Türk Toplumunda Sosyolojik Çürüme Emareleri

NUTUK

Cemal Paşa, Kabine Adına Milli İradeye Aykırı davranışlardan kaçınılacağına dair söz Veriyor.
Efendiler.

Yunus Nadi Bey’le haberleşmemizin ertesi günü, nihayet Sadrazamdan cevap değil, fakat Cemâl Paşa’dan şu telgrafı aldık:

7.10.1919
Harbiye
Saat 12.07.
Mustafa Kemal Paşa Hazretleri’ne
Şimdiye kadar yapılan haberleşmelerin özeti:

1. Kabine, sizinle aynı düşüncededir, millî iradenin hâkimiyetini kabul eder, ancak, bir öç alma kabinesi olmaktan çekinir, suçluların cezalandırılmasını kanunî yollarla yerine getirmeyi de uygun buluyor.
2. Zarara uğramış valilerin uğradıkları haksızlıklara son verip durumlarını düzeltmeyi, yeterli olanlarını seçip özellikle atamayı, ordunun şeref ve disiplinini de geri vermeyi
3. tamamen üstlenir.
4. Devlet, dışarıya karşı şeref ve haysiyetini yeniden kazanabilmek için millî iradeye ve Hey’et-i Temsiliye’ye dayanacaktır.
5. Hey’et-i Temsiliye’nin bir temsilcisi olarak, bütün içtenliğimle ve saygılı bir duygu ile arz ediyorum ki, kabine, Hey’et-i Temsiliye’nin hem dışa hem de içe karşı, hâkim oluyor anlamını vermeksizin kendisine yardımcı durumda kalmasını ister ve bu büyük gücün yararını takdir eder, her şeyden önce, telgrafların karşılıklı olarak ve serbestçe çekilmesini, yerinde bırakılacak veya yeniden tayin edilecek vali ve komutanların hareket edebilmesini, özellikle, kabul edilen yeni Milletvekilleri Seçimi Kanunu’nun her yere dağıtılarak duyurulabilmesini pek yararlı görür.
6. Millî iradeye aykırı davranışlardan kaçınılacağına söz verirsem, geriye yalnız, ayrıntılarının şekil ve zamanı kalır ki, bunun da pek kolay olabileceğine inancım vardır., vatanın
7. kurtarılmasını hedef alan gayenin gerçekleşmesine, hemen elbirliği ile çalışabilmek için, ayrıntılar üzerinde ısrar edilmemesini, zâtı devletlerinin yardımlarını bekler, pek rica eder, saygı değer arkadaşların hepsine de saygılarımı sunarım.

Harbiye nazırı Cemal Paşa 

Harbiye Nâzırı Cemâl
Bu telgrafa hemen olumlu ve samimî olan şu cevabımızı verdik:

Şifre
7.10.1919
Sivas
Harbiye Nâzırı Cemâl Paşa Hazretleri’ne
İlgi: Zâtıdevletlerinin telgrafta belirttikleri hususlara madde madde, sırayla aşağıdaki cevap verilir:

