KENDİME YAZILARIM
Türkiye sosyolojisi siyaset ekonomi tarih felsefe ve genel kültür düzeyinde makaleler

ESKİ TÜRKLER ŞAMAN MI İDİ ŞAMANİZM NEDİR

Eski Türkler şaman mı idi
 
Eski Türkler şaman mı idi, Şamanizm nedir Şamanizm ve Tengricilik arasındaki farklılıklar nelerdir.

ŞAMANİZM NEDİR 

Şamanizm, aslına bakarsanız, bir din değildir, Şamanizm bir öğretidir. 
Şamanizm, Gök Tanrı dininden belki de binlerce yıl önce Orta Asya'ya gelmiş ve sonra bir inanç olarak yayılmıştır. 
Göktürkler’ in dini Şamanlık değil, benzerine;
  • Tunguzlar’ da
  • Moğollar’ da.
  • Mançular’ da.
  • Eskimolar’ da
  • Kafkaslar’ da Hindistan’da, Çin’de, Japonya’da, Endonezya’da, Malezya’da, Çin’de, Eskimolar’ da Güney Afrika’da.
  • Kızılderililerde, Moğollarda ve rastlanan bir Gök-Yer öğretisidir.
Günümüz dünyasında gerçek anlamda Şamanizm'i benimsemiş olanların sayısı bilinmiyor. Çünkü şamanlık, genel olarak varlığını, öteki dinler ya da büyücülük biçimleriyle birlikte sürdürmektedir.

Şamanizm'de ruhlar doğanın sahipleridir.

İnsanlar ve ruhlar dünyası arasında iletişimi, yüce varlıklar sağlayabilir. 
Bütün çeşitlerinde tanrı-doğa-insan arasında sürüp giden kopmayan bir bağlantının bulunduğu inancına rastlanır.
Bu halkların bütün dinsel-büyüsel yaşamını yöneten varlıklar şamanlardır.
Bir şaman.
Yani Şamanlığı uygulayan kişi.
Ruhunun bedenini terk edip bir doğa gücüyle ya da atalarından birinin ruhuyla ilişkiye geçeceği an olarak kabul edilen kendinden geçme halinin ustasıdır. 

Bu sırada büyülü güçlerle donanmış olan şaman, hastaları iyileştirir, şeytanları kovar, ölülere öbür dünyaya yolculuklarında eşlik eder, ateşe dokunur. 
Yani;
Birtakım acı verici sınavlara tâbi tutulduktan sonra, ölüm deneyimini yaşamak üzere, transa girer. 
Şaman kendinden geçme esnasında, ruhları egemenliği altına alarak, ölüler, doğa ruhları cinler, periler ve şeytanlarla ilişki kurar. 
Bu münasebetle ruhlar ve tanrılar dünyasıyla doğrudan ve somut ilişkilere girişen şaman, birçok ruha sahip olur.
Daha ziyade hayvan biçiminde düşünülen söz konusu ruhlar, Sibirya halklarında ve Altaylarda farklı şekillerde görülebilinir.
  •  Ayı
  • Kurt.
  • Geyik.
  • Tavşan, çeşitli kuşlar, (özellikle kartal), baykuş, karga gibi.
Ayrıca;
Büyük böcek, ağaç, toprak, ateş olarak ta ortaya çıkabilirler. 
Şaman;
Gerektiğinde bütün yardımcı ruhları dünyanın dört bucağında bile çağırabilir. 
Şaman bu çağrıyı davul veya tefini çalarak yapar. 
  • Üstte Gök Tengri, en altta yağız yer ve arada biz. 
  • Ötesi yok.
  • Hayattan sonrası yok. 
  • Ne cennet ne cehennem ne de yakmakla tehdit ederler.

Şamanlık inancının en büyük özelliği 

Şamanlıkta misyonerlik yok, tebligatçılık yok.
Lakin diğer inanç kültürlerinden en büyük farkı şu ki, herkesi kabul ediyor.
Şamanlık; imanlıları da kabul ediyor.
İmansızları da kabul ediyor. 
Bir tek ben geçerliyim, başkaları saptırılmış, yanlış, onlar düzeltilmesi gerek, doğru yola çağrılması gerekenler, çekilmesi gerekenler görüşünde değildir. 
  • Tapınak da yok, tapınağın adı doğa. 
  • Şamanizm doğaya saygı barındırır. 
Bu saygı doğaya tapınmaya kadar gider. 
En başta güneş olmak üzere;
Ay ve yıldız gibi varlıklar, önemli bir yer oluşturur bu inanış biçimi için. 

Semavi ve diğer dinlerde doğayı iki tane ağaç, üç tane bitki olarak görüyoruz, dolayısıyla dünyayı da sınırlı olarak görüyoruz. 
Lakin şaman kültüründe doğanın sınırı evrenin sınırsızlığıyla sınırlı. 
Dolayısıyla evrenin her bir noktasında sizin herhangi bir kıble arama, herhangi bir şey arama gibi bir ihtiyacınız da yok. 

Çünkü hiçbir zaman ıskalamıyorsunuz.
Çünkü tapınağın içindesiniz.
Özgürlük.
Düşen bir yaprakta dahi tanrıyı görebildiğin an özüne kavuşuyorsun, dünya temiz, dünya doğa, doğa tanrı. 
Daha fazlasına ihtiyaç yok.
Huzura en yakın olabileceğin andasın artık.
Misal; tahtaya vurmak, kurşun dökmek gibi. 
İlaveten ruhani güçleri olduğuna inanılan nesneler kullanmak, at nalı, nazar boncuğu gibi. Hepsi burada.

TÜRKLER ŞAMAN MI İDİ?

Tekrar söylemekte fayda var. 
Türklerin "dininin Şamanizm olduğu" tezine sık sık rastlarız. 
Şamanlık, din değildir
Din öncesi bir inançtır ve Şamanizm Türklere özgü değildir
Yoga nasıl ki bir din değilse;
Bir ritüeller bütünü, öğreti ise ve bir din ile bir arada pratik edilebiliyorsa;
Şamanizm de böyledir. 

Şamanizm, kuşkusuz Asya'nın örgütlenme düzeyi geri, uygarlık öncesi toplumlarında hep oldu. 
Hakanlıkların merkezlerinde ve beyler sınıfı içinde 'Tengri' inancı geçerli iken, kenarlarda, orman kabileleri içinde hâlâ Şamanizm'e, rastlanıyordu. 
Şunu da eklemem gerekir. 

Tengricilik, kesinlikle Şamanizm değildir

Türk dinini tanımlamak için en yanlış kavram bu olur. 
Şamanlar ruhban mertebesinde değillerdi. 
Şamanların asli görevi tabiatın ruhlarıyla iletişime geçmek ve doğadaki bitkilerden faydalanarak insanların sağlığına hizmet etmekti. 
Zira Divan-ü lügat' it Türk'te kam kelimesi "kâhin, büyücü, şifacı" gibi anlamlara gelmektedir.