Katran Nedir Nasıl Elde Edilir nerede kullanılır

 

Dedemin bir zamanlar koyunlarının kuyruk altlarındaki kurtlanmaya karşı kullandığı katran, Katran, organik maddelerin damıtılması sonucu elde edilen siyah, akışkan ve yapışkan bir maddedir. İki ana türü bulunmaktadır: Kömür katranı, kömürün ısıtılması ve oksijensiz ortamda pişirilmesi sonucu oluşur ve kok üretiminin yan ürünü olarak ortaya çıkar. Ahşap katranı ise, servi ve ardıç gibi bazı ağaçların gövdelerinden elde edilen özsuların damıtılması ile üretilir.

Katran nasıl üretilir?

Katran elde etme işlemi üç aşamada gerçekleşir. İlk olarak, katran elde edilecek hammadde (kömür veya ağaç) ısıtılır. Daha sonra, ısıtma sonucu oluşan gazlar ve buharlar soğutulur ve yoğuşturularak katran, su buharı ve diğer gazlardan ayrılır. Son olarak, elde edilen katran, arıtma işlemiyle safsızlıklardan arındırılır.

Katranın kullanım alanları:

Katranın günlük yaşamda kullanım alanları oldukça çeşitlidir. Bu çok yönlü madde, pek çok farklı sektörde kullanılmaktadır. Günlük hayatta sık karşılaştığımız bazı kullanım alanları şunlardır:

Yol yapımında, katranlı makadam adı verilen bir malzeme olarak katran kullanılır. Bu malzeme, toz ve çakıl gibi agregaları bir arada tutar ve yolların dayanıklılığını ve su geçirmezliğini artırır.

Çatı kaplama malzemesi olarak da tercih edilir. Shingle olarak bilinen çatı levhalarının üretiminde kullanılır ve çatılara su geçirmezlik özelliği kazandırır.

Ahşap koruma malzemesi olarak da işlev görür ve ahşap yüzeyleri böcek, mantar ve çürümeye karşı korur. 

Katranın diğer kullanım alanları:

Katran, boya ve vernik üretiminde sıklıkla kullanılır; ayrıca, bazı ilaçlar ve kozmetik ürünlerde de yer alır. Sanatsal ve zanaatkarlık projelerinde de popüler bir malzemedir.

Ancak, katranın kanserojen maddeler içerebileceği göz ardı edilmemelidir. Bu yüzden kullanım sırasında dikkatli olunmalı, cilt ile temasından ve inhalasyonundan kaçınılmalıdır. Uygun koruyucu ekipman kullanımı da büyük önem taşır. 

Katranın Eski Zamanlarda İnsan Sağlığındaki Kullanımları:

Katran, tıbbi amaçlar için insanlık tarihi boyunca kullanılmış bir maddedir. Geleneksel olarak, cilt hastalıkları ve solunum problemleri gibi çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde etkin bir rol oynamıştır. 

Özellikle, sedef hastalığının pullarını yumuşatmak ve kaşıntıyı azaltmak, egzama gibi iltihaplı ve kaşıntılı cilt hastalıklarını tedavi etmek, yaraların daha hızlı iyileşmesini sağlamak ve enfeksiyonları önlemek, akne nedeniyle oluşan bakterileri yok etmek gibi amaçlarla kullanılmıştır.

Bunun yanı sıra, bronşit ve astım gibi solunum yolu problemlerinin semptomlarını hafifletmek için de tercih edilmiştir. Diş ağrısını dindirmek, eklem ağrılarını ve iltihabını azaltmak ve hatta bazı eski kültürlerde kanserle mücadelede kullanıldığı da bilinmektedir. 

Lütfen dikkat: 

Katranın kansorejen olabileceği bilinmekte ve bu yüzden tıbbi kullanımı büyük oranda azalmıştır. Modern tıp, katranın tedavi ettiği hastalıklar için daha güvenli ve etkin alternatifler sunuyor.