 |
| Pantürkizm nedir? |
Pantürkizm nedir? Pantürkizm, Türk halklarının birliğini ve dayanışmasını savunan bir ideolojidir. Pantürkizm, Türk kültürü, tarihi ve dilinin ortak kökenlerine dayanarak, Türklerin siyasi ve kültürel olarak birleşmesini amaçlar.
Pantürkizm
Pantürkizm, 19. yüzyılın sonlarında Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşü ve Rusya'nın baskısı altındaki Türk topluluklarının milliyetçilik akımlarıyla ortaya çıkmıştır.Pantürkizm, 20. yüzyılda Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu, Sovyetler Birliği'nin dağılması ve Orta Asya'daki Türk devletlerinin bağımsızlığı gibi önemli olaylarla etkileşim içinde olmuştur. Pantürkizm, günümüzde de Türkiye'nin dış politikasında ve Türk dünyasının kültürel iş birliğinde bir rol oynamaktadır.
Sosyalist Pantürkizm, Türk halklarının birliğini ve sosyal adaleti savunan bir ideolojidir.
Sosyalist Pantürkizm, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde başlayan Türkçülük hareketinin bir uzantısı olarak görülebilir.
Sosyalist Pantürkizm, Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti gibi Türk devletlerinin kurulmasında etkili olmuştur.
Sosyalist Pantürkizm, Türkiye için nasıl bir model oluşturabilir?
Bu sorunun cevabı, Türkiye'nin içinde bulunduğu siyasi, ekonomik ve kültürel koşullara bağlıdır.
Sosyalist Pantürkizm, Türkiye'nin hem bölgesel hem de küresel düzeyde etkin bir rol oynamasını sağlayabilir.
Sosyalist Pantürkizm, Türkiye'nin hem kendi halkının hem de diğer Türk halklarının hak ve çıkarlarını korumasını sağlayabilir.
Sosyalist Pantürkizm, Türkiye'nin hem kapitalist hem de emperyalist sistemlere karşı direnmesini sağlayabilir.
Ancak Sosyalist Pantürkizm, Türkiye için bir model oluşturmak için bazı zorluklarla da karşılaşabilir.
Sosyalist Pantürkizm, Türkiye'nin hem içeride hem de dışarıda karşıt güçlerle mücadele etmesini gerektirebilir.
Sosyalist Pantürkizm, Türkiye'nin hem ulusal hem de sınıfsal çelişkileri aşmasını gerektirebilir. Sosyalist Pantürkizm, Türkiye'nin hem demokratik hem de sosyalist bir toplum inşa etmesini gerektirebilir.
Türkiye de sosyalist Pantürkizm'e geçmek için koşullar uygun mudur?
Bu sorunun cevabı, hem tarihsel hem de güncel olarak incelenmesi gereken karmaşık bir konudur.
Tarihsel olarak bakıldığında, Türkçülük veya Pantürkizm, 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda ve Rus İmparatorluğu'nun bir parçası olan Azerbaycan'da yaşayan Türk aydınlarının başlattığı bir harekettir.
Bu hareket, tüm Türk halklarının kültürel ve politik birliğini ve yükselmesini amaçlamıştır. Sosyalist sol ise, 20. yüzyılın başında Osmanlı Sosyalist Fırkası (OSF) ile siyasi alanda ortaya çıkmıştır.
Bu parti, Batı'daki sosyalist hareketlerden etkilenmiş ve işçi sınıfının haklarını savunmuştur.
Güncel olarak bakıldığında ise, Türkiye'de sosyalist Pantürkizm'in varlığından söz etmek zordur.
Zira Türkiye'de sosyolojinin ana yönelişi Batıcılıktır.
Batıcılık, Türkiye'nin modernleşme sürecinde Batı medeniyetini örnek alması ve Batı standartlarına ulaşması gerektiğini savunan bir ideolojidir.
Bu ideoloji hem Türkçülüğün hem de sosyalist solun karşısında yer almıştır.
Türkçülük, Batıcılığı milli kimliği yok saymakla eleştirmiş; sosyalist sol ise Batıcılığı emperyalizmin bir aracı olarak görmüştür.
