 |
| Hicaz demiryolu |
Abdülhamid döneminde yapılan hicaz demiryolları
Abdülhamid döneminde yapılan hicaz demiryolları ne kadara mal oldu? finansmanı nasıl karşılandı demiryolunun yapımında Hangi devlet yada firmadan teknik destek sağlandı, demiryolunun Osmanlıya ekonomik getirisi ne oldu?
Hicaz Demiryolu projesi, Sultan II. Abdülhamid döneminde (1900-1908) inşa edilen önemli bir ulaşım ve altyapı projesiydi. Hicaz Demiryolunun maliyeti, finansmanı, yapımı ve Osmanlı İmparatorluğu'na ekonomik etkileri aşağıda özetlenmiştir:
Hicaz Demiryolunun Maliyeti. Hicaz Demiryolunun toplam maliyeti yaklaşık 3.5 milyon Osmanlı lirası olarak kaydedilmiştir. Bu rakam, dönemin şartlarında oldukça büyük bir yatırımdı.
Hicaz Demiryolunun finansmanı nasıl karşılandı:
Halifenin Çağrısıyla Toplanan Bağışlar: Sultan II. Abdülhamid, İslam dünyasından bağış toplamayı teşvik etti. Proje, Müslüman dünyasının desteğini almak için "Halife'nin girişimi" olarak sunuldu. Hindistan, Endonezya, Mısır ve diğer İslam coğrafyalarından büyük miktarda bağış toplandı.
Osmanlı Devleti’nin Bütçesi: Osmanlı hazinesinden de önemli bir katkı sağlandı. Ancak bütçe kısıtlı olduğu için bu destek sınırlı kaldı.
Kişisel Bağışlar ve Vergiler: Osmanlı vatandaşlarından bağış toplandı ve bazı bölgelerde küçük vergiler uygulandı.
Özel Katkılar: Osmanlı memurlarının maaşlarından gönüllü kesintiler yapıldı. Ayrıca II. Abdülhamid projeye kişisel mal varlığından büyük bir katkı yaptı.
Avrupa ülkelerinden borç alınmadı, çünkü bu proje özellikle İslam dünyasının dayanışmasını simgeleyen bir "bağımsızlık" projesi olarak görülmekteydi.
Hicaz demiryolunu Kim Yaptı?
Demiryolu, Osmanlı ordusunun teknik birimleri, yerel iş gücü ve Alman mühendislerinin katkısıyla inşa edildi. Özellikle Alman mühendisleri ve yerli Müslüman işçiler arasında bir işbirliği sağlandı. Almanlar, teknik bilgi ve teçhizat sağladı; ancak bu, tamamen bir Osmanlı projesiydi.
Güzergah ve Ulaşım Alanı: Hicaz Demiryolu, Şam'dan (bugünkü Suriye) başlayarak Amman, Maan, Tebük ve Medine'ye kadar uzandı. İlk hedef Mekke’ye ulaşmaktı, ancak proje tamamlanamadı.
Hicaz demiryolu Osmanlı Ekonomisine Getirileri
Hicaz Demiryolu, Osmanlı için hem ekonomik hem de stratejik pek çok fayda sağladı:
1. Hac ve Ticaret Gelirleri:
Hac yollarının güvenliğini ve hızını artırarak Mekke ve Medine'ye gidiş gelişleri kolaylaştırdı. Bu, hem ticaret hem de turizm gelirlerini artırdı.
2. Taşımacılık ve Ticaret:
Yerel halk ve tüccarlar için hızlı, güvenilir bir taşımacılık aracı oldu. Bu, ekonomik faaliyetlerin artmasını sağladı.
3. Askeri ve Stratejik Avantajlar:
Osmanlı ordusunun bölgedeki kontrolünü güçlendirdi ve asker sevkiyatını kolaylaştırdı. Özellikle Hicaz isyanı sırasında bu demiryolu büyük önem kazandı.
4. Bölgesel Kalkınma:
Demiryolu boyunca kurulan istasyonlar, yerleşim yerlerinin büyümesine ve ekonomik olarak kalkınmasına katkıda bulundu.
Sonuç
Hicaz Demiryolu, hem Osmanlı İmparatorluğu'nun siyasi birliğini güçlendiren hem de İslam dünyasını birleştiren sembolik bir proje oldu. Ekonomik olarak, bölgesel ticareti artırırken, hac yollarını güvence altına alarak önemli bir gelir kaynağı yarattı. Ancak proje, tamamlanamaması ve I. Dünya Savaşı sırasında zarar görmesi nedeniyle potansiyel faydalarının tamamını sağlayamadı.
Ahmet ATAM
Yorum Gönder