İfrat ve Tefrit: Aşırı Uçlarda Salınan Toplumun Kaybolan Dengesi 🎭

Türk toplumunda ifrat (aşırılık) ve tefritin (eksiklik) sosyal ve kültürel yozlaşmaya etkisin  Gösteriş merakı, cimrilik, toplumsal eşitsizlik ve değer kaybı  

İfrat ve tefrit, Türk toplumunun sosyal ve kültürel yapısında adeta bir sarkaç gibi sallanan iki uç nokta, biri aşırılığın doruklarına çıkarken, diğeri dibe vurarak eksikliği temsil eder. 

Peki, bu sarkaç neden bir türlü durulmaz ve toplum neden dengeyi sağlamak yerine sürekli uçlara savrulur? 🤔

• İfrat: Bir şeyin gereğinden fazla yapılması, abartılması. Yani her şeyi aşırı ciddiye almak, bir noktada ölçüyü kaçırmak. Örneğin, modernleşme adı altında kültürel mirası tamamen silmeye çalışmak. 🚀
• Tefrit: Tam tersi. Gereğinden az yapmak, ihmal etmek. Gelenekleri tamamen terk edip, köksüz bir toplum yaratmak. Örneğin, "Bize ne kültürden, sadece teknoloji önemli!" anlayışı. 📉

 İfrat ve tefritin Türk Halkının Sosyal ve Kültürel Yozlaşmasındaki Etkisi 

Bu uç noktalar, Türk toplumunda kültürel değerlerin aşırı korunması veya tamamen göz ardı edilmesi şeklinde kendini gösteriyor. 🔥 

Bir yanda geleneklerin kutsal birer tabu haline getirilmesi, sorgulamanın günah sayılması… ❄️ Öte yanda, geleneklerin modası geçmiş ve gereksiz görülerek toptan reddedilmesi…
Sonuç? Toplumun kültürel kimliği ya fosilleşiyor ya da kayboluyor! 🏚️

İfrat ve Tefritten Kurtuluş Rehberi ✨ 🔸 Orta yolun erdemi: 

Gelenekleri koruyarak modernleşmek mümkün. Dengeyi bulmak, aşırı uçlardan kaçınmak toplumu ileri taşır. 🔸 

Türk toplumu olarak ifrat ve tefrit arasında sıkışıp kalmaktan vazgeçip sağlıklı bir denge kurabilir miyiz? 

Yoksa sarkaç, sonsuza kadar uçlarda mı savrulacak? 🎢

İfrat ve tefriti net bir şekilde gözler önüne seren bir örnek: Türk dizileri ve televizyon kültürü! 🎬

📺 İfrat: Geleneksel değerleri aşırı yücelten diziler… Her bölümünde "bizim aile yapımız" kutsanır, karakterler abartılı bir şekilde fedakâr ve vatanseverdir, kültürel geçmiş sanki hiç değişmemiş gibi gösterilir. Gerçekte ise toplum dönüşmüş, değerler evrim geçirmiştir. Ama ekrandaki dünya hâlâ 30 yıl öncesinin kurallarıyla işliyor. 🏡

💥 Tefrit: Gerçeklikten kopmuş, aşırı modernleşmeyi kutsayan yapımlar… Karakterler sanki hiçbir kültürel bağa sahip değilmiş gibi, geçmişe dair tek bir anıyı bile önemsemezler. Aile bağları anlamsızlaşmış, duygular yüzeyselleşmiş, herkes "global" yaşamın içinde kaybolmuş. Bir noktada, kültürel kimlik tamamen silinmiş gibi gösterilir. 🌍

Sonuç? Denge kayboluyor! Bir yanda kültürel miras sanki taşlaşmış, değişime kapalıymış gibi anlatılıyor; diğer yanda kültürden tamamen kopmuş bir yaşam resmediliyor. Gerçek hayatta ise insanlar bu iki uç noktadan birine savrulmak zorunda kalıyor. 🎭

Bu iki uç davranış biçimi, yani ifrat ve tefrit, sosyal ve kültürel dokumuzda derin yaralar açıyor .

İfrat ve Tefrit Şiiri

Bir yanda coşkun nar suyu selleri, 

Musluklardan hoyratça akan, 

Kristal kadehlerde köpüren gurur. 

Göz kamaştıran debdebe halıları serili, 

Üzerinde ayak izi kalmayan bir kibir. 

Altın varaklı aynalarda çoğalan boş gülüşler, 

Yankısı olmayan kahkahalar. 

Keseler ağzına kadar açılmış, 

Yarının buğdayı savruluyor rüzgara. 

Bir israf fırtınası esiyor, 

Mum alevinin titrek Işığında.

Öte yanda, avuçta sıkılan son damla su, 

Nemli bir beze hapsedilmiş kıtlık. 

Duvarlarda yosun kokusu, 

Sinmiş bir bekleyişin küflü nefesi. 

Çatlak bardaklarda biriktirilen sabır, 

Avuç içlerinde saklanan umut kırıntıları. 

Her yeni güne şüpheyle açılan gözler, 

Geçmişin külleriyle ovulan bir telaş. 

Bir yoksunluk gölgesi uzuyor, 

Geleceğin tohumları çorak.

Terazinin dengesi kayıp, ruh iki uçta sallanıyor. 

Savurganlık bir ejderha gibi kusuyor ateşi, 

Cimrilik bir karınca gibi taşıyor yalnızlığı. 

Değerler birer birer düşüyor boşluğa, 

Samimiyetin ipeği sökülüyor usulca.

Bir yanda "ben oldum" çığlıkları yankılanırken, 

Öte yanda "eyvah" fısıltıları boğuluyor. 

Uçurum büyüyor, 

Köprüler yıkılıyor sessizce.

Ey topraklarımın çocukları, 

Bu çatlak ayran testisi daha ne kadar dayanır? 

Bu iki uçlu makas, 

Daha kaç umudu keser biçer?

İnsan bir nefes almalı, 

Nehir yatağını bulmalı yeniden. 

Ne hoyrat bir sel, ne de kurak bir çöl, 

Ekinler yeşermeli dengenin ılıman ikliminde.