Kuruluş Osman dizisinde söz konusu Olan , Selçuklu ve İlhanlı hakimiyetini kabul etmiş Çobanoğulları , Kastamonu yöresinde bir beylik olup , Osmanlı beyliğinden daha güçlü idi .
Candaroğlu Süleyman tarafından sona erdirilmiş ve beyliğin adı Candaroğlu olarak değişmiştir
Kurucusu, Anadolu Selçukluları’nın Kastamonu uç beyi olan Emîr Hüsâmeddin Çoban’dır.
Oğuzlar’ın Kayı boyuna mensup olan Emîr Çoban’ın Anadolu fâtihi Kutalmışoğlu Süleyman’ın emîrlerinden Karategin’in soyundan geldiği rivayet edilir ve kaynaklarda dürüst, kahraman, cömert, devamlı gazâ ile meşgul bir kişi olarak anılır
Beyliğin kuruluş tarihi kesin olarak bilinememekle beraber varlığı XII. yüzyılın sonlarına kadar geri götürülebilir.
Hüsâmeddin Çoban’ın 608 (1211-12) yılında Kastamonu beyi olarak bulunduğu ise kesindir.
Nitekim 616’da (1219-20) I. Alâeddin Keykubad’ın tahta çıkışında Konya’ya giderek ona bağlılığını arzetmiş ve Kastamonu Beyliği menşurunu yeniletmiştir.
Hüsâmeddin Çoban, Moğollar’ın Kırım’a kadar uzanarak önemli bir ticaret merkezi olan Suğdak’ı işgal etmeleri üzerine Alâeddin Keykubad tarafından Kırım’a sefer yapmakla görevlendirildi.
Kırım sahiline başarılı bir çıkarma yapan Çoban Suğdak’ı geri almakla kalmadı, Kıpçak hanının ve Rus knezlerinin itaatini de sağladı.
Bir süre Suğdak’ta kalan emîr burada bir cami yaptırdı; ayrıca kadı, imam ve müezzinler tayin etti.
Daha sonra da Selçuklu sultanının emriyle 1224’te Kastamonu’ya döndü
Ölüm tarihi bilinmeyen Emîr Çoban’ın yerine Kastamonu Beyliği’ne oğlu Alp Yürek geçti.
Onun zamanında Anadolu Selçukluları’nın Moğol hâkimiyetine girmesiyle Çobanoğulları Beyliği de Anadolu’nun yeni hâkimlerine tâbi oldu.
Sadece siyasî değil ekonomik bağımsızlıklarını da kaybeden Çobanoğulları’nın başına 1280 yılı civarında Alp Yürek’in oğlu Muzafferüddin Yavlak Arslan geçti.
Saltuknâme’de, Kastamonu bölgesinde “kâfirlere karşı amansız cihad açtığı” belirtilen Yavlak Arslan’ın beyliği, III. Gıyâseddin Keyhusrev (1266-1284) ve II. Mesud’un (1284-1296, 1302-1310) hükümdarlık dönemlerine rastlar.
Anadolu’nun diğer bölgelerindeki beyliklere kıyasla onun zamanında Kastamonu’da durum nisbeten sâkindi.
Bununla birlikte Yavlak Arslan, Anadolu Selçukluları arasındaki taht mücadelelerinde aktif rol oynadı ve başlangıçta II. Mesud’a tâbi olduysa da (1284) sonradan ona muhalefet etti.
1291 yılında İlhanlı Hükümdarı Argun’un ölümünden sonra Moğollar arasındaki taht mücadelesi yüzünden Anadolu’daki diğer Türkmen toplulukları gibi Çobanoğulları Beyliği’nde de kıpırdanmalar başladı.
Anadolu tekrar karışıklıklar içine düştü.
Muzafferüddin Yavlak Arslan bu iç karışıklıklar sırasında öldü.
Yerine geçen oğlu Mahmud Çobanoğulları Beyliği’nin son emîridir.
Beylik dönemi uzun sürmemekle birlikte onun zamanında Bizans topraklarına akınlar yapılmış ve Sakarya nehrinin batı tarafındaki bazı yerler fethedilmiştir.
O sıralarda Osman Bey’den daha nüfuzlu bir durumda olduğu anlaşılan Emîr Mahmud’un Candaroğlu Süleyman tarafından mağlûp edilmesinden (1309) sonra Çobanoğulları Beyliği sona erdi ve yerini Candaroğulları aldı.
