Kütahya ne zaman ve kim tarafından fetih edilmiştir, Kütahya muhtelif zamanlarda nasıl el değiştirmiştir

Kütahya ne zaman fetih edilmiştir

Kütahya'nın fethi

Kutalmışoğlu Süleyman Şah 1075-1078, İkincisi, Sultan II. Kılıç Arslan, 1182 yılında ve o tarihten itibaren Kütahya Türk ve Müslüman kentidir

Malazgirt Zaferini takip eden yıllarda Anadolu’nun fethine girişen Türkler süratle batıya doğru ilerliyorlardı, nitekim çok geçmeden Kutalmışoğlu Süleyman Şah, İznik merkez olmak üzere 1078 yılında Anadolu Selçuklu Devletini kurmuştu.

Süleyman Şah, Anadolu Selçuklu Devletinin kurulmasını müteakip derhal fetihlere başladı. Marmara ve Batı Anadolu Bölgelerinde birçok şehir ve kaleyi zapt etti. Muhtemelen aynı yıllarda yani 1075-1078’de Kütahya Türklerin eline geçmiştir.

Kütahya'yı kim fethetmiştir

1233 tarihli Yoncalı Hamamı Kitabevi'nden anlaşıldığına göre, Kütahya I. Alâeddin Keykubad zamanında (1220–1237) kesin olarak ve bir daha elden çıkmamak üzere Anadolu Selçuklularının eline geçmiştir.

Kütahya’da mevcut inanışa göre Kütahya’yı Bizanslılardan alan komutan, İmadüddin Hezar dinari’dir.

Kütahya’da bir hayli eseri olan bu kişi, şimdiki Sadettin Camii’nin minaresi dibinde gömülüdür.

Kütahya, I. Haçlı ordularının Anadolu’ya girmesine kadar Türklerin elinde kalmıştır, Haziran 1097 tarihinde Anadolu Selçuklu Devletinin merkezi olan İznik, Haçlıların, dolayısıyla Bizans’ın eline geçince Sultan I. Kılıç Arslan, Orta Anadolu’ya çekilmek zorunda kaldı

Anadolu Selçuklu Devleti, I. Kılıç Arslan’ın 1107 yılında ölmesinden sonra oldukça önemli sarsıntılar geçirdiyse de 1110 yılında Şehinşah’ın başa geçmesiyle bu sarsıntılar durmuştur.

Şehinşah, 1113’te Bizans’a savaş açar ve Anadolu Selçuklu ordusu Bizans topraklarında ilerleyerek Çanakkale’ye kadar gelir.

Bizans imparatoru I. Aleksios da buna karşılık vermek üzere ordusuyla birlikte Anadolu’ya geçmiştir, Bizans ordusunun başında fiilen İznik Valisi Kamitzes bulunmaktadır, İki ordu arasında çıkan savaşta Bizans ordusu bozguna uğramış, Kamitzes esir düşmüştür.

Bunun üzerine imparator I. Aleksios ordusuyla birlikte Kütahya çevresindeki Selçuklu ordusunu kesin bir yenilgiye uğratmıştır.

Daha sonra geri dönen Anadolu Selçuklu ordusu ile Bizans ordusu yeniden savaşa tutuşmuşlar ve her iki ordu da ağır kayıplar vermiştir, bu arada kaçarak esaretten kurtulan İznik valisi de imparatorla birlikte İstanbul’a gitmiştir.

Sultan II. Kılıç Arslan, 1182 yılında yeni bir fetih hareketine girişerek Uluborlu ve Kütahya’yı zapt etti, böylece Kütahya Birinci fetihten bir asır sonra tekrar Türklerin hâkimiyetine girmiş oluyordu

1243 yılında Anadolu Selçukluları Moğollara yenilmiş ve böylece yalnız Kütahya’da değil, bütün bölgede bir huzursuzluk dönemi başlamıştır.

Anadolu Selçuklu Devletinin parçalanması, aynı zamanda bölgede beylikler döneminin başlangıcı olmuştu

Sultan Alâeddin Keykubad zamanında Kütahya’nın kesin olarak Türklerin hâkimiyetine girmesini takip eden yıllarda bu havaliye kesif bir Türkmen yerleşmesi olmuştur, Anadolu’nun Moğollar tarafından istilası sebebiyle bu kesafet daha da artmıştır, kaynakların ifadesine göre Kütahya ve çevresine yerleşen Türkmenlerin sayısı üç yüz bin civarında idi.

Aynı tarihlerde, Kütahya merkez olmak üzere bir beylik kuracak olan Germiyan aşiretinin de Kütahya havalisine yerleştiği görülmektedir.

Anadolu Selçuklu Devleti’nin zayıf düşmesinden yararlanıp bağımsız olmak isteyen öbür beylikler gibi Germiyanoğulları da özellikle Kütahya ve çevresine yerleştikten sonra, 1243’ten beri Moğol himayesinde bulunan ve onlara vergi veren bir devlet durumuna düşmüş bulunan Anadolu Selçuklularına karşı mücadeleye girmişlerdir.

Yakup Bey 1300 yılında Anadolu Selçuklu Devleti’nden ayrılarak bağımsızlığını ilan etmiş ve böylece merkezi Kütahya olmak üzere bağımsız Germiyanoğulları Beyliği ortaya çıkmıştır

KAYNAK VE ALINTI

T.C. DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı

Mehmet Ali TİFTİK (Yüksek Lisans Tezi)