Kütahyalı Sunullah Gaybi Efendi
Kütahyalı Sunullah Gaybi Efendi: Tasavvuf ve Edebiyat Ustası:
Kütahya'da 1629 yılında dünyaya gelen Sunullah Gaybi Efendi, 17. yüzyılın önemli tasavvuf şairlerinden biridir. Babası Kütahya müftüsü ve müderris olan Ahmed Efendi'dir. Zahiri ilimleri babasından tamamladıktan sonra Ledünni ilimleri ve tasavvuf terbiyesini alma aşkıyla yanan gönlünü bağlayacağı kamil bir mürşit aramaya başlamış ve İstanbul'daki Oğlanlar Şeyhi İbrahim Efendi'ye bağlanmıştır.
Gaybi Efendi, İbrahim Efendi'den tasavvuf eğitimini aldıktan sonra Kütahyalıa'ya dönerek irşat görevine başlamıştır. Kütahya'da vefat eden Gaybi Efendi'nin türbesi, Kütahya'nın merkezinde bulunan Hacı Bektaş Veli Mahallesi'ndedir.
Gaybi Divanı: Gaybi Efendi'nin en önemli eseridir. Divan, aruz ve hece vezniyle yazılmış 5000'den fazla şiirden oluşmaktadır. Şiirlerinde tasavvuf felsefesinin temel kavramları olan tevhid, aşk, marifet, hakikat ve insan-ı kamil gibi konuları işlemiştir.
Sohbetname: Gaybi Efendi'nin tasavvufî görüşlerini anlattığı eseridir.
Biadname: Gaybi Efendi'nin tasavvufî öğretisini eleştirenlere cevap niteliğinde yazdığı eseridir.
Ruh'ül-Akaidname: Gaybi Efendi'nin tasavvufî akidesini açıkladığı eseridir.
Makasıd-ı Ayniye: Gaybi Efendi'nin tasavvufî görüşlerini özetlediği eseridir.
Hüda Rabbim: Gaybi Efendi'nin Allah'ı övmek için yazdığı eseridir.
Gaybi Efendi, tasavvufî şiirinin önemli temsilcilerinden biridir. Şiirlerinde tasavvuf felsefesinin temel kavramlarını işlemiştir. Şiirlerinde beşerî duyguları çağrıştıran lirizme rastlanmaz. Bazen didaktik bazen de telkin edici bir üslup kullanmıştır. Kısacası tasavvuf felsefesinin en karmaşık konularını sade ve anlaşılır bir üslup ile kaleme almıştır.
Gaybi Efendi'nin şiirleri, tasavvufî düşünceyi halka yayma açısından önemli bir yere sahiptir. Şiirleri, tasavvufî kavramları sade ve anlaşılır bir dille ele alarak tasavvuf yoluna yeni başlayanlara yol gösterici olmuştur.
Sonuç
Kütahyalı Sunullah Gaybi Efendi, tasavvuf ve edebiyat alanında önemli bir yere sahip olan bir şahsiyettir. Şiirleri, tasavvufî düşünceyi halka yayma açısından önemli bir rol oynamıştır. Gaybi Efendi'nin şiirleri, günümüzde de tasavvufî düşünceyi tanımak ve anlamak isteyenler için önemli bir kaynaktır.
Gaybi Efendi, İbrahim Efendi'den tasavvuf eğitimini aldıktan sonra Kütahyalıa'ya dönerek irşat görevine başlamıştır. Kütahya'da vefat eden Gaybi Efendi'nin türbesi, Kütahya'nın merkezinde bulunan Hacı Bektaş Veli Mahallesi'ndedir.
Gaybi Efendi'nin başlıca eserleri şunlardır:
Gaybi Divanı: Gaybi Efendi'nin en önemli eseridir. Divan, aruz ve hece vezniyle yazılmış 5000'den fazla şiirden oluşmaktadır. Şiirlerinde tasavvuf felsefesinin temel kavramları olan tevhid, aşk, marifet, hakikat ve insan-ı kamil gibi konuları işlemiştir.
Sohbetname: Gaybi Efendi'nin tasavvufî görüşlerini anlattığı eseridir.
Biadname: Gaybi Efendi'nin tasavvufî öğretisini eleştirenlere cevap niteliğinde yazdığı eseridir.
Ruh'ül-Akaidname: Gaybi Efendi'nin tasavvufî akidesini açıkladığı eseridir.
