 |
| 65 Yaş Üstü Ücretsiz Ulaşım |
65 yaş üstü ücretsiz ulaşım, Türkiye'de birçok belediye tarafından uygulanan bir uygulamadır. Bu uygulamanın kamu yararına yönelik gerekçeleri şunlardır:
65 Yaş Üstü Ücretsiz Ulaşım: Neden ve Nasıl?
- Sosyal adalet: 65 yaş üstü vatandaşlar, çalışma hayatına katılamadıkları için ekonomik olarak dezavantajlı bir konumdadır. Ücretsiz ulaşım, bu vatandaşlara temel bir ihtiyaç olan ulaşıma erişimi kolaylaştırarak sosyal adaleti sağlamaya yardımcı olur.
- Toplumsal katılım: 65 yaş üstü vatandaşlar, topluma aktif olarak katılmak için ulaşıma ihtiyaç duyarlar. Ücretsiz ulaşım, bu vatandaşların sosyal ve kültürel etkinliklere, sağlık hizmetlerine ve diğer kamu hizmetlerine erişimini kolaylaştırarak toplumsal katılımı teşvik eder.
- Demografik yapı: Türkiye'nin nüfusunun yaşlanması, 65 yaş üstü vatandaşların ulaşım ihtiyacını artırmaktadır. Ücretsiz ulaşım, bu ihtiyacı karşılamada önemli bir rol oynar.
Belediyelerin 65 yaş üstü yaşlıların ücretsiz taşınmasında ki gerekçeleri ise şunlardır:
- Halkla ilişkiler: Ücretsiz ulaşım, belediyelerin yaşlılara yönelik duyarlılığını göstermesine ve halkla ilişkiler açısından olumlu bir görüntü oluşturmasına yardımcı olur
- Sosyal sorumluluk: Belediyeler, sosyal sorumluluk kapsamında yaşlılara ücretsiz ulaşım hizmeti sunmayı bir görev olarak görebilirler.
Bu gerekçelerin haklılık payı, uygulamanın maliyeti ve faydaları göz önünde bulundurularak değerlendirilmelidir. Ücretsiz ulaşım, belediyelere önemli bir mali yük oluşturabilir. Ancak, bu yük, uygulamanın sağlayacağı faydalarla karşılanabilir. Ücretsiz ulaşım, yaşlıların sosyal ve ekonomik yaşamlarına katkıda bulunur ve topluma daha fazla katılımlarını sağlar. Bu da, toplumsal refahı artırmaya yardımcı olur.
65 yaş üstü ücretsiz ulaşım, kamu yararına yönelik bir uygulamadır. Ancak, uygulamanın maliyeti ve faydaları dikkatlice değerlendirilmelidir. Uygulamanın sürdürülebilirliği için, belediyelerin gelirlerini artırmaya yönelik önlemler alması gerekebilir.
65 Yaş Üstü Ücretsiz Ulaşımın Geliştirilmesi
65 yaş üstü ücretsiz ulaşım uygulamasının geliştirilmesi için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Uygulamanın kapsamı daraltıla bilinir. Örneğin, engelli vatandaşlar ve düşük gelirli vatandaşlar haricinde ücretsiz taşımaya son verile bilinir.
- Uygulamanın finansmanı çeşitlendirilebilir. Örneğin, belediyeler, uygulamanın maliyetini karşılamak için özel sektörden destek alabilir veya ulaşım ücretlerine ek bir vergi uygulayabilir.
- Uygulamanın etkinliği artırılabilir. Örneğin, belediyeler, uygulamanın etkinliğini izlemek ve gerekli önlemleri almak için bir sistem kurabilir.
Bu önlemlerin alınmasıyla, 65 yaş üstü ücretsiz ulaşım uygulamasının kamu yararına yönelik katkısı daha da artırılabilir.
65 yaş üstü ücretsiz ulaşım, Türkiye'de 2008 yılında yürürlüğe giren 5378 sayılı Engelliler Kanunu ile başlatılan bir uygulamadır.
Bu kanun, engelli vatandaşların yanı sıra 65 yaş ve üzeri vatandaşların da toplu taşıma araçlarından ücretsiz yararlanmasını sağlamıştır.
Kanunun amacı, engelli ve yaşlı vatandaşların sosyal hayata katılımını kolaylaştırmak, onlara ekonomik destek sağlamak ve toplumsal dayanışmayı güçlendirmektir¹.
Belediyeler, 65 yaş üstü ücretsiz ulaşım uygulamasını sürdürmek için çeşitli gerekçeler ileri sürmektedir.
Bunlardan bazıları şunlardır:
- 65 yaş üstü vatandaşlar, toplumun en kırılgan kesimlerinden biridir. Onlara ücretsiz ulaşım sağlamak, onların yaşam kalitesini artırmak, yalnızlık ve izolasyonu önlemek, sağlık ve psikolojik sorunları azaltmak için önemlidir².
- 65 yaş üstü vatandaşlar, toplumun değerli bir parçasıdır. Onlar, deneyimleri, bilgileri ve kültürleriyle genç nesillere rehberlik edebilir, toplumsal hafızayı canlı tutabilir ve sosyal sermayeyi artırabilirler³.
- 65 yaş üstü vatandaşlar, toplu taşıma araçlarının en az kullanan kesimlerindendir. Onlara ücretsiz ulaşım sağlamak, toplu taşıma araçlarının doluluk oranını çok fazla etkilemez, ancak onların hareketliliğini ve bağımsızlığını artırır⁴.
Bu gerekçelerin haklılık payı olup olmadığı tartışmalı bir konudur.
Bazı görüşlere göre, 65 yaş üstü ücretsiz ulaşım uygulaması, sosyal adaleti sağlamak, eşitsizlikleri azaltmak ve insan haklarını korumak için gereklidir.
Bazı görüşlere göre ise, 65 yaş üstü ücretsiz ulaşım uygulaması, toplu taşıma hizmetinin kalitesini düşürmek, maliyetini artırmak ve diğer yolcuların mağduriyetine yol açmak için zararlıdır.
Sonuç olarak, 65 yaş üstü ücretsiz ulaşım uygulamasının kamu gerekçeleri, belediyelerin 65 yaş üstü yaşlıların ücretsiz taşınmasında ki gerekçeler ve bu gerekçelerle haklılık payı hakkında farklı görüşler bulunmaktadır.