Kütahya Camileri Hatuniye Camii, Bu cami Hatuniye Mahallesi'ndedir, Hangi tarihte yapıldığı kesin olarak bilinmemektedir, Cami giriş kapısı üzerinde bulunan kitabenin incelenmesinden, minarenin Rabia hatun tarafından yaptırıldığı caminin de yine bu hayır sever hatun tarafından tamir ettirildiği anlaşılmaktadır.

Kütahya camileri Hatuniye camii

Kütahya Hatuniye Camii

Rabia hatun, Balıklı tekkesi postnişini son derece erdem ve bilgin olduğu bilinen Şeyh Muslihiddin Efendi'nin kız kardeşidir.
Bu hayırsever hatunun zengin ve son derece cömert ve hayır, hasenat sahibi olduğu söylenir
Nitekim Cemalettin mahallesi Kobak Caddesi'nde bulunan Rabia hatun mescidini de bu hatunun yaptırdığı söylenmektedir.
Rabia Hatun'un, merkez Aydoğdu köyünde gömülü Ali Doğdu ismindeki bir uluya kalben bağlı olduğu rivayet edilir.
Kitabe:
Kapı üstünde, acemi bir hakkâk§elindenf çıkmış aşınmış iyi "okunmayan bir"yazı


1 — Çün temam etti Rabia hatun,
2 — Hak ata ide Ravza-i Rıdvan,
3 — Oldu cami, çü gülşen-i ziba,
4 — Takim olsa minare ser-vü revan
5 — Südd Cami , (okunamadı)
6 — Kadde oldu minare yüce
7 — Olmaği çün minareye tarih:
8 — (Didim ana makam meddi ezan.") 1061...1651

Bu kitabenin sonunda kesin olarak okunamayan 981 hicri tarihi görülmektedir.
Halbuki yukarıdaki kitabenin (ebced hesabından) 1061 hicri yılı bulunmuştur.
Bu hâle göre bu camiin 16. yüzyıl başlarında yapıldığı ve XVII. yüzyıl yarısında bu hatun tarafından tamiren inşa ettirildiği anlaşılmakladır.

Kütahyalı Evliya Çelebi de Kütahya ziyaretinde bu caminin kitabesinin ilk ve son iki kıtasına bakarak (1061) hicri tarihini bulmuştur.
Caminin dış cemaat yeri, iki mermer sütun üzerine üç kavis ve üç kubbelidir.
Kubbeler kiremit örtülüdür.
Sağda minare kapısı vardır.
Minare 65 basamaklı olup tek şerefelidir.
Minare kapısının solunda türbenin giriş kapısı vardır.
Türbede iki merkad olup tahta sandukalıdır.
Dört köşe üzerine oturtulmuş tek kubbelidir.

Rabia hatun ile, rivayete göre kızının gömülü bulunduğu bu türbe cami ile ayni tarihte yapıldığı anlaşılmaktadır.
Daha önce bir harabe halinde olan bu güzelim ve tarihî caminin avlusu düzgün bir duvarla çevrilmiş, bir şadırvan yapılmış ve ağaçlandırılmıştır.
Caminin birbirine yakın iç içe iki giriş kapısı vardır.
İçeri girildiği zaman sağda ve solda müezzinler makamı ile 15-20 kişilik son cemaat yeri ve bunun üstünde 9 basamak tahta merdivenle çıkılan kadınlar mahfili vardır.
Takriben 20 kişiliktir.
Cami: 6X6 m. karelik olup 50-60 kişinin ibadet etmesine yetecek kadardır.
Doğu duvarında dört, güneyinde 2, batısında türbeye bakan 1, kuzeyinde 2 olmak üzere 9 penceresi olup, bu pencereler çift çerçeveli ve kapaklıdır.
Kare prizmanın köşelerinde bulunan dört yarım kavis üzerine oturtulmuş tek kubbelidir.
Kubbe dıştan kiremit örtülüdür.
Cami, temiz ve bakımlıdır.
Halen bir imam ve bir müezzini vardır.
Son tamirde kubbenin kiremitleri alınarak betonla sıvanmış olup, daha sonra kurşun kaplanacaktır.


Kaynak: Hamza Güner / Kütahya Camileri / 1964