Bu bağlamda, Türkiye'de sosyalist Pantürkizm'e geçmek için koşulların uygun olmadığını söyleyebiliriz.
Çünkü bu iki akımın hem tarihsel hem de güncel olarak Türkiye siyasetinde etkin bir rol oynamadıkları görülmektedir.
Ayrıca bu iki akımın kendi içinde de çelişkileri vardır.
Örneğin, Türkçülük milliyetçi bir akım iken, sosyalist sol uluslararası dayanışmayı savunmaktadır.
Bu nedenle, Türkiye'de sosyalist Pantürkizm'in gerçekleşmesi için hem siyasi hem de toplumsal olarak büyük bir dönüşüm gerekmektedir.
Türkiye de tarihi süreç içerisinde sosyalist Pantürkizm ideolojisini benimseyen aydınlar kimlerdir?
Bu sorunun cevabı için Türkiye siyasi tarihi boyunca farklı dönemlerde ortaya çıkan sosyalist hareketler ve bunların aydınlarla ilişkileri incelenebilir.
Özellikle 1919-1923 yılları arasında işgal altındaki İstanbul ve Anadolu'da komünist gruplar ve partiler kurulmuş, emperyalizme karşı silahlı mücadele örgütlenmiştir.
Bu gruplar arasında Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası, Yeşil Ordu, Türkiye Komünist Fırkası gibi örgütler sayılabilir.
Bu örgütlerin içinde veya etrafında yer alan bazı aydınlar, sosyalizmi pantürkist bir çerçevede yorumlamış, Türk ulusunun kurtuluşunu sosyalizmde görmüştür.
Bu aydınlar arasında Hasan Tahsin, Salih Hacıoğlu, Mustafa Suphi, Ethem Nejat gibi isimler öne çıkmaktadır.
1923 sonrasında tek partili dönemde sosyalist hareket baskı altına alınmış, ancak 1945'ten sonra yeniden canlanmıştır.
Bu dönemde Türkiye İşçi Partisi gibi sol partiler kurulmuş, sosyalist aydınlar bu partilerin içinde veya dışında faaliyet göstermiştir.
Bu aydınlar arasında Pantürkizm bir eğilim taşıyanlar da olmuştur.
Bunlardan en önemlisi Dr. Hikmet Kıvılcımlıdır.
Kıvılcımlı, Türk tarihinin sınıf mücadeleleri açısından analizini yapmış, Türk ulusunun kökenini ve karakterini belirlemeye çalışmıştır.
Kıvılcımlı' ya göre Türk ulusu, Asya'da ortaya çıkan ve Avrupa'ya yayılan bir proletarya ulusudur.
Kıvılcımlı, Türk ulusunun sosyalist devrim için öncü bir rol oynayacağını savunmuştur.
Sonuç olarak, Türkiye de tarihi süreç içerisinde sosyalist Pantürkizm ideolojisini benimseyen aydınlar, farklı dönemlerde farklı örgütler içinde yer almışlardır.
Bu aydınların ortak noktası, sosyalizmi Türk ulusunun kurtuluşu için bir araç olarak görmeleri ve Türk ulusunu sosyalist bir perspektifle tanımlamaya çalışmalarıdır.
Pantürkizm'in önündeki en büyük engel Ümmetçilik midir?
Sosyalist Pantürkizm, Türk halklarının birliğini ve sosyalist bir iktisat bilimini savunan bir ideolojidir.
Bu ideoloji, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde başlayan Türkçülük hareketinin bir uzantısı olarak ortaya çıkmıştır.
Sosyalist Pantürkizm, Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti gibi Sovyetler Birliği'ne bağlı Türk devletlerinde etkili olmuştur.
Ancak bu devletler, Rus egemenliği altında bölünmüş ve asimile edilmiştir.
Sosyalist Pantürkizm'in en zorlu rakibi ümmetçilik midir? Bu sorunun kesin bir cevabı yoktur. Ümmetçilik, İslam ümmetinin birliğini ve dayanışmasını savunan bir ideolojidir.
Ümmetçilik, Türk halklarının İslam dünyasıyla olan bağlarını güçlendirmek isteyenler tarafından desteklenmiştir.
Ancak ümmetçilik, Türk halklarının kendi milli kimliklerini ve kültürlerini korumalarını engelleyen bir faktör de olmuştur.
