Yabancı sermayenin Türk ekonomisine fayda ve zararları, 1912’den beri Türkiye’de olan BP ((British Petroleum) ülke genelinde 700’ün üzerindeki istasyonunu satıp Türkiye'den çekiliyor, sebepleri neler olabilir, bu durum Türkiye ekonomisi için ne ifade eder?
BP'nin Türkiye'den çekilmesinin birkaç olası nedeni olabilir:
- Türkiye'deki ekonomik koşullar: Türkiye'nin ekonomisi son yıllarda zor bir dönemden geçiyor. Enflasyon yüksek, işsizlik artıyor ve döviz kurları dalgalı. Bu durum, BP gibi yabancı şirketler için Türkiye'de yatırım yapmayı ve iş yapmayı daha zorlaştırıyor.
- Türkiye'deki akaryakıt piyasası: Türkiye'nin akaryakıt piyasası son yıllarda oldukça rekabetçi hale geldi. BP, Shell, Total gibi uluslararası şirketlere ek olarak, yerli şirketler de pazar payını artırıyor. Bu rekabet ortamı, BP için karlılığı azaltıyor olabilir.
- BP'nin küresel stratejisi: BP, küresel olarak yenilenebilir enerjilere odaklanmak istiyor. Bu stratejinin bir parçası olarak, şirket bazı ülkelerdeki petrol ve gaz operasyonlarını satıyor. Türkiye de bu satışların bir parçası olabilir.
BP'nin Türkiye'den çekilmesi, Türkiye ekonomisi için bir kayıp olmayacaktır, hali hazırda bu boşluğu doldurabilecek yerli ve sermaye vardır.
Son on yılda Türkiye piyasasından çekilen yabancı şirketler
Son on yılda Türkiye piyasasından çekilen yabancı şirketler ve sermaye grupları arasında şunlar yer almaktadır:
- BP (akaryakıt): 2023 yılında Türkiye'deki 700'ün üzerindeki istasyonunu satarak piyasadan çekiliyor.
- Coca-Cola (gıda ve içecek): 2022 yılında Türkiye'deki Coca-Cola İçecek'in tamamını Anadolu Efes'e sattı.
- Kraft Heinz (gıda ve içecek): 2021 yılında Türkiye'deki Godiva'yı Yıldız Holding'e sattı
- Volvo (otomobil): 2020 yılında Türkiye'deki otomotiv faaliyetlerini Çinli Geely'e sattı.
- Fiat Chrysler (otomobil): 2019 yılında Türkiye'deki otomotiv faaliyetlerini PSA Grubu'na sattı.
- Ford (otomobil): 2019 yılında Türkiye'deki otomotiv faaliyetlerini Koç Grubu'na sattı.
Bu şirketlerin çekilme sebepleri genel olarak şunlardır:
- Türkiye'deki ekonomik koşullar: Türkiye'nin ekonomisi son yıllarda zor bir dönemden geçiyor. Enflasyon yüksek, işsizlik artıyor ve döviz kurları dalgalı. Bu durum, yabancı şirketler için Türkiye'de yatırım yapmayı ve iş yapmayı daha zorlaştırıyor.
- Rekabet koşulları: Türkiye'de son yıllarda rekabet artıyor. Yerli şirketler, yabancı şirketlerle rekabet edebilmek için güçlerini birleştiriyor. Bu durum, yabancı şirketler için pazar payını korumayı zorlaştırıyor.
- Küresel stratejik değişiklikler: Bazı şirketler, küresel stratejilerini yeniden gözden geçiriyor ve bazı ülkelerdeki faaliyetlerini azaltıyor. Türkiye de bu ülkeler arasında yer alıyor olabilir.
Yabancı şirketlerin Türkiye piyasasından çekilmesi, Türkiye ekonomisi için bir kısa dönemde kayıp gibi görülebilir, Bu şirketler, Türkiye'ye önemli miktarda yatırım yapıyor ve istihdam sağlıyordu. Şirketlerin çekilmesi, kısa dönemde akaryakıt fiyatlarının artmasına, rekabetin azalmasına ve istihdam kayıplarına neden olabilir.
Ancak, bu durum Türkiye için bir fırsat da olabilir. Yerli şirketler, yabancı şirketlerin boşalttığı yerleri doldurabilir ve pazar payını artırabilir. Bu durum, Türkiye ekonomisinin büyümesine ve istihdam yaratılmasına katkı sağlayabilir.
BP'nin Türkiye'den çekilmesi, Türkiye için bir fırsat da olabilir. BP'nin istasyonlarını satın alan yerli şirketler, pazar payını artırabilir ve yeni istihdam yaratabilir.
Yabancı sermayenin Türkiye'den çekilmesinin orta ve uzun vadede Türk ekonomisine faydaları ve zararları neler olabilir
Yabancı sermayenin Türkiye'den çekilmesinin orta ve uzun vadede Türk ekonomisine hem faydaları hem de zararları olabilir.
Faydaları:
- Yabancı sermayenin çekilmesi, yerli şirketlerin rekabet gücünü artırabilir. Yerli şirketler, yabancı şirketlerle rekabet etmeyi öğrenmek zorunda kalacak ve bu durum, onların teknoloji ve yönetim becerilerini geliştirmelerine yardımcı olacaktır.
- Yabancı sermayenin çekilmesi, yerli şirketlerin ihracatını artırabilir. Yerli şirketler, yabancı pazarlara daha kolay ulaşabilmek için daha rekabetçi hale gelecektir.
- Yabancı sermayenin çekilmesi, Türkiye'nin ekonomik bağımsızlığını artırabilir. Türkiye, yabancı sermayeye olan bağımlılığını azaltarak, kendi ekonomik politikalarını daha bağımsız bir şekilde uygulayabilir.
Zararları:
- Yabancı sermayenin çekilmesi, yatırım ve istihdam azalmasına neden olabilir. Bu durum, ekonomik büyümeyi yavaşlatabilir ve işsizliği artırabilir.
- Yabancı sermayenin çekilmesi, teknoloji transferinin azalmasına neden olabilir. Bu durum, Türkiye'nin teknolojik gelişimini yavaşlatabilir.
- Yabancı sermayenin çekilmesi, Türkiye'nin dış ticaret açığını artırabilir. Bu durum, cari dengeyi olumsuz etkileyebilir.
Yabancı sermayenin Türkiye'den çekilmesinin etkileri, çekilmenin hızı ve boyutu gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Çekilme hızlı ve büyük bir ölçekte gerçekleşirse, etkileri daha olumsuz olacaktır. Ancak, çekilme yavaş ve kademeli bir şekilde gerçekleşirse, etkileri daha az olacaktır
Özellikle son yıllarda Türkiye ekonomisinin karşı karşıya olduğu ekonomik zorluklar, yabancı sermayenin Türkiye'den çekilmesini hızlandırmıştır. Bu durum, Türkiye ekonomisi için orta ve uzun vadede doğru değerlendirilebilirse kazanç sağlayabilir.Yabancı sermayenin Türkiye'ye gelme sebebi öncelikle ucuz iş gücüdür, yabancı sermaye ucuza, yani asgari ücrete işçi çalıştırıp, kazancını kendi ülkesine transfer eden emperyal ülkelerin askerleridir. Emperyalizmin günümüzde tanımı, Ekonomik yönden az gelişmiş ülkelerin gelişmiş olanlara tâbi olmasını sağlayan ekonomik, siyasal ve askerî ilişkileridir.
Yabancı sermayenin hakimiyeti, Türkiye'nin bağımsızlığı için tehlike arz eder.
Yorum Gönder