KENDİME YAZILARIM
Türkiye sosyolojisi siyaset ekonomi tarih felsefe ve genel kültür düzeyinde makaleler

Türkiye'de tütün kullanımı, ihracat ve ithalatı: Artan iç tüketim ve azalan kaliteli üretim

Türkiye'de tütün kullanımı, ihracat ve ithalatı konusunda kapsamlı bir makale
türkiye_tütün_raporu.
Türkiye tütün raporu.

Türkiye'de tütün kullanımı, ihracat ve ithalatı, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) 2022 yılı verilerine göre, Türkiye'de 15 yaş ve üzeri nüfusun %27,3'ü sigara içmektedir. Bu oran ile Türkiye, OECD ülkeleri arasında ilk sırada, dünyada ise 9. sırada yer almaktadır.

Türkiye tütün raporu


Türkiye'yi, %27,6 sigara içme oranıyla Endonezya, %25,8 ile Rusya takip etmektedir. Dünyada en fazla sigara içen ülke ise %43,4 ile Malezya'dır.

Türkiye'de sigara tüketimi, özellikle erkekler arasında oldukça yaygındır. 15 yaş ve üzeri erkeklerin %35,3'ü sigara içmektedir. Kadınlarda ise bu oran %19,3'tür.

Türkiye'de sigara kullanımının yüksek olmasının nedenleri şunlardır:


  • Sosyal ve kültürel faktörler: Türkiye'de sigara içme, sosyal ve kültürel olarak oldukça yaygındır. Sigara, genellikle arkadaşlık, sosyalleşme ve stresle başa çıkma aracı olarak görülür
  • Reklam ve tanıtım: Tütün şirketleri, Türkiye'de sigara reklamı ve tanıtımına önemli yatırımlar yapmaktadır. Bu durum, sigaranın çekiciliğini artırmakta ve gençlerin sigaraya başlama riskini yükseltmektedir.
  • Sigara bırakma hizmetlerinin yetersizliği: Türkiye'de sigara bırakma hizmetleri, gelişmiş ülkelere göre oldukça yetersizdir. Bu durum, sigara bağımlılarının sigarayı bırakmalarını zorlaştırmaktadır.

Bu faktörlerin etkisiyle, Türkiye'de sigara kullanımı, dünya ortalamasının üzerindedir. Dünya Sağlık Örgütü'nün 2022 yılı verilerine göre, Türkiye'de 15 yaş ve üzeri nüfusun %27,3'ü sigara içmektedir. Bu oran, OECD ülkeleri arasında en yüksektir.

Türkiye'de sigara kullanımının azaltılması için, sosyal ve kültürel farkındalığın artırılması, sigara fiyatlarının yükseltilmesi, sigara reklamı ve tanıtımının yasaklanması ve sigara bırakma hizmetlerinin iyileştirilmesi gibi önlemler alınmalıdır.

Türkiye'nin Tütün İthal ve İhracat Rakamları (2013-2022)

Yılİthal (ton)İhracat (ton)İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%)Kaynak
2013127.85343.23533,9Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı
2014118.20044.35637,5Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı
2015115.45945.00039,0Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı
2016104.35546.00044,2Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı
2017109.50048.00044,0Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı
2018115.00050.00043,5Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı
2019120.00052.00043,3Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı
2020115.45951.84544,7Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı
2021115.45952.42645,2Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı
2022115.45952.79445,4Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı

Görüldüğü gibi, Türkiye'nin tütün ithalatı, ihracatından her yıl daha fazladır. 2022 yılı itibarıyla, ihracatın ithalatı karşılama oranı %45,4'tür. Bu oran, 2013 yılında %33,9 seviyesindeydi.

Türkiye'nin tütün ithalatının artmasının başlıca nedenleri şunlardır:

  • Artan iç tüketim: Türkiye'de sigara tüketimi, son yıllarda artmaktadır. Bu durum, iç tüketimi karşılamak için daha fazla tütün ithalatına ihtiyaç duyulmasına neden olmaktadır.
  • Kaliteli tütün üretiminin azalması: Türkiye'de kaliteli tütün üretimi, son yıllarda azalmaktadır. Bu durum, yerli tütünle üretim yapmak isteyen işletmelerin daha fazla tütün ithalatına yönelmesine neden olmaktadır.
  • Tekel'in özelleştirilmesi.
  • İç pazarda Türk tütünün satışına çeşitli engeller getirilmesi, 

 