Makasıd-ı Ayniye: Gaybi Efendi'nin tasavvufî görüşlerini özetlediği eseridir.
Hüda Rabbim: Gaybi Efendi'nin Allah'ı övmek için yazdığı eseridir.
Sunullah Gaybi Efendi Edebi Kişiliği
Gaybi Efendi, tasavvufî şiirinin önemli temsilcilerinden biridir. Şiirlerinde tasavvuf felsefesinin temel kavramlarını işlemiştir. Şiirlerinde beşerî duyguları çağrıştıran lirizme rastlanmaz. Bazen didaktik bazen de telkin edici bir üslup kullanmıştır. Kısacası tasavvuf felsefesinin en karmaşık konularını sade ve anlaşılır bir üslup ile kaleme almıştır.
Gaybi Efendi'nin şiirleri, tasavvufî düşünceyi halka yayma açısından önemli bir yere sahiptir. Şiirleri, tasavvufî kavramları sade ve anlaşılır bir dille ele alarak tasavvuf yoluna yeni başlayanlara yol gösterici olmuştur.
Sonuç
Kütahyalı Sunullah Gaybi Efendi, tasavvuf ve edebiyat alanında önemli bir yere sahip olan bir şahsiyettir. Şiirleri, tasavvufî düşünceyi halka yayma açısından önemli bir rol oynamıştır. Gaybi Efendi'nin şiirleri, günümüzde de tasavvufî düşünceyi tanımak ve anlamak isteyenler için önemli bir kaynaktır.
Sunullah Gaybi kimdir.? Çoğu Kütahya'lı Sunullah Gaybi'yi , türbesinden dolayı bir ermiş bir evliya olarak bilir. Sunullah Gaybi efendi bir ermiş ve de evliya' mıdır ?
Orasını Allah bilir .. Lakin , Divan şiirinin beşiği olan Kütahya'nın yetiştirdiği ender divan şairlerinden biridir Gaybi .
Orasını Allah bilir .. Lakin , Divan şiirinin beşiği olan Kütahya'nın yetiştirdiği ender divan şairlerinden biridir Gaybi .
Kütahyalı divan şairi Sunullah Gaybi den
Kim ki kendini bilmez hayvan debilde ya nedir şiiri .
Kendisini bilmeyen hayvan değildir ya nedir
Ademi hak bilmeyen şeytan değildir de ya nedir
Zat sıfatın aynıdır fehm etmedi şeytan bunu
Zatı hak bu savt ı insanda değildir de ya nedir
Daima feryat edersin hak deyu ya hu deyu
Sende hak u diyen değildir de ya nedir
Zakir olan kande ise gafil ü ebleh odur.
Hazırı gaip sanan nadan değildir ya nedir
Zakir oldur kendin anup kendinden agah ola
Arifi nefs Arifi rahman debilde ya nedir.
Ma hasal gezme yabanda hakkı ispat edeğür.
Arş ı rahman sende cismü can değil de ya nedir
Ehli hak derdi budur gezme yabanda Gaybi.
Kim ki bilmez kendini bican değilde ya nedir
Derd ehli bile kendini gör gaybiya
Kim ki bilmez kendini hayvan değilde ya nedir
Sunullah Gaybi Efendi
Ruhu Şad mekanı cennet olsun
Kim ki kendini bilmez hayvan debilde ya nedir şiiri .
Kendisini bilmeyen hayvan değildir ya nedir
Ademi hak bilmeyen şeytan değildir de ya nedir
Zat sıfatın aynıdır fehm etmedi şeytan bunu
Zatı hak bu savt ı insanda değildir de ya nedir
Daima feryat edersin hak deyu ya hu deyu
Sende hak u diyen değildir de ya nedir
Zakir olan kande ise gafil ü ebleh odur.
Hazırı gaip sanan nadan değildir ya nedir
Zakir oldur kendin anup kendinden agah ola
Arifi nefs Arifi rahman debilde ya nedir.
Ma hasal gezme yabanda hakkı ispat edeğür.
Arş ı rahman sende cismü can değil de ya nedir
Ehli hak derdi budur gezme yabanda Gaybi.
Kim ki bilmez kendini bican değilde ya nedir
Derd ehli bile kendini gör gaybiya
Kim ki bilmez kendini hayvan değilde ya nedir
Sunullah Gaybi Efendi
Ruhu Şad mekanı cennet olsun
Yorum Gönder