1. Kabinenin bizimle tam bir birlik ve beraberlik içinde,millî iradenin hakimiyeti ilkesini kabul buyurmasına, millet adına teşekkürlerimizi sunarız, Kabinenin, Hey’et-i
2. Temsiliye’nin ve bütün millî teşkilâtımızın öç alıcılıkla lekelenmesi, bizce de son derecede sakınılacak ve çekinilecek bir konudur,Bu noktada ve suçluların kanunî yollarla
3. cezalandırılmaları gereğinde de, Kabine ile bir görüş birliği içindeyiz.
4. İkinci maddede yazılanlar için de özellikle teşekkür ederiz,bundan önce belirtilmiş olan konularda, bu noktanın üzerinde durulmasının sebebi şuydu, Millî Dâvâya ve Millî Mücadele’ye karşı tutumlarından dolayı, millet tarafından reddedilen bazı vali ve komutanlar, şekle uyma düşüncesi ile, geçici bir süre için de olsa, görevlerine geri döndürüldükleri takdirde, gittikleri yerlerde kabullerine imkân görülmediğinden, hükûmet otoritesine karşı saygısızlık doğabilir endişesi idi.
5. Üçüncü madde, özellikle şükranla karşılanmaya değer, inşallah birlik ve beraberlik içinde, vatan ve milletimizin kurtuluş ve mutluluğunu sağlamamız kısmet olur.
6. Tam bir içtenlikle ve büyük bir güvence ile bildiririz ki, kabinenin gösterdiği ciddiyet ve samimiyete karşılık, Hey’et-i Temsiliye ne içeriye ne de dışarıya karşı hiçbir vakit bir hâkim olma durumu almayacak, aksine tam bir görüş birliği ile kabul buyurulan esaslar çerçevesinde, hükûmetin güç ve otoritesini artırıp sağlamlaştırmayı vatan ve milletin selâmeti için görev sayacaktır, bu konuda asla şüphe ve tereddüt buyurulmamasını arz ve rica ederiz, özellikle zâtıdevletlerinin, tüzüğümüzün sekizinci maddesi gereğince,
7. doğrudan doğruya Hey’et-i Temsiliye’miz üyesi sıfatıyla Kabinede temsili olarak bulunmaları her iki tarafın da işlerinde ve kararlarında anlaşmaya varmaları bakımından bir güvence sağlayacağı için sevindiricidir, artık Kabine ile Millî Teşkilâtımız arasında, her noktada görüş birliği ve uzlaşmaya varıldığı anlaşıldığına göre, elbette, haberleşme konusundaki kayıtlar da kaldırılacaktır, ancak, Hey’et-i Temsiliye, bütün Anadolu ve Rumeli’deki teşkilât merkezleri ile bağlantısını devam ettirmek zorunda olduğundan, özel telgraflar şeklinde yapılmakta olan telgraf haberleşmelerimizin eskiden olduğu gibi devamına izin verilmesini özellikle isteriz, burada şunu da arz edelim ki, hükûmet, emirlerini tebliğe başladığı dakikada, hiçbir tarafta herhangi bir engelle karşılaşmamak ve en küçük bir otorite sarsılmasına uğramamak gerektiğinden, bu hususun sağlanması ve Hey’et-i Temsiliye tarafından gerekenlere gerekli tebligatın yapılabilmesi için, kırk sekiz saat kadar zaman bırakılmasını rica ederiz, hey’et-i Temsiliye tarafından yapılacak tebligata esas olmak ve millete güven vermek üzere yayınlanmasını rica ettiğimiz kabine bildirisinin
8. gizli olarak yayınlanmadan önce, bir örneğinin hey’etimize verilmesini özellikle isteriz çünkü bu bildiride, bir kelimenin bile milletçe yanlış anlamaların devamına yol açabileceğini ve Hey’et-i Temsiliye’yi de millete karşı pek güç bir durumda bırakabileceğini bütün samimiyetimizle bildiririz, hey’et-i Temsiliye tarafından Zâtışâhâne’ye takdim edilecek bir teşekkür yazısı ile millete yapılacak tebliğ örneğini gerekli yerlere göndermeden önce, zâtı devletlerine şimdi arz edeceğiz ve bunların metinine dair kabinece ileri sürülecek düşünceler saygıyla dikkate alınacaktır, yeni Milletvekilleri Seçimi Kanunu üzerindeki görüşümüzü daha sonra arz etmek üzere, söz konusu kanunun görüşle hazırlanmış olduğunu lûtfen bildirmenizi rica ederiz.
9. Temel noktalarda tam bir uzlaşma doğduktan sonra, zâtıdevletleriyle saygıdeğer arkadaşlarınızın samimiyetlerinden şüphe edilmeyeceğinden, konunun ayrıntıları üzerinde kendiliğinden görüş birliğine varılabileceği doğaldır, bendenizin ve bütün çalışma
10.  arkadaşlarımın, en büyük saygı ve samimiyetlerimizle, zâtıdevletinizin ve içinde bulunduğunuz kabinenin başarıya ulaşmasına ve bu sayede vatanın kurtarılmasını hedef alan gayenin bir an önce gerçekleşmesine bütün varlığımızla çalışacağımıza emniyet buyurmanızı arz ve burada hazır olan bütün arkadaşlarımın, selâm ve saygılarını sunarım.

Mustafa Kemal
Cemâl Paşa, bu telgrafımıza o gece cevap verdi. 

Bunda“bildirinin hemen yayınlanmasının zarurî olduğu, ancak, gerekli noktalara dikkat edildiğini” bildiriyordu. 

Biz de aynı gece, nezaket gereği olmak üzere cevap verdik.
Fakat Efendiler, hükûmetin, bildirisini yayınlamadan önce bize göstermek istemediği anlaşılınca, biz de millete olan bildirimizi hükûmete danışmadan yayınladık; 

Padişah’a olan telgrafı da aynı şekilde çektik.
Efendiler

7 Ekim 1919 tarihini taşıyan bildirimiz; milleti, tutulan yolun isabetli ve başarılı olduğu, bu yolda millî birliği koruyarak bugüne kadar olduğu gibi devam edilmesi konusunda, dolayısıyla aydınlatmaya, uyarmaya ve milletin manevî gücünü kuvvetlendirmeye yardımcı olmak maksatlarını dile getirmekte idi.

Related Posts