 |
| Elitizm |
Dağdaki çobanın oyu ile şehirde yaşayan, eğitimli, bilgili bir vatandaşın oyu aynı mıdır?
Bu soruya verilecek cevaplar, Türkiye'nin siyasi ve sosyal yapısını da etkilemektedir.
Elitizm
Sorunun cevabı elitizm olabilir mi, Elitizm de demokrasi nasıl uygulanır, Elitizm, bir toplumda en yetenekli, en akıllı veya en zengin kişilerin yönetimde söz sahibi olması gerektiği fikrini savunan bir siyaset anlayışıdır.Demokrasi ise halkın iradesinin egemen olduğu ve herkesin eşit haklara sahip olduğu bir yönetim biçimidir.
Bu iki kavram arasında bir çelişki olduğu görülebilir.
Bazı siyaset bilimcilerine göre, elitizm ve demokrasi arasında bir uzlaşma mümkündür.
Bu cevap, elitizmin mutlak bir doğru olmadığını, farklı toplumların farklı elitler üretebileceğini ve bunların zaman içinde değişebileceğini kabul eder.
Elitizm de demokrasi nasıl uygulanabilir?
Bazı siyaset bilimcilerine göre, elitizm ve demokrasi arasında bir uzlaşma mümkündür.
Bu görüşe göre, modern toplumlarda halkın doğrudan katılımıyla yönetim sağlanamaz.
Çünkü halk siyasi konularda ilgisiz, bilgisiz, irrasyonel ve kısa vadeli düşünür.
Bu nedenle halkın yerine seçkinlerin karar vermesi daha uygun olur.
Ancak bu seçkinlerin demokratik yollarla belirlenmesi ve halkın denetimine tabi olması gerekir. Böylece elitler arasında rekabet sağlanır ve halkın çıkarları korunur.
Bu anlayışa göre, elitizm de ile demokrasi uygulamak için şu koşulların sağlanması gerekir:
- Elitler, demokrasinin temel kuralları ve değerleri üzerinde uzlaşmalıdır.
- Elitler, tek bir bütünleşik grup yerine çoğulcu ve farklı görüşlere sahip olmalıdır.
- Elitler, etkin yönetim için halktan belli bir ölçüde bağımsız olmalıdır.
- Elitler, ahlaki ve yetkinlik açısından nitelikli olmalıdır.
Bu koşullar sağlandığında, elitizm de ile demokrasi arasında bir denge kurulabilir.
Bu anlayışa göre, elitizm de ile demokrasi uygulamak için şu koşulların sağlanması gerekir:
- Elitler, demokrasinin temel kuralları ve değerleri üzerinde uzlaşmalıdır.
- Elitler, tek bir bütünleşik grup yerine çoğulcu ve farklı görüşlere sahip olmalıdır.
- Elitler, etkin yönetim için halktan belli bir ölçüde bağımsız olmalıdır.
- Elitler, ahlaki ve yetkinlik açısından nitelikli olmalıdır.
Bu koşullar sağlandığında, elitizm de ile demokrasi arasında bir denge kurulabilir.
Ancak bu dengeyi korumak için halkın da siyasete ilgi duyması, bilgilenmesi ve katılım göstermesi gerekir.
Aksi takdirde elitlerin gücü aşırıya kaçabilir ve demokrasi tehlikeye girebilir.
Elitizm de yönetici kadro nasıl belirlenmeli
Bu soru elitizmin kendisi kadar tartışmalı bir konudur.
Bazı elitizm türleri, yönetici kadronun doğuştan belirlendiğini, bazıları ise sonradan kazanılan niteliklere göre belirlendiğini öne sürer ki, ikinci şık doğrudur, örneğin;
Aristokrasi:
Doğuştan gelen soyluluk veya kraliyet hakkına dayanan bir elitizm türüdür, Türkiye için Osmanlı ile beraber bir daha geri gelmemek üzere tarihin tozlu raflarına kalkmıştır.
Meritokrasi ise;
Bireylerin eğitim, sınav veya performans gibi kriterlere göre değerlendirildiği ve en iyilerin yönetimde yer aldığı bir elitizm türüdür.
Elitizm de yönetici kadro nasıl belirlenmeli sorusuna verilebilecek bir cevap, yönetici kadronun toplumun ihtiyaçlarına ve beklentilerine uygun olarak belirlenmesi gerektiğidir.
Bu cevap, elitizmin mutlak bir doğru olmadığını, farklı toplumların farklı elitler üretebileceğini ve bunların zaman içinde değişebileceğini kabul eder.
Bu cevap aynı zamanda, yönetici kadronun sadece elitlerden oluşmaması gerektiğini, toplumun farklı kesimlerinden temsilcilerin de yer alması gerektiğini savunur.
Böylece, yönetim daha adil, şeffaf ve hesap verebilir olur.
Elitizm de yönetici kadro nasıl belirlenmeli sorusu, siyaset biliminin önemli ve güncel konularından biridir.
Elitizm de yönetici kadro nasıl belirlenmeli sorusu, siyaset biliminin önemli ve güncel konularından biridir.
Bu soruya verilecek cevaplar, toplumun değerleri, kültürü ve tarihi ile yakından ilgilidir.
Bu nedenle, bu soruya verilecek tek bir doğru cevap yoktur.
Ancak, bu soruyu sormak ve tartışmak, toplumun kendisini tanımasına ve geliştirmesine katkı sağlar.
Bu makalenin yazarı olarak Türk toplumunda elitizmin enine boyuna tartışılması gerektiğine inanırım
Bu makalenin yazarı olarak Türk toplumunda elitizmin enine boyuna tartışılması gerektiğine inanırım
Eğitim ve kültürel yönden geri kalmış ülkeler, demokrasiyi içselleştirmekte oldukça zorlanmaktadır, bu tür ülkeler buna Türkiye de dahil en az bir nesil boyu ahlak ve adalet sahibi elitler eliyle demokratik yönetime hazırlanmalılar.
Ahmet Atam