Rusya'nın Ukrayna'yı işgali devam ederken, ABD'nin Rusya için NATO'nun 5. maddesinin yürürlüğe girebileceğini söylemesi, uluslararası güvenlik ortamında yeni bir gerilim yarattı, bu makalede, NATO'nun 5. maddesinin yürürlüğe girmesi için gereken şartlar, bu şartların mevcut durumdaki durumu ve NATO'nun 5. maddesinin yürürlüğe girmesinin üçüncü dünya savaşı çıkma riskini artırıp artırmayacağı tartışılmaktadır.
5. maddenin yürürlüğe girmesi için gereken şartlar
ABD, Rusya için NATO'nun 5. Maddesi yürürlüğe girebilir diyor, 5.maddenin yürürlüğe girmesi için gereken şartlar bu gün için var mıdır, bu madde yürürlüğe sokulursa 3.dünya savaşı çıkmaz mı?
NATO'nun 5. maddesi, "Taraflardan bir ya da daha fazlasına karşı silahlı saldırı, aşağıdakileri de kapsar:
- Tarafların Avrupa ya da Kuzey Amerika'daki topraklarına,
- Tarafların gemilerine, hava araçlarına veya kara kuvvetlerine,
- Tarafların topraklarının herhangi bir yerinde bulunan denizaltılarına karşı doğrudan silahlı saldırı."
Bu maddeye göre, NATO'nun 5. maddesinin yürürlüğe girmesi için aşağıdaki şartlar gerekir:
- Saldırı, NATO üyesi bir ülkeye karşı yapılmış olmalıdır.
- Saldırı, silahlı nitelikte olmalıdır.
- Saldırı, NATO üyesi ülkenin topraklarına, gemilerine, hava araçlarına veya kara kuvvetlerine karşı yapılmış olmalıdır.
5. maddenin yürürlüğe girmesi halinde 3. dünya savaşı çıkar mı?
Bu sorunun kesin bir cevabı yoktur. 5. maddenin yürürlüğe girmesi halinde, NATO ve Rusya arasında geniş çaplı bir askeri çatışmaya yol açması mümkündür, bu çatışma, 3. dünya savaşına dönüşebilir.
Ancak, 5. maddenin yürürlüğe girmesinin 3. dünya savaşına yol açması ihtimali de düşüktür. NATO ve Rusya, birer nükleer güçtür ve bir savaşın nükleer bir savaşa dönüşmesi riski her iki tarafı da caydırıcı bir unsur olarak etkilemektedir, 5. maddenin yürürlüğe girmesinin 3. dünya savaşına yol açıp açmayacağı, NATO ve Rusya arasındaki gerilimin boyutuna ve bu gerilimin nasıl çözüleceğine bağlı olacaktır.
Rusya'ya karşı 5. maddenin yürürlüğe girmesi ihtimali
ABD'nin, Rusya'ya karşı 5. maddenin yürürlüğe girebileceği yönündeki açıklaması, NATO-Rusya gerilimini daha da tırmandırmıştır. Bu açıklama, Rusya'nın, NATO üyesi bir ülkeye karşı silahlı bir saldırıda bulunması halinde, NATO'nun bu saldırıya karşı askeri müdahalede bulunacağını göstermektedir.
Bu gün için Rusya, bir Nato ülkesine silahlı saldırıda bulunmuş değildir.
Rusya'nın, NATO üyesi bir ülkeye karşı silahlı bir saldırıda bulunması, 5. maddenin yürürlüğe girmesi için gerekli şartların oluşması anlamına gelecektir. Bu durumda, NATO ve Rusya arasında geniş çaplı bir askeri çatışmaya yol açması mümkündür.
Ancak, Rusya'nın, NATO üyesi bir ülkeye karşı silahlı bir saldırıda bulunma ihtimali de düşüktür. Rusya, NATO'nun askeri gücünün farkındadır ve böyle bir saldırının NATO ile savaşa yol açacağını bilmektedir.
Sonuç olarak, Rusya'ya karşı 5. maddenin yürürlüğe girmesi ihtimali düşüktür. Ancak, bu ihtimalin sıfır olmadığını da unutmamak gerekir.