Kütahya belediyesi Kent lokantaları

1. Göktürk kaanlığı

Türklerin tarih sahnesine çıkışı 1. Göktürk kaanlığı

1. Göktürk Kağanlığı, 552-744 yılları arasında Orta Asya'da hüküm süren Türk devletidir. Türk adını devlet ismi olarak kullanan ilk Türk devleti olarak bilinir.

1. Göktürk Kağanlığının Kuruluşu

Devletin kurucusu, Aşina boyundan gelen Bumin Kağan'dır. Bumin Kağan, önce Avar İmparatorluğu’na bağlı bir yönetici olarak görev yapıyordu. Ancak 552 yılında Avarlar’a isyan ederek bağımsızlığını ilan etmiş ve Göktürk Devleti’ni kurmuştur. Devletin merkezi Ötüken'di.

1. Göktürk kaanlığının Yükselme Dönemi

Bumin Kağan'ın ölümünden sonra devleti kardeşi İstemi Kağan ve oğlu Mukan Kağan yönetmiştir. Bu dönemde Göktürkler, Çin'e karşı büyük bir üstünlük kurarak geniş topraklar üzerinde egemenlik sağlamışlardır. Göktürkler, İpek Yolu üzerinde kontrol sağlamış ve ticari açıdan da önemli bir güç haline gelmiştir.
Doğu ve Batı Göktürk Kağanlıkları
Bumin Kağan'ın ölümünden sonra devlet ikiye ayrılmıştır: Doğu Göktürk Kağanlığı: Bumin Kağan'ın oğlu Mukan Kağan yönetiminde devam etti.
Batı Göktürk Kağanlığı: Bumin'in kardeşi İstemi Kağan tarafından yönetildi.
Bu ayrılık devletin gücünü zayıflatmış ve iç karışıklıklara sebep olmuştur. Özellikle Çin'in bölgedeki kışkırtmaları ve iç savaşlar, devletin zayıflamasına yol açtı.

552-744 Yılları Arasında Hüküm Süren I. Göktürk Kağanlığı'nın En Bilinen Kaanları.

• Bumin Kağan: Kağanlığın kurucusu olan Bumin Kağan, Göktürklerin bağımsızlığını ilan etmesiyle Türk tarihinin önemli bir dönüm noktasını oluşturmuştur. Çin'e karşı mücadele vererek devletin sınırlarını genişletmiş ve Türklerin siyasi bir güç olarak ortaya çıkmasını sağlamıştır.
• Mukan Kağan: Bumin Kağan'ın oğlu olan Mukan Kağan, babasının çizgisini takip ederek devleti daha da güçlendirmiştir. Özellikle Çin ile olan ilişkilerde başarılı bir politika izlemiş ve Türklerin prestijini artırmıştır.
• İlteriş Kağan: Göktürk Kağanlığı'nın en parlak dönemlerinden birini yaşatan İlteriş Kağan, devleti iç karışlıklardan kurtarmış ve Çin'e karşı büyük zaferler kazanmıştır. Onun döneminde Göktürkler, Orta Asya'nın en güçlü devleti haline gelmiştir.
• Kül Tigin: Bir kağan olmasa da, Kül Tigin Göktürk Kağanlığı'nın en önemli devlet adamlarından biridir. Bilge Kağan'ın kardeşi olan Kül Tigin, devlet işlerinde önemli görevler üstlenmiş ve Orhun Yazıtları'nı diktirmiştir. Bu yazıtlar, Türklerin tarih, kültür ve diline dair önemli bilgiler içermektedir.
• Bilge Kağan: Kül Tigin gibi o da bir kağan olmasa da, devlet işlerinde önemli rol oynamıştır. Orhun Yazıtları'nı diktiren Bilge Kağan, Türklerin birliğini ve devletini korumak için büyük çaba göstermiştir.

Bu kağanların yanı sıra, aşağıdaki kağanlar da önemli kabul edilir:

• İstemi Yabgu: Bumin Kağan'ın kardeşi olan İstemi Yabgu, kağanlığın batı kanadını yönetmiş ve bu bölgede Türk hakimiyetini sağlamıştır.
• Taspar Kağan: Mukan Kağan'ın oğlu olan Taspar Kağan, devleti iç karışlıklardan korumak için mücadele vermiştir.
• Ozmış Kağan: Göktürk Kağanlığı'nın son kağanlarından biri olan Ozmış Kağan, devletin çöküşünde önemli bir rol oynamıştır.

1. Göktürk kaanlığının Çöküşü

Göktürk Kağanlığı, özellikle Çin'in entrikaları ve iç çatışmalar nedeniyle zayıfladı. 630 yılında Doğu Göktürk Kağanlığı, Çin tarafından yıkıldı. Ancak Batı Göktürkler bir süre daha dayanabildi. 682 yılında Kutluk Kağan önderliğinde yeniden güçlenip 2. Göktürk Kağanlığı kuruldu.

1. Göktürk kaanlığı Kültürel ve Askerî Güç

Göktürkler, hem savaşçı bir toplum olarak hem de diplomatik ilişkilerle güçlü bir imparatorluk kurmuşlardı. Göktürk alfabesi, Orhun Yazıtları'nda kullanılmış ve Türk tarihinin en eski yazılı belgeleri olarak kabul edilmiştir. Orhun Abideleri, Göktürk Devleti’nin tarihini ve başarılarını anlatan önemli birer tarihi kaynaktır.
Bu devlet, Türk tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir.

Related Posts