 |
| Türkiye Nin ilk silah ve mühimmat fabrikası |
Türkiye'nin ilk silah fabrikası nasıl soba fabrikası oldu ?
Şakir Zümre, Türkiye'nin ilk ve en büyük özel sektör silah fabrikasının kurucusudur. 1925 yılında İstanbul'da kurulan fabrika tamamen yerli sermaye ile faaliyete geçmiştir. Şakir Zümre, Varna doğumlu olup Avrupa'da eğitim almış bir Türk girişimcidir. Birinci Dünya Savaşı sırasında Bulgar parlamentosunda Türk mebusu olarak görev yapmış ve Mustafa Kemal Bey ile yakın arkadaş olmuştur. İstiklal Savaşı'nda yurt dışından tabanca ve cephane göndermiş ve bu katkılarından dolayı İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiştir. Fabrikada uzun yıllar Türk ordusunun ihtiyacı olan tabanca ve cephane üretimi gerçekleştirmiştir.
Türkiye'nin ilk cephane fabrikası:
Şakir Zümre, kurduğu fabrikada uzun yıllar Türk ordusunun ihtiyacı olan tabanca ve cephane üretimi yapmıştır. Bulgaristan'dan getirilen yabancı usta ve teknisyenlerle başlayan üretim, kısa sürede yerli işçi ve ustalarla devam etmiştir. 1930'larda fabrika tamamen Türk çalışanlardan oluşmaktaydı. Türk ordusuna ve hava kuvvetlerine ait bomba ve mühimmatların büyük bölümü bu fabrikada seri olarak üretilmiştir.
Kara kuvvetlerinin ihtiyacı olan silahlar, mühimmatlar ve diğer ekipmanlar Şakir Zümre fabrikasında Türk işçi ve ustaları tarafından üretilmiştir. Fabrika ayrıca yurt dışına da ihracat yapmış, Yunanistan, Bulgaristan, Polonya ve Mısır gibi ülkelere ürün satmıştır. 1937 yılında Yunanistan ile yapılan 1,5 milyon liralık sözleşme ülkemizde önemli bir ekonomik başarı olarak değerlendirilmiştir.
Fabrikanın en büyük sorunu uluslararası ulaşım yollarının kapalı ve abluka altında olmasıdır, bu da hammadde, teknik alet ve makine gereksinimlerinde zorluklara neden olmaktadır. Savaşın bitmesi ve Türkiye'ye yapılan Amerikan tabanca yardımlarından sonra Şakir Zümre fabrikası askeri sanayi üretimlerine son vermek zorunda kalmış ve fabrikadaki imalat durmuştur.
Şakir Zümre silah fabrikasından soba fabrikasına dönüşüm:
Şakir Zümre, bu tarihten sonra, ziraat aletleri, pik malzemeden yapılmış sıhhi döşem malzemeleri ve İş Bankası kumbaraları üretmiştir.
Türk özel sektöründe üretilen ve mazotla çalışan, beş beygirlik ilk motor Şakir Zümre Fabrikası'nda üretilmiştir. Şakir Zümre'nin asıl adını bir marka biçimine getiren ve Türk halkının belleğinde iz bıraktıran ürünler ise Şakir Zümre sobalarıdır.
Türk halkı arasında "kuzine" olarak bilinen ve fırın olarak da kullanılabilen soba, en çok ilgi gören modellerden biriydi.
Türkiye'nin ilk silah ve mühimmat fabrikası, Şakir Zümre Fabrikası, 1946 yılı Haziran ayında anonim şirkete dönüşmüş, kurucusu Şakir Zümre'nin 16 Haziran 1966'da vefat etmesinden sonra 1970 yılında kapanmıştır.
Yorum Gönder