Gagavuz Türkleri Kimdir?
Gagavuz Türkleri, Uz Oğuzlarının bir kolundan geldikleri düşünülen ve Moldova'nın güneyinde bulunan Gagavuzya Özerk Cumhuriyeti'nde yoğun olarak yaşayan bir Türk halkıdır. Ayrıca, Gagavuz toplulukları Ukrayna, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan ve Türkiye'de de bulunmaktadır.
Gagavuzya, Moldova'nın güneyinde bulunan ve çoğunlukla Gagavuz Türkleri'nin yaşadığı özerk bir cumhuriyettir.
Nüfusu yaklaşık 200.000 kişidir ve başkenti Komrat'tır.
Gagavuzya'nın resmi dilleri Gagavuzca ve Rumcadır.
Bu cumhuriyetin kendi parlamentosu, hükümeti ve bayrağı bulunmaktadır.
Gagavuzlar, Türk Dünyası'nın batı ucunda yaşayan ve Ortodoks Hıristiyanlığı benimseyen bir Türk topluluğudur. Gagavuz adı ilk kez 1817 tarihli Rus nüfus sayımında geçmektedir ve Türkiye'de ve dünyada genellikle "Gagauz" şeklinde kullanılmaktadır.
Gagavuz Türkleri tarihi:
Gagavuzların kökenleri 11. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Bu dönemde Balkanlara göç eden Uz Oğuzları, diğer Türk gruplarından ayrışarak Hristiyanlığı kabul etmişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliğine giren Gagavuzlar, 19. yüzyılda Osmanlı'nın ardından Rus ve Romen yönetimi altında yaşamışlardır. Kısa bir süre bağımsızlık ilan etmelerine rağmen, Sovyetler Birliği'nin kurulmasıyla birlikte Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dahil olmuşlardır. 1991 yılında Moldova'nın bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte Gagavuzya da özerk statüye kavuşmuştur.
Gagavuz Türkleri kültürü:
Gagavuz kültürü, Türk ve Orta Asya geleneğinin yanı sıra Hristiyanlık ve Balkan etkilerini de içerir. Gagavuzca, Türkçe'nin bir lehçesi olarak kabul edilir ve Kiril alfabesiyle yazılır. Gagavuz mutfağı, Türk mutfağına çok benzerlik gösterir. Özellikle et yemekleri ve börek çeşitleri oldukça ünlüdür. Folklor gelenekleri arasında ise halay ve oyunlar önemli bir yere sahiptir.
Gagavuzlar, Ortodoks Hristiyan olmalarına rağmen domuz eti tüketmezler. Gagavuz erkek çocukları sünnet edilir. Gagavuzlar, geleneklerine ve göreneklerine oldukça bağlıdırlar ve Gagavuzya dünyanın en küçük şarap üreten ülkesidir. Gagavuz mutfağı, Türk ve Balkan mutfaklarının özelliklerini taşır. Ayrıca, Gagavuz halk oyunları oldukça renkli ve hareketlidir.
Gagavuzya demografik yapısı:
Gagavuzya'nın büyük çoğunluğunu Gagavuzlar oluşturur, ancak SSCB'nin etkisi ve Moldova'da özerk bir bölge olması nedeniyle diğer milletlerden insanlar da yaşamaktadır. Gagavuzlar nüfusun %83'ünü oluştururken Moldovalılar %4,7; Bulgarlar %4,9; Ruslar %3,2 ve Ukraynalılar %2,5'ini oluşturmaktadır.