 |
| Türkiye yeni hukuk düzeni |
Anayasa Mahkemesi'nin Görevleri:
AYM'nin temel görevi, kanunların anayasaya uygunluğunu denetlemektir.
Bu denetim, somut veya soyut norm denetimi şeklinde olabilir.
Somut norm denetimi, bir kanun hükmünün bir davada uygulanması sırasında AYM'ye yapılan başvuru üzerine yapılır.
Soyut norm denetimi ise, herhangi bir davaya bağlı olmaksızın, AYM'nin kendiliğinden veya yetkili organların başvurusu üzerine yapacağı denetimdir.
Kanunların Anayasa'ya uygunluğunu denetlemek:
Kanunların Anayasa'ya uygunluğunu denetlemek:
AYM, kanunların tamamını veya bir kısmını denetleyebilir.
Bu denetim, kanunların kabulünden önce veya sonra yapılabilir.
AYM, kanunların şekil ve esas bakımından Anayasa'ya uygun olup olmadığını denetler.
Örnek: AYM, 2010 yılında, internette yapılan yayınların sansürlenmesine imkan tanıyan bir kanunun Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi.
Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin Anayasa'ya uygunluğunu denetlemek:
AYM, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin şekil ve esas bakımından Anayasa'ya uygun olup olmadığını denetler.
Bu denetim, kararnamelerin yürürlüğe girmesinden sonra yapılabilir.
Örnek: AYM, 2018 yılında, Cumhurbaşkanlığı tarafından çıkarılan bir kararnameyle OHAL ilan edilmesinin Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasa'ya uygunluğunu denetlemek:
AYM, TBMM İçtüzüğünün şekil ve esas bakımından Anayasa'ya uygun olup olmadığını denetler.
Bu denetim, TBMM İçtüzüğünün kabulünden sonra yapılabilir.
Siyasi partilerin kapatılması davalarına bakmak:
AYM, Yargıtay Cumhuriyet Savcısı'nın veya Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açtığı davalar neticesinde siyasi partilerin kapatılmasına karar verebilir.
AYM, siyasi partilerin kapatılmasına karar verirken, partinin programında veya faaliyetlerinde Anayasa'ya aykırılık olup olmadığını denetler.
Örnek: AYM, 2008 yılında, Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) kapatılması davasını reddetti.
Seçim iptal davalarına bakmak:
AYM, seçimlerin iptali için açılan davalara bakar.
AYM, seçimlerde hile veya usulsüzlük olup olmadığını denetler.
Örnek: AYM, 2014 yılında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı seçiminin iptal edilmesine karar verdi.
Yüce Divan sıfatıyla görev yapmak:
AYM, Cumhurbaşkanını, TBMM üyelerini ve bakanları Yüce Divan sıfatıyla yargılar.
AYM, bu görevini, Yüce Divan Kanunu'nda belirtilen suçlar için yerine getirir.
Bireysel başvuruları incelemek:
23 Eylül 2012 tarihinden itibaren, AYM'ye bireysel başvuru yolu açılmıştır.
Bu sayede, temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiğini iddia eden herkes AYM'ye başvurabilir.
AYM, bireysel başvuruları incelerken, başvurunun kabul edilebilir olup olmadığını ve temel hak ve özgürlüklerin ihlal edilip edilmediğini denetler.
Örnek: AYM, 2018 yılında, bir kişinin ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi ve tazminat ödenmesine hükmetti.
Anayasa Mahkemesi Kararlarının Sonuçları:
AYM'nin kararları kesin ve bağlayıcıdır.
AYM'nin kararına uymamanın sonuçları şunlar olabilir:
- Kişiler açısından: AYM'nin kararına uymayan kişiler hakkında tazminat davası açılabilir.
- Kurumlar açısından: AYM'nin kararına uymayan kurumlar hakkında idari yaptırım uygulanabilir.
- Kanunlar açısından: AYM tarafından iptal edilen kanunlar uygulanamaz.
Anayasaya bağlılık yemini ettikten sonra Anayasa hükümlerini yok farz etmek siyasiler için nasıl yorumlanabilir?
Siyasilerin anayasaya bağlılık yemini ettikten sonra anayasa hükümlerini yok farz etmeleri, anayasa ihlali olarak yorumlanabilir.
Bu durum, siyasi etik açısından da büyük bir sorun teşkil eder.
Anayasa, bir ülkenin en temel hukuk belgesidir.
Anayasa, bir ülkenin en temel hukuk belgesidir.
Anayasa, devletin nasıl yönetileceğini, temel hak ve özgürlüklerin neler olduğunu ve yasama, yürütme ve yargı organlarının görevlerini düzenler.
Anayasaya bağlılık yemini eden siyasiler, anayasayı korumak ve kollamak için söz verirler.
Anayasa hükümlerini yok farz etmek, siyasilerin bu yeminlerini bozdukları anlamına gelir.
Anayasa hükümlerini yok farz etmek, siyasilerin bu yeminlerini bozdukları anlamına gelir.
Bu durum, siyasi sorumluluk ve hesap verebilirlik ilkelerine aykırıdır.
Ayrıca, anayasaya bağlılık yemini, siyasilerin anayasal düzene saygı göstermeleri gerektiğini de gösterir.
Anayasa hükümlerini yok farz etmek, bu saygıyı da zedelemektedir.
Anayasa hükümlerini yok farz etmenin siyasiler için birtakım sonuçları olabilir.
Örneğin, bu durum, siyasi partilerin kapatılmasına, siyasilerin Yüce Divan'da yargılanmasına ve hatta hapis cezasına çarptırılmalarına neden olabilir.
Siyasilerin anayasaya bağlılık yeminlerini ciddiye almaları ve anayasa hükümlerine uymaları son derece önemlidir.
Siyasilerin anayasaya bağlılık yeminlerini ciddiye almaları ve anayasa hükümlerine uymaları son derece önemlidir.
Anayasa, bir ülkenin demokrasisini ve hukukun üstünlüğünü korumak için hayati önem taşır. Siyasilerin anayasayı yok saymaları, bu değerleri tehlikeye atmaktadır.
Anayasaya bağlılık yemini ettikten sonra anayasa hükümlerini yok farz etmenin siyasiler için bazı olası yorumları:
Anayasaya bağlılık yemini ettikten sonra anayasa hükümlerini yok farz etmenin siyasiler için bazı olası yorumları:
- Yetkilerini kötüye kullanma: Siyasiler, anayasayı yok sayarak kendi kişisel veya siyasi çıkarları doğrultusunda hareket ediyor olabilirler.
- Demokrasiye saygısızlık: Siyasiler, anayasayı yok sayarak demokratik kurallara ve değerlere saygı göstermediklerini gösteriyorlar olabilirler.
- Hukukun üstünlüğünü zedeleme: Siyasiler, anayasayı yok sayarak hukukun üstünlüğü ilkesini zedeliyorlar ve keyfi yönetime kapı açıyorlar olabilirler.
- Toplumda güvensizlik yaratma: Siyasiler, anayasayı yok sayarak toplumda güvensizlik ve kaos yaratıyor olabilirler.
Siyasilerin anayasaya bağlılık yeminlerini tutmaları ve anayasaya saygı göstermeleri, demokrasinin ve hukukun üstünlüğünün korunması için son derece önemlidir.
Önemli Not:
Yukarıdaki bilgiler genel bilgi amaçlıdır.
Ahmet ATAM