 |
| Paşam Sultan Türbesi menkıbesi |
Paşam Sultan ile ilgili bir menkıbe:
Kütahya'da Paşam Sultan olarak tanınan bu yerin ilginç bir hikayesi var: Ulu Camii yakınlarında ayakkabı tamirciliği yapan ve özellikle Cuma namazlarına katılmayan bir esnaf, dönemin valisi olan paşaya şikayet edilmiş.
Paşa, kılık değiştirerek Cuma namazı öncesi dükkâna gelir ve tamir edilecek bir eşyası olduğunu söyleyerek sohbete başlar. Cuma namazı için selalar okunmaya başlayınca, paşa "Efendi, namaza gitmeyecek miyiz?" diye sorar. Dükkân sahibi, adamın niyetini anladığı için "Hazırlığın var mı, yani abdestin var mı?" diye karşılık verir. Olumlu yanıt alınca, "Acelemiz yok, gideriz," der.
Ezan sesleri yükseldiğinde Paşa öfkelenir. "Ne zaman namaza gideceğiz?" diye sorduğunda, esnaf "Efendi, elimi tutun" der ve ardındaki perdeyi çekerek Paşa'yı içeri alır. Paşa, ne olduğunu anlamadan kendini Kâbe'de bulur. Bu esnafın dedikodularının aksine bir Allah dostu olduğunu fark eder. Namaz bittiğinde, esnaf yine "Elimi tutun" der ve ikisi dükkâna geri dönerler.
Paşa, yaptığından pişmanlık duyar ve af diler. Kendisini bir öğrenci olarak kabul etmesi için yalvarır. Esnafın bir koşulu vardır: Paşanın görevini bırakıp, bir sırıkla sokaklarda ciğer satması ve böylece nefsini terbiye etmesi gerekmektedir. Bu hikâye nedeniyle, bu yere Paşam Sultan adı verilmiştir.
Kütahya türbeleri, Paşam sultan türbesi
Paşam Sultan, Germiyanoğulları zamanında Kütahya'da yaşamış saygın bir ahi lideridir ve "Seyyid-el Nureddin" adıyla da anılır. Türbesi, Kütahya'nın Paşam Sultan Mahallesi'nde, Kurşunlu Camii'nin yakınlarında yer alır. Kareye benzer dikdörtgen bir plana sahiptir. Kubbeli mekan, içinde dört ahşap sanduka ve bir mumyalık bölümü barındırır. Duvarları büyük moloz taşlarla inşa edilmiştir.
Paşam Sultanın şeceresi:
Hacı İbrahim Cemal, Şeyh Nureddin Efendi'nin torunlarının torunu olarak, on yedi yaşında veba nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Hacı İbrahim Cemal'in babası Hacı Kemal Paşa, onun babası Hacı Şeyh Mehmed Efendi, onun babası Şeyh Aladdin ve Şeyh Alâaddin Efendi'nin babası da Şeyh Nureddin Efendi'dir. Şeyh Nureddin Efendi'nin doğum ve ölüm tarihleri ise bilinmiyor.
Paşam Sultan Türbesi nerededir?
Paşam Sultan Türbesi, Kütahya'nın merkezinde, Sultan Bağı Mahallesi'nde bulunur ve Kurşunlu Camii'ne oldukça yakındır. Kare planlı ve kubbeli bir yapı olan bu türbe, büyük moloz taşları kullanılarak inşa edilmiş duvarlara sahiptir. Ana girişi Kurşunlu Sokağı üzerinde yer alır. Yan sokaktan L şeklindeki bir merdivenle çıkılan iki bölümlü türbe, en son 2001 yılında Kütahya Belediyesi tarafından restore edilmiştir.
Türbenin içinde bulunan sandukalar üzerindeki kitabeler, türbenin 16. yüzyılda inşa edildiğini göstermektedir.
Türbede, Kemalettin Paşa'nın oğlu İbrahim Cemal'in sandukası yer almaktadır. İbrahim Cemal, 1589 yılında, 12 yaşındayken kolera nedeniyle vefat etmiştir.
Paşam Sultan Türbesi, Kütahya'nın önemli tarihi ve kültürel yapıları arasında yer alır ve her yıl binlerce ziyaretçiyi ağırlar.
Kütahya Ulu Cami Caddesi'ne yakın, Kurşunlu Camii Sokağı'ndaki Seyyid Nureddin Zaviyesi'nde, Paşam Sultan'ın 14. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen türbesi bulunmaktadır.Paşam Sultan Türbesinin Mimarı Yapısı:
Zaviyenin geniş avlusunda yer alan mescidin doğusunda, kareye yakın dikdörtgen bir plana sahip kubbeli bir türbe yer almaktadır. Paşam Sultan'a ait bu türbede dört ahşap sanduka bulunur. Mimari açıdan dikkat çekici detaylara sahip olan türbenin alt kısmında bir mumyalık bölümü mevcuttur.Duvarlar büyük moloz taşlarla örülmüş ve yer yer devşirme taşlar kullanılmıştır. Mumyalığın üzerindeki bölüm dikdörtgen plana sahip olmasına karşın, kuzey ve güneydeki derin oyuklarla kare bir plana dönüşmektedir. Üzeri kasnaklı bir kubbe ile kaplanmıştır. Günümüzde yağlı boya ile boyanmış olan türbenin mimari özellikleri kısmen kaybolmuş ve mimari detaylar gizlenmiştir.
Türbenin doğu duvarında, diğer mezar taşlarından daha yüksek bir konumda yer alan mermer bir mezar kitabesi, buranın Paşam Sultan'a ya da Seyyid Nureddin'e ait olmadığını göstermektedir. Bu mezar, 17 yaşında kolera hastalığından vefat eden İbrahim Cemale aittir. Babası Kemaleddin Paşa nedeniyle bu yere Paşam Sultan Türbesi adı verilmiştir.
Kaynak: Kütahya Kültür ve Turizm Müdürlüğü ''Kütahya Tanıtım Broşürü'' / Kütahya Valiliği
Yorum Gönder