Osmanlı'dan Bir Kesit: Vakıflar Çağı 🏰

Osmanlı'daki dini kurumlar, bugünkü tabirle "devlet memuru" gibi değildi. Camiler, medreseler, tekkeler; hepsi birer vakıf sistemi ile idare ediliyordu. Zenginlerin kurduğu vakıflar sayesinde bir caminin temizlik giderinden imam maaşına kadar her şey karşlanıyordu. Yani bugünün "hayırseverleri" o zamanlar belediye gibi çalışıyordu. 🧳

Günümüzde Türkiye: Diyanet ve Bütçe Meselesi 📅

2025 Türkiyesi'nde dini kurumların büyük bölümü, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yönetiliyor ve bu kuruma ayrılan bütçe, kimi zaman bazı bakanlıkları bile geride bırakıyor. 🧰 Cemaatle birlikte elektrikli soba önünde dua etmek için ödenen bedel, artık devletin kasasından çıkıyor.

"Adil Paylaşım" Nedir, Kim Öder Bu Faturayı? 💸

Adil bir gider dağılımı için şunlar düşünülebilir:

1. ✨ Vakıf Sistemi Canlanabilir: Hayırseverlerin katkısıyla özerk finansman modeli oluşturulabilir.

2. 🏛️ Devlet Desteği Sınırlandırılabilir: Temel hizmetler karşılansa da, geri kalana halk karar verebilir.

3. 📉 Yerel Toplum Katkısı: Mahalle camisi mahallelinin, semt tekkesi semt halkının desteğiyle yaşam bulabilir.

4. ☑️ Saydam Raporlama: Hangi cami ne kadar harcadı, halk bunu öğrenebilmeli.

5. 💰 İnanc Vergisi Uygulanabilir mi?: Bazı Avrupa ülkelerinde olduğu gibi, bireylerin dini aidiyetlerine göre sembolik bir "inanc vergisi" uygulanabilir. Bu sayede sadece dini hizmet almak isteyen bireylerin katkısıyla adaletli bir finansman sağlanabilir. Elbette bu sistemin, zorunlu değil, tercihli olması ve şeffaf denetimle yürütülmesi şartıyla.

Sonuç Olarak: Dua ile Niyet, Bütçe ile Hizmet! 🙏

Dini hizmetlerin sürebilirliği için hem inananların desteği hem de şeffaf yönetim gerekir. Bütçeyi dualarla dolduramasak da, akıllı bir sistemle hem vicdanen hem maliyeten huzurlu olabiliriz.