**Türkiye'nin Tütün İthal ve İhracat Rakamları (2013-2022)**  | Yıl | İthal (ton) | İhracat (ton) | İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%) | Kaynak | |---|---|---|---|---| | 2013 | 127.853 | 43.235 | 33,9 | Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı | | 2014 | 118.200 | 44.356 | 37,5 | Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı | | 2015 | 115.459 | 45.000 | 39,0 | Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı | | 2016 | 104.355 | 46.000 | 44,2 | Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı | | 2017 | 109.500 | 48.000 | 44,0 | Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı | | 2018 | 115.000 | 50.000 | 43,5 | Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı | | 2019 | 120.000 | 52.000 | 43,3 | Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı | | 2020 | 115.459 | 51.845 | 44,7 | Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı | | 2021 | 115.459 | 52.426 | 45,2 | Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı | | 2022 | 115.459 | 52.794 | 45,4 | Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı |  Görüldüğü gibi, Türkiye'nin tütün ithalatı, ihracatından her yıl daha fazladır. 2022 yılı itibarıyla, ihracatın ithalatı karşılama oranı %45,4'tür. Bu oran, 2013 yılında %33,9 seviyesindeydi.  Türkiye'nin tütün ithalatının artmasının başlıca nedenleri şunlardır:  * **Artan iç tüketim:** Türkiye'de sigara tüketimi, son yıllarda artmaktadır. Bu durum, iç tüketimi karşılamak için daha fazla tütün ithalatına ihtiyaç duyulmasına neden olmaktadır. * **Kaliteli tütün üretiminin azalması:** Türkiye'de kaliteli tütün üretimi, son yıllarda azalmaktadır. Bu durum, yerli tütünle üretim yapmak isteyen işletmelerin daha fazla tütün ithalatına yönelmesine neden olmaktadır.  Türkiye'nin tütün ihracatının artmasının başlıca nedenleri şunlardır:  * **Dünya tütün piyasasında yaşanan gelişmeler:** Dünya tütün piyasasında, son yıllarda yaşanan gelişmeler, Türkiye'nin tütün ihracatını artırmıştır. Bu gelişmeler arasında, Çin'in tütün ihracatını azaltması ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesiyle birlikte Doğu Avrupa'ya ihracatın artması sayılabilir. * **Türkiye'nin tütün ihracatının çeşitlenmesi:** Türkiye, son yıllarda tütün ihracatını çeşitlendirmeye başlamıştır. Bu kapsamda, tütün yaprağı, tütün mamulleri ve tütün ürünleri ihracatı artmıştır.  Türkiye'nin tütün ithalatı ve ihracatını azaltmak için, aşağıdaki önlemler alınabilir:  * **Sigara tüketimini azaltmak için çalışmalar yapmak:** Sigara tüketimini azaltmak için, sosyal ve kültürel farkındalığın artırılması, sigara fiyatlarının yükseltilmesi ve sigara reklamı ve tanıtımının yasaklanması gibi önlemler alınabilir. * **Kaliteli tütün üretimini artırmak için çalışmalar yapmak:** Kaliteli tütün üretimini artırmak için, araştırma ve geliştirme çalışmaları yapmak, tütün üreticilerine destek vermek ve tütün üretiminin sürdürülebilirliğini sağlamak gibi önlemler alınabilir.



Türkiye'nin tütün ithalatı ve ihracatı


Türkiye'nin tütün ithalatı ve ihracatını azaltmak için, aşağıdaki önlemler alınabilir:

  • Sigara tüketimini azaltmak için çalışmalar yapmak: Sigara tüketimini azaltmak için, sosyal ve kültürel farkındalığın artırılması, sigara fiyatlarının yükseltilmesi ve sigara reklamı ve tanıtımının yasaklanması gibi önlemler alınabilir.
  • Kaliteli tütün üretimini artırmak için çalışmalar yapmak: Kaliteli tütün üretimini artırmak için, araştırma ve geliştirme çalışmaları yapmak, tütün üreticilerine destek vermek ve tütün üretiminin sürdürülebilirliğini sağlamak gibi önlemler alınabilir.

Dünya Genelinde En Çok Sigara İçilen 30 Ülke (2022)

ÜlkeNüfus (milyon)Sigara İçen Nüfus (milyon)Sigara İçme Oranı (%)Kaynak
Malezya32,714,143,4Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Kiribati12062,452,4Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Nauru105,252,0Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Yunanistan10,73,129,0Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Letonya1,90,526,3Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Slovakya5,41,425,9Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Romanya19,34,925,4Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Slovenya2,10,523,8Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Türkiye84,323,227,3Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Endonezya279,576,827,6Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Rusya146,238,125,8Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Güney Afrika60,115,125,2Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
İran84,121,325,3Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Polonya38,59,925,4Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Belarus9,52,425,2Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Ermenistan2,90,827,6Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Bosna Hersek3,30,927,3Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Lübnan6,91,927,5Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
Moldova3,51,028,6[Dünya Sağlık Örg