Almazsanız Ucuzlar Söylemi Şehir Efsanesi
🥩 Mal Yada Hizmet Almayınca Fiyat Düşer mi ? Yoksa Bu da Bir Yandaş Masalı mı?
🍅 Almazsak Fiyatlar Düşer Söyleminin Gerçek Yüzü“ Almayın ki düşsün” diyenler kim?
Son zamanlarda bazı AKP yandaşları, markette fiyatı yüksek olan ürünler için “Almayın kardeşim, yemeyin!Bak nasıl düşüyor fiyat!” diye ahkâm kesiyor.
🧠 Ekonomide Talep azalınca fiyat düşer mi?
Evet Bilal, teoride talep azalırsa fiyat düşer. Ama bu, serbest piyasa koşullarında, rekabetin olduğu, üreticinin stok maliyetinden korktuğu bir düzende geçerli. Türkiye’de ise:
- Gıda arzı sınırlı, çünkü üretici maliyetleri uçmuş.
- Aracı çok, her biri kendi kârını koyuyor.
- Rekabet yok, çünkü zincir marketler fiyatı birlikte yükseltiyor.
- Talep düşse bile, üretici maliyeti düşmediği için fiyat da düşmüyor.
Yani sen domates almazsan, domates sana küsmüyor Bilal. Tarlada çürüyen domatesin fiyatı değil, üreticinin morali düşüyor.
🧅 Boykot mu, boş laf mı?
Bu “almayın da düşsün” söylemi, aslında bir tür ekonomik şehir efsanesi. Yandaşlar bunu, halkın tepkisini bastırmak için kullanıyor. Gerçek şu:
“Alamayan halkın protestosu, boykot değil çaresizliktir.”
Yani Bilal, sen domatesi almadın diye fiyat düşmez. Çünkü senin alım gücün düştü, üretici maliyeti düşmedi. Bu bir talep daralması, ama fiyatı düşürmeyen türden.
Domates Almayınca Fiyat Düşer mi? 🍅
Diyelim ki manava gittin, domates 50 TL. Sen dedin ki:Ben domates almıyorum, protesto ediyorum!”
Ama manav sana bakıp fiyatı düşürmüyor.
Sonuç?
🐄 Etin fiyatı neden uçuyor?
Et pahalı çünkü:
- Yem pahalı.
- Mazot pahalı.
- Hayvan ithalatı azaldı.
- Kasaplar da elektrik faturasını etin üstüne bindiriyor.
Sen et almazsan, kasap “eyvah Bilal almadı, fiyatı düşüreyim” demez. Der ki: “Zaten alan yok, ben dükkanı kapatayım.”
🧃 Metaforla anlatayım Bilal:
Bu “almayın da düşsün” söylemi, susuz kalmış bir adamın, yağmur yağmasın diye dua etmesi gibi. Yağmur zaten yağmıyor, dua etsen ne olur, etmesen ne olur?
Ya da şöyle diyelim:
“Fiyatlar, halkın alım gücüne değil, üreticinin maliyetine bakar. Senin cüzdanın boşsa, fiyat düşmez; sadece sen et yememiş olursun.”
🧠 Sonuç: Gerçekler ve Efsaneler
| Söylem | Gerçeklik Durumu | Açıklama |
|---|---|---|
| “Almayın, fiyat düşer” | ❌ Şehir efsanesi | Talep değil, maliyet belirleyici. |
| “Boykot işe yarar” | ⚠️ Kısmen doğru | Organize ve büyük çaplı olursa belki. |
| “Halk protesto ediyor” | ✅ Gerçek | Ama protesto değil, geçim savaşı. |
🧭 Bilal’e Tavsiye:
- Domatesi almadın diye kahraman olmazsın.
- Et yememek seni protestocu yapmaz, sadece aç bırakır.
- Gerçek çözüm: üretim maliyetlerini düşürmek, aracıları azaltmak, rekabeti artırmak.
Şehir Efsanesi mi? Kesinlikle 🙃
Protesto bile edemiyor
Yokluğu yaşıyor çünkü
Et ona bakıyor, o ete,
Ama aralarında bir duvar var:
Adı ekonomi,
Yapısı beton değil, ideoloji.
Almayın ki düşsün, dedi biri,
Ama kimse duymadı,
Çünkü söyleyenler değil,
Duyanlar zaten alamıyordu.
Bu, bir boykot değil,
Bu, bir yoksulluk
Bir halkın, pazara gitmeden önce
Kendini pazarlıkla ikna etme çabası.
Et, Bilal’e baktı,
Sen beni yiyemezsin, dedi,
Çünkü ben artık bir gıda değilim,
Bir statü sembolüyüm.
Ve şehir, fiyatların değil,
Anlamların yükseldiği bir masala dönüştü.
Yandaşlar yazdı,
Halk okudu,
Ama kimse inanmadı.
Çünkü yokluğun,
Masallara karnı toktu.
Ahmet Atam
