabul edilebilir etkisi pek hissedilmeye enflasyon,Bir yıllık peritotlara baktığınızda yıllık %1 ile maksimum %3 arasında olan enflasyon, halk hissetmez bile, ne yazık ki Türk halkının asırlardır bilmediği ve hiç yaşamadığı bir dönemdir.
b .Artış trendinde olan enflasyon talep enflasyonu
Fiyatlar %3 ile %10 arası artıyorsa büyümeyi arttırmak için göz yumulan bir enflasyon modeli ise tehlikelidir, halkı fiyatlar daha da yükseltmeden ürün ve mal aldırmaya yönlendirir .Bu tür bir süreç üreticilerin ayak uydurmakta, piyasadaki talepleri karşılamada zorlandıkları bir süreç olur, akabinde talep enflasyonu ortaya çıkar.
C. Yüksek enflasyon
Yıllık fiyat artışları %10'un üzerinde seyrediyorsa yüksek enflasyon ile yaşıyorsunuz demektir,Gerçi Türkiye için nerdeyse standart hale gelmiş olan modeldir
d.Hiper enflasyon
Eğer ki fiyatlar %200 den fazla artıyorsa bunun adı hiperenflasyon olarak tanımlanır.1.Dünya savaşında Almanya
2.000'li yıllarda Zimbabwe
Yakın dönemde ise Venezüella'nın yaşadığı enflasyondur..
Hiperenflasyon neden olur
Hükümetler ürettikleri mal ve hizmet toplamından daha çok para basarsa paranın değeri de düşer, tek bir istisnası vardır, paranızın uluslararası kabul gören bir rezerv para olma niteliğidir,Rezerv para niteliği olan dolar Euro gibi paraları başka halklar harcamasa dahi yastık altına koyar saklar.
Bir anlamda o ülkelerin merkez bankalarına destek olurlar
Türk milletinin yastık altına döviz istiflemesi gibi.
Rezerv paralar bile enflasyonu düşürmek için faiz artışına gitmek zorunda kalırken, seçim kaygısı ile ölüm uykusuna yatan Türkiye'yi bir yıl sonrasını düşünmek dahi ürkütücüdür.
Hiperenflasyonun gerek talep gerekse maliyet enflasyonu olarak alt kolları da vardır, lakin sizin üretiminiz yeterli değilse hiç zahmet etmeyin enflasyon gelir arar ve sizi kesinlikle bulur
Hükümetinizin yatırım programına bakın
Yatırımlar üretim alanlarına mı yapılıyor
Betona mı gömülüyor
Üretimden çok betona gömülen bir ekonominiz varsa enflasyon belasından kurtulma şansınız da yoktur.
Gelir odaklı sınıflar arası uçurum büyür, orta gelir gurubu alt gelir gurubuna yaklaşarak kaybolur toplum yoksullaşır .
Ülkenin dış borcu artış trendine girer
Yabancı yatırımcı kaçar, sıcak para dahi gelmez olur
Halkın yaşam standardı ve yaşam kalitesi düşer
Şirketler küçülür, istihdm azalır .
Enflasyonun faiz ile ilişkisi nedir
Yurt içinde yeterli üretim gücünüz yoksa
Tam olarak ters orantılıdır
Faiz düştükçe enflasyon artar
Enflasyon arttıkça döviz kurları uçuşa geçer
Yumurta tavuk hesabı.
Hükümetinizin yatırım programına bakın
Yatırımlar üretim alanlarına mı yapılıyor
Betona mı gömülüyor
Üretimden çok betona gömülen bir ekonominiz varsa enflasyon belasından kurtulma şansınız da yoktur.
Hiperenflasyonun etkileri nelerdir ?
Hane halkının alım gücü düşerGelir odaklı sınıflar arası uçurum büyür, orta gelir gurubu alt gelir gurubuna yaklaşarak kaybolur toplum yoksullaşır .
Ülkenin dış borcu artış trendine girer
Yabancı yatırımcı kaçar, sıcak para dahi gelmez olur
Halkın yaşam standardı ve yaşam kalitesi düşer
Şirketler küçülür, istihdm azalır .
Enflasyonun zararları
En büyük zararı döviz kurlarının artış trendi e girmesi, alım gücünün azalması kısaca toplumun yoksullaştırılmasıdır.Ahlaki çöküntü ve yozlaşmaya sebep olur.
Enflasyonun faiz ile ilişkisi nedir
Yurt içinde yeterli üretim gücünüz yoksa
Tam olarak ters orantılıdır
Faiz düştükçe enflasyon artar
Enflasyon arttıkça döviz kurları uçuşa geçer
Yumurta tavuk hesabı.
2022 yılı itibarı ile hükümetin uygulamaya çalıştığı sistemdir, sonu ise, gerekli önlemler alınmadığı için bir yıl sonra hiperenflasyona dönüşme ihtimali son derece güçlü bir modeldir .
Seçim kaygısı ile yılbaşında yapılacak asgari ücret memur ve emekli maaşı artışları
Eyt, emeklilikte yaşa takılanlar
Vergi afları vs.
SONUÇ
Seçim için bütçe de kesenin ağzının açılması 2023 yılı Şubat ve Mart aylarından sonra Türkiye'yi ne yazık kı bir hiperenflasyon beklemektedir
Ahmet Atam
Ahmet Atam
Yorum Gönder