Sosyalist Pantürkizm ve ümmetçilik arasında bir uzlaşma mümkün müdür?
Bu sorunun da net bir cevabı yoktur.
Bazı sosyalist pantürkistler, İslam'ın sosyal adalet ilkesine uygun olduğunu ve Türk halklarının İslam'ı kendi milli değerleriyle yorumlamaları gerektiğini savunmuşlardır.
Bazı ümmetçiler de, Türk halklarının İslam ümmetinin önemli bir parçası olduğunu ve sosyalist bir iktisat biliminin İslam'la çelişmediğini iddia etmişlerdir.
Sosyalist Pantürkizm ve ümmetçilik arasındaki rekabet, Türk halklarının kaderini nasıl etkilemiştir?
Bu sorunun da objektif bir cevabı yoktur.
Sosyalist Pantürkizm ve ümmetçilik, Türk halklarının tarihinde hem olumlu hem de olumsuz roller oynamıştır.
Sosyalist Pantürkizm, Türk halklarının bağımsızlık ve eşitlik mücadelesine katkıda bulunmuştur.
Ümmetçilik ise, Türk halklarının İslam dünyasıyla olan ilişkilerini geliştirmiştir.
Ancak her iki ideoloji de, Türk halklarının kendi aralarında bölünmesine ve yabancı güçlerin etkisine maruz kalmasına neden olmuştur.
Türkiye de sosyalist Pantürkizm'e geçmek demokratik yollarla mümkün müdür?
Bu sorunun cevabı, Türkiye'nin sosyalist hareketinin tarihine ve ideolojisine bağlıdır.
Türkiye'de sosyalist hareket, 19. yüzyılda Osmanlı aydınlarının Avrupa'daki devrimci olaylardan etkilenmesiyle başlamış, 20. yüzyılda ise Türkiye Komünist Partisi (TKP) ve Türkiye Sosyalist Partisi (TSP) gibi çeşitli siyasi partiler aracılığıyla yasal ve illegal olarak faaliyet göstermiştir.
Sosyalist hareketin temel ideolojisi Marksizm ve sosyalizmdir, ancak bu ideolojiyi Türkiye'nin özgül koşullarına uyarlamak için farklı yaklaşımlar geliştirilmiştir. Bunlardan biri de Pantürkizm'dir.
Pantürkizm, Türk halklarının birliği ve bağımsızlığı için mücadele eden bir milliyetçi akımdır. Pantürkizm, sosyalist hareket içinde özellikle 1960'lı yıllarda etkili olmuş, Türkiye İşçi Partisi (TİP) gibi partilerde Pantürkçü ve sosyalist eğilimler bir arada görülmüştür.
Pantürkçü sosyalistler, Türkiye'nin sosyalist bir devrimle hem iç hem de dış sömürüden kurtulabileceğini, aynı zamanda da Türk halklarının kardeşliğini sağlayabileceğini savunmuşlardır.
Ancak Pantürkçü sosyalistlerin bu görüşleri hem sosyalist hareket içinde hem de devlet tarafından eleştirilmiş ve baskıya uğramıştır.
Sosyalist hareket içindeki diğer eğilimler, Pantürkçülüğün milliyetçi ve şovenist bir akım olduğunu, sosyalizmin evrensel ve sınıfsal bir karakter taşıdığını, dolayısıyla Pantürkçülükle bağdaşmadığını ileri sürmüşlerdir.
Devlet ise Pantürkçü sosyalistleri hem komünist hem de bölücü olarak görmüş, onlara karşı yasal ve askeri müdahalelerde bulunmuştur.
Bu durumda, Türkiye'de sosyalist Pantürkizm'e geçmenin demokratik yollarla mümkün olmadığı söylenebilir.
Zira sosyalist Pantürkizm hem sosyalist hareketin hem de devletin kabul etmediği bir ideolojidir.
Sosyalist Pantürkizm'e geçmek için ya sosyalist hareketin ya da devletin radikal bir şekilde değişmesi gerekir.
Bu da demokratik yollarla değil, ancak şiddetli bir çatışma veya devrimle gerçekleşebilir.
-----
Yorum Gönder