Semavi dinlerde ve felsefi bakış açısı ile günah kavramı

Dini ve felsefi bakış açısı ile günah nedir? Günah, genel olarak Tanrı'nın veya ahlakın emirlerine karşı gelmek olarak tanımlanabilir. Lakin bu tanım, günah kavramının farklı dinlerde ve felsefi sistemlerde nasıl anlaşıldığını yeterince açıklamaz. Bu yazıda, günahın dini ve felsefi bakış açısı ile nasıl ele alındığını inceleyeceğiz.

Dini bakış açısı ile günah:

Dini bakış açısı ile günah, insanın yaratıcısı olan Tanrı'ya karşı işlediği bir suçtur. Tanrı, insanlara bazı emirler ve yasaklar vermiştir. Bu emir ve yasaklara uygun davranan insanlar Tanrı'nın rızasını kazanırken, bunlara aykırı davrananlar ise Tanrı'nın gazabına uğrarlar. Günah işleyen insanlar, Tanrı'nın affına sığınarak tövbe etmeleri halinde bağışlanabilirler. Aksi takdirde, ahirette cezalandırılırlar.

Farklı dinlerde günah kavramı

Farklı dinlerde günah kavramı, Tanrı'nın nitelikleri ve insanla ilişkisi ile ilgili farklı görüşlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Örneğin:

İslam'da günah.

Allah'ın emir ve yasaklarına karşı gelmektir.

Allah, insanları kendisine kulluk etmeleri için yaratmıştır. İnsanlar, Allah'ın indirdiği Kur'an ve Peygamber'in sünneti ile belirlenen hükümlere uymalıdırlar.

Günahlar küçük ve büyük olmak üzere ikiye ayrılır.

Küçük günahlar, namaz kılmak gibi ibadetlerle silinebilir.

Büyük günahlar ise şirk (Allah'a ortak koşmak), zina, hırsızlık, katil gibi ağır suçlardır.

Büyük günah işleyenlerin tövbe etmeleri gerekir.

Tövbe edenlerin affedilmesi Allah'ın iradesine bağlıdır.

Hristiyanlıkta günah:

Tanrı'nın sevgisine karşı gelmektir.

Tanrı, insanları sevgisiyle yaratmıştır. İnsanlar, Tanrı'nın sevgisine karşılık vermek için onun isteklerine uygun yaşamalıdırlar.

Günahlar ölümcül ve affedilebilir olmak üzere ikiye ayrılır.

Ölümcül günahlar, Tanrı'ya karşı yapılan kasıtlı ve bilinçli eylemlerdir.

Örneğin küfretmek, yalan söylemek, zina etmek gibi.

Affedilebilir günahlar ise insanın zayıflığından kaynaklanan hatalardır.

Örneğin kızgınlık, kibir, tembellik gibi.

Günah işleyenlerin tövbe etmeleri gerekir.

Tövbe edenlerin affedilmesi ise İsa Mesih'in çarmıhta ölümü sayesinde mümkündür.

Budizm'de günah.

Karmaya göre belirlenen olumsuz eylemlerdir.

Karma, insanın yaptığı her eylemin sonucunu belirleyen evrensel bir yasadır. İnsanlar, acı çekmemek için arzulardan ve bağlılıklardan kurtulmalıdırlar.

Arzu ve bağlılık duydukları şeylere zarar vermek veya elde etmek için kötü davranışlarda bulunurlarsa, bunun sonucunda karmaları bozulur.

Kötü karma, insanın yeniden doğuşunu (reenkarnasyon) etkiler ve daha düşük bir varlık olarak doğmasına veya cehennem gibi acılı yerlere gitmesine neden olur.

Günah işleyenlerin tövbe etmeleri gerekir.

Tövbe edenlerin affedilmesi ise Buda'nın öğretilerini takip etmekle mümkündür.

Felsefi bakış açısı ile günah:

Felsefi bakış açısı ile günah, insanın ahlaki değerlere veya kendi vicdanına karşı gelmesi olarak tanımlanabilir.

Felsefede, günah kavramı yerine genellikle suç, kötülük, hata gibi terimler kullanılır.

Felsefi sistemler, günahın ne olduğunu ve nasıl değerlendirilmesi gerektiğini farklı şekillerde ele alırlar. Örneğin:

Kantçı ahlakta günah.

İnsanın akıl ve özgürlüğüne aykırı davranmasıdır.

Kant, insanın ahlaki yasayı kendi akıl yürütmesiyle belirleyebileceğini savunur. İnsan, kendi iradesini evrensel bir yasa olarak kabul edebilecek şekilde davranmalıdır.

Bu yasaya uygun davranan insan, kendisine ve başkalarına saygılı olur. Bu yasaya aykırı davranan insan ise kendisini ve başkalarını bir araç olarak kullanır. Günah işleyen insan, kendi özgürlüğünü ve değerini yitirir.

Hümanist ahlakta günah.

İnsanın kendisine ve başkalarına zarar vermesidir. Hümanizm, insanın doğal ve sosyal bir varlık olduğunu kabul eder.

İnsan, kendi mutluluğunu ve gelişimini sağlamak için çaba göstermelidir. Aynı zamanda, başkalarının da mutluluğu ve gelişimi için saygı duymalıdır. Günah işleyen insan hem kendisini hem de başkalarını incitir.

Nihilist ahlakta günah.

Anlamsız bir kavramdır. Nihilizm, insanın varoluşunun herhangi bir anlamı veya değeri olmadığını iddia eder.

İnsan, ne Tanrı'nın ne de ahlakın emirlerine bağlı değildir.

İnsan, istediği gibi davranabilir ve bunun için hesap vermek zorunda değildir.

Günah işleyen insan, sadece kendi keyfini veya çıkarını düşünür.

Sonuç

Günah kavramı, farklı dinlerde ve felsefi sistemlerde farklı şekillerde anlaşılır ve değerlendirilir. Günahın tanımı, Tanrı'nın varlığına ve niteliklerine, insanın doğasına ve amacına, ahlakın kaynağına ve ölçütlerine göre değişir. Günah işleyen insanlar, farklı şekillerde tövbe etmeye ve affedilmeye çalışırlar.

Ahmet ATAM