Kütahya belediyesi Kent lokantaları

Hatay ne zaman anavatana katıldı

Seksen üç yıl önce bu gün, 23 Haziran 1939 Hatay Anavatan'a katıldı
Hatay'ın anavatana katılmasına ilişkin antlaşma Ankara'da imzalandı.

Mondros Mütarekesi'ndan sonra İskenderun Sancağı, Suriye'den Anadolu'ya ilerleyen Fransızlarca işgal edilmiştir.
Bu sebeple, daha birçok yerde olduğu gibi, Hatay’da da bir Millî Mücadele cephesi oluşmuştur.

1. 20 Ekim 1921 ‘de, Fransa ile imzalanan, Ankara Antlaşması’nın 7. maddesine göre sancak, Suriye sınırları içerisinde kalacak; 
2. Burada özel bir idare kurulup
3. Türk kültürünü geliştirmek için her türlü kolaylıktan yararlanılacaktır
4. Resmî dil Türkçe olacak ve 
5. Para birimi olarak da Türk lirası geçerli olacaktır.

Lozan Antlaşması’nda ise Suriye ile Türkiye arasında çizilen hududa göre Hatay, Türkiye sınırlarımızın dışında kalmıştır.
1936 yılında Fransa tarafından Suriye’ye bağımsızlık veren ve Suriye ile Fransa arasında ittifak kuran anlaşmada ;

İskenderun Sancağı hakkında hiçbir madde ve hüküm yer almıyordu.
Fransa:

Suriye’den çekilirken, Sancak üzerindeki tüm yetkilerini Suriye’ye bırakmakta idi.
Türk Hükümeti bu durumu kabullenmedi
Cenevre’deki, o zamanki adı ile Milletler Cemiyeti toplantısında Fransa ile yapılan görüşmelerde bir  netice vermiyordu

Türk hükümeti, 9 Ekim 1936’da Fransa’ya resmî bir nota vererek, Suriye devletine yapıldığı gibi, İskenderun Sancağı’na da bağımsızlık verilmesini talep etti.

Atatürk Hatay'ı nasıl aldı

Atatürk Fransız Büyükelçisine

''Hatay benim şahsî davamdır,

Şakaya gelmeyeceğini bilmelisiniz demiştir''

27 Ocak 1937 günü Cenevre’de toplanan Milletler Cemiyeti, Hatay’ın bağımsızlığını kabul etti, ve ilaveten yapılacak bir seçimle nüfus çoğunluğunun tespit edilmesine karar verdi.
Mustafa Kemal Atatürk’ün .

Hatay’ı güç kullanarak alabileceğini düşünen Fransızlar da askerî bir anlaşma yapmayı istediler.

Fransa ile Türkiye arasında bir anlaşma yapıldı.
Anlaşma ile ;

''Hatay’da tarafsız bir seçim kabul edilerek, bunun için de bir kısım asker gücünün Hatay’a girmesine karar verildi''

Kurmay Albay, Şükrü Kanatlı komutasındaki Türk birlikleri.

Hatay’a girdi.
13 Ağustos’ta da seçimler yapıldı .

Ve meclisin çoğunluğunu Türkler kazandı
Bu suretle bağımsız Hatay Cumhuriyeti, 2 Eylül 1938’de kuruldu.
Kurulan bu Cumhuriyet ise
29 Haziran 1939’da Türkiye’ye katılma kararını aldı.

SONUÇ

Günümüze gelirsek.

Suriye Hatay konusunu hiçbir zaman kapatmadı aslında, haritalarında Hatay halen Suriye toprağı olarak görünmeye devam ediyor

Suriye savaşı sonucunda ise Hatay ilimizde demografik yapı değişmişe benziyor

Hatay bu gün tehdit altındadır.

Ahmet Atam 

Related Posts