 |
| İkinci Göktürk kaanlığı |
Tarihte Türk hükümranlığı, 2. Göktürk Kaanlığı
İkinci Göktürk Kağanlığı, Türk tarihinin önemli dönemlerinden biri olan Göktürk Devleti'nin yeniden kurulduğu dönemdir. Bu dönem, Göktürklerin 682-744 yılları arasında varlık gösterdiği dönem olarak bilinir.
İkinci Göktürk Kağanlığı'nın Kuruluşu
İlk Göktürk Kağanlığı, 552 yılında kurulmuş ancak 630 yılında Çinliler tarafından yıkılmıştı. Ancak, 682 yılında Kutluk Kağan liderliğinde yeniden kurulan bu devlet, İkinci Göktürk Kağanlığı (Kutluk Kağanlığı) olarak adlandırılır. Devletin yeniden kurulmasında Kutluk Kağan’ın (diğer adıyla İlteriş Kağan) ve danışmanı Tonyukuk’un büyük bir rolü olmuştur.
Önemli Özellikleri ve Hükümdarlar
İlteriş Kağan (682-692): İkinci Göktürk Kağanlığı'nı kuran liderdir. Göktürklerin bağımsızlık mücadelesini başarıya ulaştırmış ve devleti yeniden güçlü bir konuma getirmiştir.
Kapgan Kağan (692-716): İlteriş Kağan'ın ölümünden sonra tahta çıkan Kapgan Kağan, devleti daha da güçlendirmiş ve topraklarını genişletmiştir. Ancak Kapgan Kağan'ın ölümünden sonra devlet iç karışıklıklarla karşı karşıya kalmıştır.
Bilge Kağan (716-734): Devletin en parlak dönemlerinden birini yaşatmıştır. Kardeşi Kül Tigin ve danışmanı Tonyukuk'un da desteğiyle devleti büyük bir güce ulaştırmıştır. Bilge Kağan dönemi, devletin kültürel ve askeri anlamda en güçlü dönemlerinden biridir.
Orhun Kitabeleri
İkinci Göktürk Kağanlığı'nın en önemli kültürel miraslarından biri Orhun Kitabeleri'dir. Bu yazıtlar, Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk adına dikilmiş olup, dönemin siyasi ve sosyal yapısını, Türk halkına verilen öğütleri içermektedir. Türk dilinin bilinen en eski yazılı belgeleri olan bu kitabeler, aynı zamanda İkinci Göktürk Kağanlığı'nın tarihine ışık tutmaktadır.
Yıkılış
Bilge Kağan’ın ölümünden sonra devlet, iç karışıklıklar ve Çin baskıları nedeniyle zayıflamaya başlamıştır. 744 yılında Uygur, Basmil ve Karluk gibi Türk boylarının isyanları sonucunda İkinci Göktürk Kağanlığı yıkılmıştır.
İkinci Göktürk Kağanlığı, Türk tarihinde önemli bir yere sahiptir. Bu dönem, Türklerin bağımsızlık mücadelesini ve kültürel gelişimlerini simgeleyen bir zaman dilimidir.
Yorum Gönder