Osmanlı Yılbaşı Kutlaması Yapıyor muydu?

 Osmanlı Yılbaşı Kutlaması Yapıyor muydu?

Osmanlı Yılbaşı Kutlaması Yapıyor muydu? Osmanlı İmparatorluğu'nda yılbaşı kutlaması, bugün bildiğimiz ve uyguladığımız şekilden çok farklı bir anlam ve biçim taşıyordu, Osmanlı'da yılbaşı, hicrî takvime göre Muharrem ayının ilk günü kutlanırdı, bu gün, hem yeni yılın başlangıcı hem de Hz. Muhammed'in torunu Hüseyin'in Kerbela'da şehit edilmesinin yas günü olarak kabul edilirdi.

Osmanlıda Yılbaşı

Osmanlı'da yılbaşı kutlaması, resmî törenlerden ibaretti, Padişah, yeni yılın ilk günü sarayda bir divan toplantısı düzenler, devlet ileri gelenleri, şairler ve din adamları katılırdı, şairler, padişaha yeni yıl için iyi dilekler içeren şiirler sunarlardı, Padişah da bu şiirlere karşılık bahşiş dağıtırdı. Bu bahşişe "Muharremiye" denirdi.

Osmanlı'da yılbaşı kutlaması, halk arasında ise pek yaygın değildi, çünkü Muharrem ayı, yas ayı olarak görülürdü, bu ayda eğlence yapmak, müzik dinlemek, düğün yapmak gibi şeyler hoş karşılanmazdı, aksine, bu ayda oruç tutmak, sadaka vermek, aşure pişirmek gibi ibadet ve hayır işleri yapılırdı.

Osmanlı'da Batılı anlamda yılbaşı kutlaması:

Osmanlı'da Batılı anlamda yılbaşı kutlaması ise 19. yüzyılda başladı II. Mahmud döneminde, Batılı elçilerin düzenlediği balolara Osmanlı devlet adamları da katılmaya başladılar, bu balolarda yeni yıl için hediyeler verilir, dans edilir, eğlenilirdi, Sultan Abdülmecid de 1856'da Fransız elçisinin balosuna katılarak bir ilke imza attı.

Osmanlı'da halkın da yılbaşı kutlaması ise 20. yüzyılın başında yaygınlaştı. I. Dünya Savaşı'ndan sonra İstanbul'a gelen Beyaz Ruslar, yeni yıl kutlamalarını Hristiyanlıkla bağlantısız bir şekilde eğlence olarak tanıttılar, bu dönemde İstanbul'da ağaç süsleme, Noel Baba kılığına girme, hediyeleşme gibi gelenekler ortaya çıktı.

Cumhuriyet döneminde ise yılbaşı kutlaması bütün halka mal oldu, piyango idaresinin düzenlediği özel çekilişler, radyo ve televizyon yayınları, konserler ve partiler ile yeni yıl kutlama geleneği yerleşti.

Osmanlı'da yılbaşı kutlaması yapıyor muydu sorusunun cevabı böylece evet oluyor ama bu kutlama bugünkünden çok ama çok farklıydı, Osmanlı'da yılbaşı kutlaması hem resmî hem de dini bir anlam taşıyordu, batılı anlamda yılbaşı kutlaması ise son dönemlerde ortaya çıktı ve Cumhuriyet ile birlikte yaygınlaştı.

Bu konudaki bilgi ve belgeler var mı sorusunun cevabına gelince, evet var. Osmanlı arşivlerinde yeni yıl törenleriyle ilgili belgeler bulunuyor. Ayrıca şairlerin yazdığı şiirler, tarihçilerin kaydettiği olaylar, ressamların çizdiği tablolar da bu konuda önemli kaynaklar oluşturuyor.

Kaynaklar:

[1] Osmanlı’da yılbaşı nasıl kutlanırdı? | Yaşam https://hthayat.haberturk.com/yasam/guncel/haber/1043719-osmanlida-yilbasi-nasil-kutlanirdi
[2] Osmanlı'da yılbaşı kutlanıyor muydu? - 2 - Bursadabugun.com https://www.bursadabugun.com/galeri/haber/osmanli-da-yilbasi-kutlaniyor-muydu-90669/2.html
[3] Osmanlı'da Yılbaşı Kutlanıyor muydu? - YouTube https://www.youtube.com/watch?v=iGkj_PFoPas