 |
| Sunullah Gaybi Efendi: Türk tasavvuf şiirinin önemli temsilcisi |
Sunullah Gaybi Efendi, 17. yüzyılda yaşamış ve Türk tasavvuf şiirinin önde gelen temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Kütahya'da doğup büyüyen Gaybi Efendi, başlangıçta ailesinin de bağlı olduğu ve Kütahyalı Muslihiddin Efendi aracılığıyla Halvetiyye tarikatının Sinaniyye koluna mensuptur. Sonrasında ise şeyhinin ait olduğu Bayrami-Melami tarikatına katılır. Bazı kaynaklarda Gaybi Dede ve Gaybi Baba olarak anılan Gaybi Efendi, bazen Bektaşi meşrepli, bazen de Hurufi olarak gösterilmiştir.
Kütahyalı tasavvuf şairi Sunullah Gaybi Efendi:
Sunullah Gaybi Efendi, 17. yüzyılın önemli tasavvuf şairlerinden biri olarak Kütahya'da anılmaktadır. Onun hayatı, eserleri ve fikirleri, zamanının ötesinde bir derinlik ve maneviyat taşımaktadır. Kütahya'da doğan ve büyük bir ihtimalle 1624-1629 yılları arasında dünyaya gelen Sunullah Gaybi Efendi, tasavvuf ilimlerini babası Şeyh Ahmed Efendi'den öğrenmiştir. İstanbul'a giderek Şeyhi İbrahim Efendi'ye intisap eden ve onun dergahında altı yıl kalarak çile dolduran Gaybi Efendi, şeyhinin vefatından sonra Kütahya'ya dönmüş ve burada bir zaviye kurarak halka nasihatler vermiştir.
Sunullah Gaybi Efendi'nin eserleri, onun sade ve anlaşılır Türkçesiyle tasavvufi konuları işleyen bir şair olduğunu göstermektedir. Hece ve aruz vezniyle yazdığı şiirler, Melâmî tarikatına olan bağlılığını ve vahdet-i vücut anlayışını yansıtmaktadır. "Keşfü'l-Gıta" adlı eseri, Melamiler arasında oldukça meşhurdur ve onun İbn Arabî ile karşılaştırılmasına sebep olmuştur.
Sunullah Gaybi Efendi'nin Kütahya'daki türbesi, günümüzde de şehrin önemli ziyaretgâhlarından biri olarak kabul edilmektedir. Onun felsefi düşünceleri ve şiirleri, tasavvuf edebiyatının zenginliğine katkıda bulunmuş ve onu Kütahya'nın manevi mirasının önemli bir parçası haline getirmiştir. Kütahyalılar ve tasavvuf edebiyatı meraklıları için Sunullah Gaybi Efendi'nin eserleri, derin bir bilgelik ve ruhani bir yolculuk sunmaktadır.
Sunullah Gaybi Efendi'nin yaşamı ve eserleri, Kütahya'nın kültürel ve manevi tarihinde derin izler bırakmıştır. Onun şiirleri, tasavvufi düşüncenin evrenselliğini ve insan ruhunun derinliklerine ulaşan mesajlarını günümüze taşımaktadır. Kütahya'nın bu büyük şairi, hem geçmişte hem de bugün, tasavvufi anlayışın ve edebiyatın anlaşılması için önemli bir kaynak olarak kalmaya devam etmektedir. Sunullah
Taç marifet tacıdır, Sanma gayrı taç ola
Taklit ile tok olan, Hakikatte aç ola.
Bir ağaçtır bu âlem, Meyvesi olmuş âdem
Maksut olan meyvedir, Sanma ki ağaç ola
Sunullah Gaybi
Yorum Gönder