Develüasyon Moratoryum Konsolidasyon; Türkiye Ekonomik Krizden Nasıl Çıkar

Türkiye'nin ekonomik krizden çıkışı için devalüasyon, moratoryum ve borç konsolidasyonu çözüm olur mu?

 

Türkiye Ekonomik Krizden Nasıl Çıkar

Ekonomi Reset Butonu: Devalüasyon, Moratoryum ve Borç Konsolidasyonu ile Yeniden Başlatma 🏦💰

Türkiye'nin ekonomik krizden çıkışı için devalüasyon, moratoryum ve borç konsolidasyonu çözüm olur mu?

Krizden Çıkış: Yeniden Başlat Düğmesine Basmak

Türkiye, ekonomik darboğazın kıskacında. Döviz kuru uçuşta, enflasyon dizginlenemiyor ve borçlar katlanıyor. 

Çözüm mü? 

Ekonomi için bir reset butonu: Devalüasyon, Moratoryum ve Borç Konsolidasyonu. Peki, bu sihirli üçlü gerçekten ekonomiyi canlandırabilir mi?

💸 Devalüasyon: Paranın Değerini Düşür, İhracatı Yükselt.

Devalüasyon, yerli paranın yabancı paralar karşısında değer kaybetmesi anlamına gelir. Bu durum, ihracatın rekabet gücünü artırabilirken, ithalatı pahalılaştırarak cari açığı azaltabilir. 

Ancak, ithalata bağımlı bir ekonomi için enflasyonist baskılar yaratabilir.
Örneğin, Türkiye'nin 1980'lerde uyguladığı devalüasyon politikaları, ihracatı artırmış ancak enflasyonu da beraberinde getirmiştir.

🛑 Moratoryum: Borçlara Ara Ver, Nefes Al.

Moratoryum, bir ülkenin dış borç ödemelerini geçici olarak durdurmasıdır.
Türkiye dış borç ödemelerini ana faranın faizlerini silerek karşılıklı anlaşma ile yeniden yapılandırmalıdır.Rusya yaptı, biz neden yapamayalım.

Bu, kısa vadede mali baskıyı azaltabilir ve ekonomik toparlanma için zaman kazandırabilir. 

Ancak, uluslararası kredi notunu düşürebilir ve yatırımcı güvenini sarsabilir.
1958'de Adnan Menderes' başbakan olduğu Demokrat Parti döneminde Türkiye'nin ilan ettiği moratoryum, dış borçların yeniden yapılandırılmasına olanak sağlamış, ancak popülist uygulamalara devam edildiği için gerekli başarı sağlanamamıştı.

🔄 Borç Konsolidasyonu: Borçları Birleştir, Yönetimi Kolaylaştır.

Eskiden en çok dara düşen nakitte sıkışan esnaflar baş vurur, adına da temdit etmek denirdi, Hazine iç borçları yeniden yeni faiz oranları ile yapılandırmalı.
Kamunun borç konsolidasyonu ise , birden fazla borcun tek bir yapı altında toplanmasıdır.
Bu, borç yönetimini kolaylaştırabilir ve faiz yükünü azaltabilir.
Türkiye'de 2018'de uygulanan Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmaları, şirketlerin borçlarını yeniden yapılandırmalarına yardımcı olmuş ve iflasların önüne geçmiştir.

Özel sektörde iflaslar kapıdadır, devlet iflas eden önemli şirketlerin yabancıların eline geçmesini önleyecek tedbirler almalı hatta sermaye koyarak ortaklık yoluna gitmelidir.

📈 Develüsyon Moratoryum Konsolidasyonun Ekonomik ve Sosyal Faydalar

• İhracat Artışı: Devalüasyon, ihracatın rekabet gücünü artırabilir.
• Borç Yönetimi: Moratoryum ve borç konsolidasyonu, borç yükünü hafifletebilir.
• İstihdam: Ekonomik toparlanma, istihdamı artırabilir.
• Sosyal Refah: Ekonomik iyileşme, sosyal hizmetlerin kalitesini yükseltebilir.

⚠️ Devalüasyon Moratoryum Konsolidasyon da Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Enflasyon Riski: Devalüasyon, ilk başlarda enflasyonu tetikleyebilir.
• Yatırımcı Güveni: Moratoryum, uluslararası yatırımcı güvenini sarsabilir.
• Uzun Vadeli Etkiler: Borç konsolidasyonu, yapısal reformlarla desteklenmezse kalıcı çözüm olmayabilir.