KAYNAK:
TDV islam ansklopedisi/Çobanoğulları
Anadolu beylikleri: Çobanoğulları beyliği
Candaroğlu Süleyman tarafından sona erdirilmiş ve beyliğin adı Candaroğlu olarak değişmiştir
Kurucusu, Anadolu Selçukluları’nın Kastamonu uç beyi olan Emîr Hüsâmeddin Çoban’dır.
Oğuzlar’ın Kayı boyuna mensup olan Emîr Çoban’ın Anadolu fâtihi Kutalmışoğlu Süleyman’ın emîrlerinden Karategin’in soyundan geldiği rivayet edilir ve kaynaklarda dürüst, kahraman, cömert, devamlı gazâ ile meşgul bir kişi olarak anılır
Beyliğin kuruluş tarihi kesin olarak bilinememekle beraber varlığı XII. yüzyılın sonlarına kadar geri götürülebilir.
Hüsâmeddin Çoban’ın 608 (1211-12) yılında Kastamonu beyi olarak bulunduğu ise kesindir.
Nitekim 616’da (1219-20) I. Alâeddin Keykubad’ın tahta çıkışında Konya’ya giderek ona bağlılığını arzetmiş ve Kastamonu Beyliği menşurunu yeniletmiştir.
Hüsâmeddin Çoban, Moğollar’ın Kırım’a kadar uzanarak önemli bir ticaret merkezi olan Suğdak’ı işgal etmeleri üzerine Alâeddin Keykubad tarafından Kırım’a sefer yapmakla görevlendirildi.
Kırım sahiline başarılı bir çıkarma yapan Çoban Suğdak’ı geri almakla kalmadı, Kıpçak hanının ve Rus knezlerinin itaatini de sağladı.
Bir süre Suğdak’ta kalan emîr burada bir cami yaptırdı; ayrıca kadı, imam ve müezzinler tayin etti.
Daha sonra da Selçuklu sultanının emriyle 1224’te Kastamonu’ya döndü
Ölüm tarihi bilinmeyen Emîr Çoban’ın yerine Kastamonu Beyliği’ne oğlu Alp Yürek geçti.
Onun zamanında Anadolu Selçukluları’nın Moğol hâkimiyetine girmesiyle Çobanoğulları Beyliği de Anadolu’nun yeni hâkimlerine tâbi oldu.
Sadece siyasî değil ekonomik bağımsızlıklarını da kaybeden Çobanoğulları’nın başına 1280 yılı civarında Alp Yürek’in oğlu Muzafferüddin Yavlak Arslan geçti.
Saltuknâme’de, Kastamonu bölgesinde “kâfirlere karşı amansız cihad açtığı” belirtilen Yavlak Arslan’ın beyliği, III. Gıyâseddin Keyhusrev (1266-1284) ve II. Mesud’un (1284-1296, 1302-1310) hükümdarlık dönemlerine rastlar.
Anadolu’nun diğer bölgelerindeki beyliklere kıyasla onun zamanında Kastamonu’da durum nisbeten sâkindi.
Bununla birlikte Yavlak Arslan, Anadolu Selçukluları arasındaki taht mücadelelerinde aktif rol oynadı ve başlangıçta II. Mesud’a tâbi olduysa da (1284) sonradan ona muhalefet etti.
1291 yılında İlhanlı Hükümdarı Argun’un ölümünden sonra Moğollar arasındaki taht mücadelesi yüzünden Anadolu’daki diğer Türkmen toplulukları gibi Çobanoğulları Beyliği’nde de kıpırdanmalar başladı.
Anadolu tekrar karışıklıklar içine düştü.
Muzafferüddin Yavlak Arslan bu iç karışıklıklar sırasında öldü.
Yerine geçen oğlu Mahmud Çobanoğulları Beyliği’nin son emîridir.
Beylik dönemi uzun sürmemekle birlikte onun zamanında Bizans topraklarına akınlar yapılmış ve Sakarya nehrinin batı tarafındaki bazı yerler fethedilmiştir.
O sıralarda Osman Bey’den daha nüfuzlu bir durumda olduğu anlaşılan Emîr Mahmud’un Candaroğlu Süleyman tarafından mağlûp edilmesinden (1309) sonra Çobanoğulları Beyliği sona erdi ve yerini Candaroğulları aldı.
KAYNAK:
TDV islam ansklopedisi/Çobanoğulları