BATINİLİK NEDİR

Batınilik ve Sünnilik

Batınilik nedir? Batınilik, İslam düşüncesinde ortaya çıkan bir akım olarak tanımlanabilir. Batınilik, Kur'an ve hadislerin zahir (açık) anlamlarının yanında, bâtın (gizli) anlamlarını da olduğunu ve bunların ancak özel bir ilim ve irfan sahibi olan imamlar tarafından bilinebileceğini savunur.
Batınilik, bu yönüyle İslam'ın temel kaynaklarına ve akli delillere dayanan Sünni ve Şii mezheplerden farklılaşır.

Batınilik

Batınilik, tarihsel olarak çeşitli gruplar ve hareketler tarafından temsil edilmiştir.
Bunlardan en önemlileri;

İsmaililik,
Nusayrilik
Hurufilik,
Bektaşilik ve Aleviliktir.

Bu gruplar arasında ortak bir doktrin veya pratik olmamakla birlikte, hepsi de bâtıni yorumu benimsemiş ve kendilerine has bir tasavvuf geleneği geliştirmişlerdir.

Günümüzde batınilik

Batınilik, günümüzde de İslam dünyasında etkili olan bir akım olarak varlığını sürdürmektedir. Batınilik, özellikle İran, Irak, Suriye, Lübnan, Türkiye, Hindistan ve Pakistan gibi ülkelerde yaşayan Şii ve Alevi topluluklar arasında yaygındır.

Batınilik, aynı zamanda Batı'da da ilgi gören bir akım olmuştur.

Batınilik, özellikle mistisizm, ezoterizm ve gnostisizm gibi konularla ilgilenen araştırmacılar ve yazarlar tarafından incelenmiştir.

Batınilik ile Sünnilik arasındaki inanç farklılıkları

Batınilik ve Sünnilik, İslam'ın iki büyük mezhebinden biridir.

Batınilik, İslam'ın dış görünüşüne değil, iç anlamına ve gizli bilgilere önem veren bir yorumdur. Sünnilik ise, İslam'ın dış görünüşüne ve Peygamber'in sünnetine bağlı kalan bir yorumdur.

Bu iki mezhep arasında.

Allah'ın sıfatları
Kur'an'ın yorumu
İmamların rolü
Siyasi liderlik
İbadet şekilleri ve
Hukuk sistemi gibi pek çok konuda inanç farklılıkları vardır.

Allah'ın sıfatları konusunda batililik ve Sünnilik farkı

Batınilik Allah'ın zatını ve sıfatlarını akıl yoluyla anlamaya çalışır.

Allah'ın zatı ve sıfatları arasında bir ayrım yapmaz.

Allah'ın sıfatlarını sembolik olarak yorumlar.

Sünnilik ise, Allah'ın zatını ve sıfatlarını akıl yoluyla anlamaya çalışmaktan kaçınır.

Allah'ın zatı ve sıfatları arasında bir ayrım yapar.

Allah'ın sıfatlarını Kur'an'da bildirildiği gibi kabul eder.

Kur'an'ın yorumu konusunda batililik ve Sünnilik farkı

Batınilik Kur'an'ın hem zahir (dış) hem de batın (iç) anlamlarını olduğunu savunur.

Kur'an'ın batın anlamlarını ancak imamlar tarafından verilen gizli bilgilerle anlayabileceğini iddia eder.

Sünnilik ise, Kur'an'ın sadece zahir (dış) anlamını olduğunu savunur. Kur'an'ı Peygamber'in hadisleri ve sahabelerin görüşleri ışığında anlamaya çalışır.

İmamların rolü konusunda batililik ve Sünnilik farkı

Batınilik imamları Peygamber'in soyundan gelen ve Allah tarafından seçilen masum kişiler olarak görür.

İmamların Allah'tan gelen gizli bilgilere sahip olduklarını ve bu bilgileri ancak kendilerine bağlı olanlara aktardıklarını düşünür.

Sünnilik ise, imamları Peygamber'in soyundan gelen veya gelen olmayan, ancak Müslümanların seçtiği veya kabul ettiği liderler olarak görür.

İmamların Allah'tan gelen gizli bilgilere sahip olmadıklarını ve bu bilgilerin hiç kimseye verilmediğini düşünür.

Siyasi liderlik konusunda batililik ve Sünnilik farkı

Batınilik siyasi liderliğin sadece Peygamber'in soyundan gelen imamlara ait olduğunu ileri sürer.

Bu nedenle, tarihte kurulan çoğu İslam devletini meşru görmeyerek onlara karşı çıkar.

Sünnilik ise, siyasi liderliğin Peygamber'in soyundan gelen veya gelen olmayan, ancak Müslümanların seçtiği veya kabul ettiği kişilere ait olduğunu ileri sürer.

Bu nedenle, tarihte kurulan çoğu İslam devletini meşru görerek onlara bağlılık gösterir.

İbadet şekilleri konusunda batililik ve Sünnilik farkı

Batınilik ibadetlerin dış şekline değil, iç niyete önem verir.

Bazı ibadetleri sembolik olarak yerine getirir veya yerine getirmez.

Bazı ibadetleri de imamlar tarafından belirlenen özel zamanlarda veya yerlerde yapar.

Sünnilik ise, ibadetlerin dış şekline de önem verir.

Bütün ibadetleri Kur'an ve sünnete uygun olarak yerine getirir.

Bütün ibadetleri de herkes için belirlenen genel zamanlarda veya yerlerde yapar.

Hukuk sistemi konusunda batililik ve Sünnilik farkı

Batınilik hukukun kaynağının sadece Kur'an ve imamlar olduğunu kabul eder.

İmamların hukuki kararlarını bağlayıcı görür.

Sünnilik ise, hukukun kaynağının Kur'an, sünnet, icma (Müslümanların uzlaşması) ve kıyas (benzerlik yoluyla hüküm çıkarma) olduğunu kabul eder.

İmamların hukuki kararlarını bağlayıcı görmez.

Batınilik ile Sünnilik arasındaki inanç farklılıkları, İslam tarihi boyunca pek çok tartışma, çatışma ve ayrışmaya neden olmuştur.

Ancak, bu iki mezhep arasında ortak olan pek çok inanç da vardır.

Örneğin, her iki mezhep de Allah'ın birliğine, Peygamber'in son peygamber olduğuna, Kur'an'ın Allah'ın kelamı olduğuna, meleklerin, kitapların, peygamberlerin, ahiretin ve kaderin varlığına inanır.

Bu ortak inançlar, Batınilik ile Sünnilik arasında bir diyalog ve anlayış zemini oluşturabilir.