 |
| Fosfor bombası |
Fosfor bombası
Fosfor bombası, beyaz fosfor adı verilen kimyasal bir madde içeren bir patlayıcı silahtır.
Beyaz fosfor, havayla temas ettiğinde kendiliğinden tutuşarak alev alır ve 800 derece sıcaklığa ulaşabilir.
Bu nedenle, fosfor bombası hem insan hem de hayvan yaşamı için son derece tehlikeli bir silahtır.
Fosfor bombası, duman perdesi oluşturmak, hedefleri işaretlemek veya yangın çıkarmak amacıyla askeri amaçlarla kullanılabilir¹.
Fosfor bombası be zaman kullanılmaya başlandı
Fosfor bombasının kim tarafından ve ne zaman icat edildiği kesin olarak bilinmemektedir.
Ancak, beyaz fosforun ilk olarak 17. yüzyılda Alman kimyager Hennig Brand tarafından üretildiği ve 19. yüzyılda askeri amaçlarla kullanılmaya başlandığı bilinmektedir².
Fosfor bombası, I. Dünya Savaşı'nda Almanya tarafından ilk kez kullanılmıştır³.
II. Dünya Savaşı'nda ise ABD, İngiltere, Almanya ve Japonya gibi birçok ülke fosfor bombası kullanmıştır⁴.
Fosfor bombasının kullanımı, uluslararası hukuka aykırı kabul edilen bir pratiktir.
Sivil Nüfusun Korunması Protokolü'nde (1977 Cenevre Sözleşmeleri) sıkı şekilde sınırlanmıştır.
Fosfor bombalarının sivil nüfusa karşı kullanılması yasaktır, uluslararası hukuka aykırıdır⁵.
Ayrıca, Birleşmiş Milletler Silahsızlanma Konferansı (BKSS) tarafından 1980 yılında imzalanan Konvansiyonel Silahlar Konvansiyonu'nda da fosfor bombalarının kullanımı kısıtlanmıştır⁶.
Fosfor bombasının etkileri
Fosfor bombasının etkileri çok yıkıcı ve ölümcüldür. Fosfor dumanının solunması, akciğerlerde ani hasarlara yol açarak kişinin nefes alamamasına neden olabilir.
Bu durum, bireyin içten yanmasına yol açarak, dış kısımda çok az belirti göstermesine rağmen ciddi yanıklara yol açar.
Beyaz fosforun etkisi altında kalan bireylerin çoğunlukla giysilerinde belirgin bir hasar oluşmazken, vücut iç kısmında ciddi yanıklar meydana gelir.
Yanma süreci başladığında bu reaksiyonu durdurmak neredeyse imkansızdır⁷.
Fosfor bombası ayrıca böbrek, karaciğer ve kalp gibi organlara da zarar verebilir ve organ yetmezliğine neden olabilir⁸.
Fosfor bombası, siviller üzerinde ciddi psikolojik travmaya neden olabilir. Fosfor bombasının aydınlattığı ve yaydığı ışık, insanların üzerinde kalıcı bir etki bırakabilir. Fosfor bombasının patladığını gören veya dumanına maruz kalan insanlar, panik atak, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve diğer psikolojik sorunlar yaşayabilirler⁹.
Kaynak:
(1) Fosfor bombası ne demek, neden yasak? - Son dakika haberleri – Sözcü. https://bing.com/search?q=Fosfor+bombas%c4%b1.
(2) Fosfor bombası nedir, ne demek, etkileri neler? Fosfor bombası yasak mı .... https://www.hurriyet.com.tr/bilgi/fosfor-bombasi-nedir-ne-demek-fosfor-bombasi-yasak-mi-neden-yasak-iste-olumcul-etkileri-42344066.