Sosyal güvenlik sistemi nasıl olmalı
Sosyal güvenlik sistemi, vatandaşların yaşam kalitesini korumak ve artırmak için devlet tarafından sağlanan bir hizmettir, peki sürdürülebilir ve adil bir sosyal güvenlik sistemi nasıl olmalıdır.
Sosyal güvenlik sistemi, çalışanların ve ailelerinin hastalık, işsizlik, yaşlılık, engellilik, ölüm gibi durumlarda gelir kaybına uğramamasını veya en aza indirmesini amaçlar.
Sosyal güvenlik sistemi nasıl olmalıdır sorusunun cevabı, ülkenin ekonomik, sosyal ve kültürel koşullarına göre değişebilir. Ancak genel olarak sosyal güvenlik sisteminin şu özelliklere sahip olması gerekir:
Sosyal güvenlik sistemi kapsayıcı olmalıdır
Sosyal güvenlik sistemi, toplumun tüm kesimlerini kapsamalı ve hiçbir vatandaşı dışlamamalıdır. Sosyal güvenlik sisteminin kapsamı, çalışma hayatına katılanlarla sınırlı olmamalı, ev hanımları, çocuklar, öğrenciler, gönüllüler gibi çalışma dışında kalan grupları da içermelidir, bu gurupların primleri devlet tarafından karşılanmalıdır
Sosyal güvenlik sistemi adil olmalıdır
Sosyal güvenlik sistemi, vatandaşların ihtiyaçlarına göre farklılaşan bir hizmet sunmalı ve herkese eşit davranmalıdır. Sosyal güvenlik sisteminin finansmanı, gelir dağılımını dengeli bir şekilde sağlamalı ve yüksek gelirli gruplardan daha fazla katkı almalıdır.
60 yalından önce emeklilik gündeme gelmemeli
3 000 gün prim ödeyen ile 9,000 gün pirim ödeyen aynı maaşı almamalıdır
Türkiye'de olan özel emeklilikler hariç tüm sosyal güvenlik sistemi tek çatı altında toplanmalıdır.
Sosyal güvenlik sistemi sürdürülebilir olmalıdır
Sosyal güvenlik sistemi, gelecek nesillerin de haklarını gözeterek uzun vadeli bir planlama yapmalı ve kaynaklarını verimli bir şekilde kullanmalıdır.
Sosyal güvenlik sisteminin gelirleri ve giderleri arasında bir denge kurulmalı ve bütçe açığına izin verilmemelidir.
Sistemde belli kesimlere uygulanan sübvansiyonlar kaldırılmalıdır
Sosyal güvenlik sistemi katılımcı olmalıdır
Sosyal güvenlik sistemi, vatandaşların görüş ve önerilerini alarak şeffaf bir yönetim sergilemeli ve hesap verebilir olmalıdır. Sosyal güvenlik sisteminin karar alma süreçlerine, işverenler, çalışanlar, sivil toplum kuruluşları gibi ilgili taraflar dahil edilmelidir. Sonuç olarak sosyal güvenlik sistemi gelirleri ve giderleri olarak şeffaf olmalıdır.
----
Ahmet ATAM