Türkiye'nin ekonomik krizden çıkışı için devalüasyon, moratoryum ve borç konsolidasyonu gibi adımlar, kısa vadede rahatlama sağlayabilir. Ancak, bu politikaların uzun vadeli başarıya ulaşması için yapısal reformlarla desteklenmesi gerekmektedir.

Türkiye Ekonomik Krizden Çıkması İçin Yapması Gereken Kamusal Reformlar

🏛 1. Kamu Maliyesi Disiplini.

• İsrafa son verilmesi ve bütçe açığının kontrol altına alınmalı
• Köyler hariç tüm muhtarlıkların kapatılmalı
• Cami giderlerine Cami cemaatinin katılmalı
• Memur sayısının azaltılmalı
• Kamu harcamalarının şeffaf ve verimli hale getirilmeli
• Vergi sisteminin sadeleştirilmeli ve tabana yayılmalı
• Tüm devnek ve vakıfların vergi muafiyetinin kaldırılmalı
• Nereden buldun yasası yürürlüğe konmalı
• Halka yanıltıcı bilgi veren (TUİK) kurumlara cezai müeyyide uygulanmalı

 
📚 2. Eğitim Reformu

• Nitelikli ve çağın ihtiyaçlarına uygun eğitim müfredatı
• İmam hatipler mesleki eğitime dönüştürülmeli
• Yök ve gereksiz üniversitelerin kapatılmalı
• Mesleki eğitime daha fazla kaynak ve destek ayrılmalı
• Üniversite-sanayi iş birliğinin artırılmalı

 
⚙️ 3. Yargı ve Hukuk Güvencesi

• Bağımsız ve tarafsız yargı sisteminin güçlendirilmeli
• Yatırımcılar için öngörülebilir ve güvenilir hukuki altyapı olmalı
• Adil ve hızlı yargı süreçleri
• Juri sisteminin uygulanabilirliliği tartışılmalı
• Basın ahlak yasası çıkarılmalı, yandaş yalaka kanallar kapatılmalı
• Basın ve bankacılık yapanlar başka işle iştigali yasaklanmalı

 
🏗 4. Sanayi ve Teknoloji Odaklı Üretim

• Katma değeri yüksek, teknoloji yoğun üretimin teşviki
• Ar-Ge ve inovasyon yatırımlarına vergi avantajları
• Yerli sanayinin küresel tedarik zincirlerine entegrasyonu
• Özelleştirme yerine özerkleştirme
• Kamunun sanayi yatırımına geri dönmesi
• Kritik madenlerin yabancılardan geri alınması

 
🧮 5. Merkez Bankası Bağımsızlığı

• Para politikasının siyasi baskıdan arındırılması
• Enflasyon hedeflemesi politikalarının istikrarlı uygulanması
• Güvenilirlik ve şeffaflık ilkesine dayalı iletişim
• Karşılıksız para basmanın durdurulması, hatta cezai işleme tabi tutulması.

👥 6. İstihdam ve İşgücü Reformları

• Genç ve kadın istihdamını artırıcı teşvikler
• Kayıt dışı ekonominin azaltılması
• Esnek ama adil iş gücü piyasası.

♻️ 7. Enerji ve Çevre Politikaları.

• Kamuda Yenilenebilir enerji yatırımlarının artırılması
• Enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik odaklı dönüşüm
• Doğal kaynakların kamulaştırılması ve etkin kullanımı.

📉 8. İthalata Bağımlılığın Azaltılması

• Yerli üretimin teşviki ve ithal ara malı bağımlılığının azaltılması
• Tarım ve hayvancılık ve madenciliğin stratejik sektör olarak desteklenmesi
• Dış ticaret açığını kapatacak politikalar.

📊 9. Veri Odaklı Kamu Politikaları

• Ekonomik kararların sağlam veri ve analizlere dayanması
• TÜİK gibi kurumların bağımsızlığının sağlanması
• Dijital devlet altyapısının yaygınlaştırılması
• Basının yalan yanıltıcı yönlendirici yayınlarına müeyyide uygulanması

 
💼 10. Kurumsal Yönetişim ve Şeffaflık

• Kamu kurumlarında mülakat değil liyakat esaslı atamalar
• Sayıştay ve denetim kurumlarının siyasetten bağımsız güçlendirilmesi
• Sivil toplum ve medya özgürlüğünün desteklenmesi
• Bütün bunları yapacak bir AKP ülkeyi kurtarır, lakin iktidarı kaybeder, bu nedenle kimse bu iktidardan yapısal önlem beklemesin.

Ahmet ATAM