KENDİME YAZILARIM
Türkiye sosyolojisi siyaset ekonomi tarih felsefe ve genel kültür düzeyinde makaleler

Kızıl Goncalar Dizisi: Tarikatların Gölgesinde Bir Anne-Kız Hikâyesi

Kızıl Goncalar dizisi, Türkiye'de son yıllarda giderek artan tarikat ve cemaatlerin etkisini tartışmaya açan bir dizi
Kızıl Goncalar Dizisi: Tarikatların Gölgesinde Bir Anne-Kız Hikâyesi
Kızıl Goncalar Dizisi: Tarikatların Gölgesinde Bir Anne-Kız Hikâyesi

Fox TV tarafından yayınlanan Kızıl Goncalar dizisi, seküler bir Atatürkçü olan Levent (Özcan Deniz) ve mutaassıp bir tarikatın içinde yaşayan Meryem'in (Özgü Namal) kaderlerinin kesişmesini konu alıyor.

Fox TV tarafından yayınlanan Kızıl Goncalar dizisinin konusu nedir ve neden hedef alınıyor?


İki farklı dünya ve kültüre mensup olan Levent ve Meryem, kızlarını alabilmek için mücadele ederken, inanç ve fikir ayrılıklarına rağmen anneliğin/babalığın birleştirici gücünü keşfediyorlar.

Dizi, Türkiye'de son yıllarda giderek artan tarikat ve cemaatlerin etkisine dikkat çekiyor. Bu nedenle, tarikat ve cemaatlerin hedefi haline geldi. Dizinin yapımcısı Faruk Turgut, diziye yönelik tehdit ve baskılara rağmen, dizinin yayınına devam edeceklerini açıkladı.

Diziye yönelik eleştirilerin temelinde şu noktalar yer alıyor:


  • Dizinin, tarikatları olumsuz bir şekilde yansıttığı ve toplumda tarikatlara karşı önyargı yaratacağı iddia ediliyor.
  • Dizinin, Atatürkçülük ideolojisini propaganda ettiği ve tarikatları hedef aldığı öne sürülüyor. Dizinin, Türkiye'de yaşanan kutuplaşmayı daha da derinleştireceği savunuluyor.

Diziye yönelik eleştirilere karşı, dizinin yapımcısı Faruk Turgut, şu ifadeleri kullandı:


  • Aslında dizi, gerçekleri anlatıyor. Tarikatların karanlığını ve tarikatlarda yetişen çocukların yaşadıklarını gözler önüne seriyor. Bu nedenle, tarikatlar dizinin yayınlanmasını istemiyor."
  • Dizi, Atatürkçülük ideolojisini propaganda etmiyor. Atatürkçülük, herkesin eşit haklara sahip olduğu, herkesin din ve vicdan özgürlüğüne saygı duyulduğu bir toplum yaratmak için mücadele eden bir ideolojidir. Bu dizide de Atatürkçülük bu anlamda ele alınıyor."
  • Dizi, kutuplaşmayı derinleştirmiyor. Aksine, kutuplaşmayı azaltmaya çalışıyor. Dizide, farklı dünyalara ve kültürlere mensup insanların bir araya gelerek ortak bir amaç için mücadele edebileceğini görüyoruz.

Kızıl Goncalar dizisi, Türkiye'de yaşanan tarikat ve cemaatlerin etkisini tartışmaya açması açısından önemli bir dizi olarak değerlendiriliyor, dizinin yayınına devam etmesi, Türkiye'de tarikat ve cemaatler üzerine kamuoyunun farkındalığını artırma potansiyeline sahip.

Kızıl Goncalar dizisi, tarikatlar başta olmak üzere iktidar yanlılarının hedef tahtasına oturtmaya çalıştığı bir dizi olarak biliniyor. 
RTÜK incelemesinin ardından diziye mekan izinleri de iptal edildi. 

Kızıl Goncalar dizisi, hangi konuyu ve nasıl anlatıyor?


Fox TV'nin yeni dizisi Kızıl Goncalar, iktidar çevreleri tarafından hedef haline getirildi. Dizinin İsmail ağa Cemaati'ni rahatsız etmesi üzerine cemaat, dizinin kaldırılması için sosyal medya hesabından çağrıda bulundu. 

Bu durumun ardından RTÜK de dizi hakkında inceleme başlattı, dizinin afişine Şişli'de boyalı saldırı düzenlendi ve yandaş Yeni Şafak, diziyi "dindar insanların sahtekar ve bağnaz olarak tasvir edildiğini" savunarak hedef gösterdi. 

KADEM'den de benzer bir açıklama geldi, son olarak, İstanbul Vakıflar 1. Bölge Müdürlüğü, kamu baskısı ve RTÜK incelemesi gerekçesiyle dizinin kullanım izni olan iki mekanın iznini iptal etti, RTÜK ise diziye "toplumun milli ve manevi değerlerine aykırılık" iddiasıyla %3 idari para cezası ve 2 kez program durdurma cezası verdi.

Peki, Kızıl Goncalar dizisi ne anlatıyor?


Kızıl Goncaların iktidar çevrelerinde rahatsızlık yaratmasının nedeni, tarikatların kamusal alandaki ve devlet dairelerindeki gücüne odaklanmasıdır. 
Dizi ayrıca, tarikatların kendi üyelerine karşı baskıcı ve zalim yaklaşımını da ortaya koymaktadır.

Örneğin, dizide anlatılan tarikat, savcıların ve doktorların kararlarına etki etmektedir, ayrıca bu tarikat, çocukların eğitim hakkını engellemektedir. 
Çocuklar imam-hatip okullarına bile gönderilmemektedir, bir tarikat üyesi, imam-hatip okulunda çalışan türbanlı öğretmen kardeşini "kafir" olarak adlandırmaktadır. 
Tarikat içinde, çocuklara yönelik şiddet ve çocuk yaşta evlilik de yaygın vakalardır.

Kadınlar da beklenildiği gibi büyük baskı altında, tarikatla ilişkili olmayan işletmelerde çalışmaları yasak, ayrıca kocaları dışında hiçbir erkekle iletişim kuramıyorlar, hatta bir erkeğin su bardağını alması bile günah sayılıyor.

Tarikat içindeki erkekler ise başka kadınlarla ilişki yaşadıklarında tövbe edip ceza alarak hayatlarına devam edebiliyorlar.

Ayrıca tarikatla ilişkili işletmeler, ticari olarak etik olmayan yöntemlerle çalışıyor. Örneğin, bir börekçi "gerçek tereyağı" kullandığını iddia ederken aslında ucuz ve kalitesiz bir yağ kullanıyor, bu durumu eleştiren üyeleri aşağılayarak işten çıkarıyor.

Dizi ayrıca Türkiye'deki siyasi tartışmalara da gönderme yapıyor, bir sahnede bir karakter, başka bir karakter için "Yetmez ama evetçi vatan haini" eleştirisinde bulunuyor.

Ömür Atay'ın yönetmenliğini yaptığı ve Gold Film tarafından yapılan Kızıl Goncalar dizisinde, uzun bir aradan sonra Özgü Namal ve Özcan Deniz başrollerde yer alıyor.

Özgü Namal, tarikatın içinde nefes almak ve kızı Zeynep’i bu karanlıktan kurtarmak için çabalayan Meryem karakterini canlandırırken, Özcan Deniz ise Atatürkçü bir doktor olan Levent’i oynuyor.


Dizinin bence en büyük eleştir konusu, perde arkasında ve karanlık koridorlarda kalmaya çalışan tarikat ve cemaatlerin üzerine projeksiyon ışığı çevrilmesidir.

Ahmet ATAM