 |
| Alp Er Tunga Destanı |
Saka Türklerinin hükümdarı Alp Er Tunga Destanı
Türk destanları, Alp Er Tunga destanı
Alp Er Tunga Destanı, Türklerin İslamiyet öncesi destanlarının en kadim ve en önemlilerinden biridir. Destanın konusuna gelince , tarihî kaynaklarda da bahsi geçen gerçek bir Saka (İskit) Türkleri hükümdarı olan Alp Er Tunga'nın (Fars kaynaklarındaki adıyla "Efrasiyab") İranlılarla yaptığı amansız savaşlardır.Türk destanları, Alp Er Tunga destanı, Türklerin en eski destanlarından biridir. Bu destan, M.Ö. 7. yüzyılda yaşamış ve Orta Asya, Anadolu, Mısır ve Suriye'yi fethetmiş olan Saka Türklerinin hükümdarı Alp Er Tunga'nın hayatını ve kahramanlıklarını anlatır.
Destan, Türklerin (Turanlılar) ile İranlıların (Acemler) kadim mücadelesi üzerine kuruludur. Bu mücadele sadece savaş değil, aynı zamanda bir egemenlik ve var olma mücadelesidir.
Alp Er Tunga, farklı kaynaklarda Maduva, Madyes veya Efrasiyab olarak da bilinir.
Destanda, Alp Er Tunga'nın İranlılarla yaptığı savaşlar ve onunla mücadele eden İranlı kahraman Zaloğlu Rüstem'in maceraları anlatılır.
Alp Er Tunga, İran'ın hükümdarı Keykavus'un oğlu Siyavuş'u himayesine alır ve onunla akraba olur.
Ancak Siyavuş'un oğlu Keyhüsrev, İranlılar tarafından kaçırılır ve İran'ın başına geçirilir. Keyhüsrev, Alp Er Tunga'ya karşı savaş açar ve onu yalnız bırakır.
Alp Er Tunga, ordusu dağıldıktan sonra tek başına dağlara çekilir ve mağarada yaşamaya başlar.
Bir gün izini bulan İranlılar tarafından pusuya düşürülür ve suya atlamaya çalışırken öldürülür. Alp Er Tunga'nın ölümüyle birlikte Saka Devleti de yıkılır.
Alp Er Tunga destanı, Türk tarihinin ve kültürünün önemli bir parçasıdır.
Bu destan, Türklerin cesaretini, yiğitliğini, adaletini ve vefasını yansıtır.
Ayrıca Türk-İran ilişkilerinin de bir yansımasıdır.
Bu destanın farklı versiyonları vardır ve bazıları İran destanı Şehname'de de yer alır.
Sonuç , Alp Er Tunga Destanı, sadece eski bir hikaye değil, Türk milletinin karakterini, hayallerini ideallerini, acılarını ve tarih sahnesindeki kadim rolünü anlatan temel taşlarından biridir. Türk kültürünün ve kimliğinin anlaşılması için vazgeçilemez bir kaynaktır.
