Ancak, bu cazibenin ardında, bir dizi felaket senaryosu pusuda beklemektedir:

1. Tek Başına Dans: Türkiye, İsrail'e karşı bir askeri hamle yaptığında yanında kimi bulur? İran mı? Belki bir teşekkür mesajı gönderirler. Peki ya NATO müttefiklerimiz? ABD'nin ve Avrupa'nın, İsrail'e saldıran bir Türkiye'ye karşı nasıl bir pozisyon alacağını tahmin etmek için kahin olmaya gerek yok. Türkiye, bir anda kendini uluslararası alanda parya devlet konumunda bulabilir.

1. Ekonominin Çöküşü: Savaş, sadece askerle topla tüfekle yapılmaz. Türkiye'nin İsrail ve Batı dünyasıyla olan ekonomik bağları, böyle bir senaryoda bir gecede kopma noktasına gelir. Yaptırımlar, ambargolar ve ekonomik tecrit, ülkeyi on yıllarca geriye götürebilecek bir potansiyele sahiptir.

1. Askeri Gerçeklikler: İsrail'in askeri teknolojisi, hava gücü ve arkasındaki ABD desteği göz ardı edilebilecek unsurlar değildir. "Demir Kubbe" gibi savunma sistemleri ve tecrübeli ordusuyla İsrail, iki cephede birden savaşsa bile kolay lokma olmayacaktır. Böyle bir macera, Türkiye için onarılamaz askeri ve insani kayıplara yol açabilir.

Sonuç: Kurtlar Sofrasında Stratejik Sabır

⚠️ Kırılganlık Alanları: 4 Kritik Risk Senaryosu

1. Enerji Fiyatlarında "Ateş Çemberi"

• Petrol ve Doğalgaz Fiyatlarındaki Sıçrama:
  İran'ın Hürmüz Boğazı'nı kapatma tehdidi veya İsrail'in nükleer tesislere saldırısı durumunda, varil petrolün 150$+'a tırmanması bekleniyor. Türkiye, petrolün %93'ünü, doğalgazın %99'unu ithal ediyor. Bu, cari açıkta patlama ve enflasyonun yeniden 70%+'a fırlaması anlamına gelir.

  Metafor: "Enerji iğnesiyle delinen ekonomi balonu."

2. Ticaret Koridorlarının Çöküşü: "İpek Yolu'nda Yangın"

• Irak-Suriye Hattının Kapanması:
  Türkiye'nin Irak ve İran'a ihracatı (yıllık 12 milyar $) tehlikeye girebilir. İsrail'in Hizbullah'a saldırıları, Mersin-İskenderun limanlarını hedef alan roket riskini artırır.

• Küresel Tedarik Zinciri Şoku:
  Ticaret trafiğinin kesilmesi, Türkiye'nin Avrupa'ya ihracat maliyetini %300 artırabilir.

3. Turizmde "Hayalet Sezon"

• Güvenlik Algısı ve Vize Kısıtlamaları:
  2025'te 56 milyon turist hedefleyen Türkiye, olası savaş durumunda %40 rezervasyon iptali ile karşılaşabilir. Rus ve Avrupalı turistlerin "güvenli bölge" arayışı, Yunanistan ve Bulgaristan'a kayışı tetikleyebilir.

  İroni: "Tatil broşürlerinde plaj yerine sığınak fotoğrafları."

4. Finansal İstikrarsızlık: "Sıcak Paranın Buharlaşması"

• Yabancı Yatırımcı Kaçışı:
  Çatışma senaryosunda Türkiye tahvil ve borsasından 3-5 milyar $'lık çıkış bekleniyor.

• TL'nin Değer Kaybı:
  Dolar/TL'nin 40-50 bandını test etmesi, enerji faturasını katlayacak bir kısır döngü yaratır.

🛡️ Türkiye'nin Ekonomik Savunma Hattı: Hükümet Ne Yapıyor?

✅ Strateji 1: "Enerji Kırılganlığını Azaltma"

• Yerli Kömür ve Nükleer Vurgusu:
  Akkuyu NGS'nin 2026'da tam kapasite devreye girmesi, elektrik ithalat bağımlılığını %15 azaltacak.

• Azerbaycan ve Nijer Anlaşmaları:
  Bakü-Tiflas-Ceyhan hattı ve Nijer petrolü, İran'dan alınan 100.000 varil/gün'lük arz kaybını telafi edebilir.

✅ Strateji 2: "Alternatif Ticaret Koridorları"

• Irak Kalkanı Projesi:
  PKK/YPG tehdidine karşı kara koridoru güvenliği, Irak'a ihracatın devamı için kritik.

• Zengezur Koridoru Diplomasisi:
  Azerbaycan-Ermenistan anlaşması, Türkiye'nin Orta Asya pazarlarına alternatif erişim sağlar.

✅ Strateji 3: "Finansal Kalkan"

• Merkez Bankası Rezervleri ve SWAP Ağı:
  140 milyar $ brüt rezerv + Çin (18 milyar $), Katar (15 milyar $) SWAP'ları, likidite krizini önlemede kilit rol oynuyor.

• Altın ve Dolar Stoku:
  Bireysel yatırımcılardaki 250 milyar $'lık döviz ve altın, TL'ye destek için potansiyel kaynak.

📉 En Kötü Senaryo: Ekonomik Savaşın Bedeli

Çarpıcı Gerçek: Türkiye, İsrail ile ticari ilişkilerini (yıllık 6.7 milyar $) tamamen keserse, 200 bin istihdam risk altında kalır.

🔮 Sonuç: Ekonomi Cephesinde "Ölçülü Direnç"

Bahçeli'nin "güç kullanma" çağrısı, ekonomide karşılıksız bir çek gibi: Şok dalgası yaratır, ancak bedelini halk öder. Ankara'nın şu anki stratejisi ise:

• Kısa vadede enerji ve finansman kaynaklarını çeşitlendirmek,

• Orta vadede üretim-tabanlı büyümeye odaklanmak,

• Uzun vadede jeopolitik gerilimi diplomasiyle dizginlemek.

Metaforla bitirelim: Türkiye ekonomisi, fırtınalı bir denizde yük taşıyan bir kargo gemisi gibi. Rotayı değiştirmek, gemiyi batırmaktan daha akılcı...

*Not: Senaryolar, Dünya Bankası ve TEPAV'ın İran-İsrail gerilimine yönelik risk modellerine dayanmaktadır. Veriler, Haziran 2025 itibarıyla günceldir.*