Borsa Neden Yükselmiyor? Nedeni Döviz Kuru Baskısı ve Siyasi Güven Krizi Mi

Borsa Neden Yükselmiyor? Nedeni Döviz Kuru Baskısı ve Siyasi Güven Krizi Mi

📉 Borsa Neden Yükselmiyor? Kur Baskısı ve Güven Erozyonu

Türkiye borsasının yükselişini engelleyen iki en temel sorun: döviz kuru üzerindeki yapay baskı ve de siyasete olan güvenin azalması. 

Yatırımcı psikolojisi, ekonomik belirsizlik ve BIST 100'ün kırılgan yapısı, borsanın yükselememesi üzerine ien önemli ki etken diye düşünüyorm.

Türkiye borsasında son yıllarda yaşanan durağanlık, sadece ekonomik verilerle açıklanamaz. BIST 100 endeksi, zaman zaman olumlu şirket bilançoları ve küresel risk iştahına rağmen kalıcı bir yükseliş trendi yakalayamıyor. 

Bu durumun arkasında iki temel etken var: döviz kuru üzerindeki yapay baskı ve siyasete olan güvenin ciddi şekilde zedelenmesi.

💱 Kur Baskısı: Görünmeyen Zincir

Döviz kuru baskısı, Merkez Bankası’nın rezerv satışı, swap mekanizmaları ve ithalat/ihracat düzenlemeleriyle TL’nin değerinin yapay şekilde korunması anlamına gelir.

• TL'nin değerli tutulması, ihracatçı şirketlerin rekabet gücünü törpüler.
• Yatırımcılar, kurun gerçek seviyesini göremediği için risk hesaplamalarında zorlanır.
• Sermaye girişleri, kurun serbest dalgalanmadığı ortamlarda yavaşlar.

Bu baskı, borsanın doğal fiyatlama mekanizmasını bozar ve yatırımcıların uzun vadeli pozisyon almasını engeller.

🏛️ Güven Krizi: Siyasetçinin Sözüne İnanılmıyor

Ekonomik göstergeler kadar önemli olan bir diğer unsur ise siyasi güven. Türkiye’de yatırımcılar, siyasetçilerin ekonomik vaatlerine ve piyasa yönlendirmelerine karşı giderek daha temkinli yaklaşıyor.

• Sık değişen politikalar, öngörülebilirliği azaltıyor.
• Kurumsal bağımsızlık eksikliği, Merkez Bankası gibi kurumlara olan güveni sarsıyor.
• Yatırımcılar, siyasi söylemlerin ekonomik gerçeklerle örtüşmediğini düşündüğünde borsadan uzaklaşıyor.

Bu güvensizlik, sadece yerli değil, yabancı yatırımcıyı da etkiliyor. Sermaye, güvenin olduğu yere akar; belirsizliğin olduğu yerde ise durur.

📊 Borsa ve Kur Arasındaki Kırılgan İlişki

Borsa ile döviz kuru arasındaki ilişki, özellikle gelişmekte olan ülkelerde oldukça hassastır. Türkiye'de bu ilişki daha da belirgin:

• Kur baskısı, şirket bilançolarında öngörülemezlik yaratır.
• Yabancı yatırımcı, kur riskini fiyatlayamadığı için borsaya mesafeli yaklaşır.
• TL bazlı kazançlar, döviz karşısında eridiğinde borsa cazibesini yitirir.

🧠 Yatırımcı Psikolojisi: Güvensizlik ve Bekle-Gör Stratejisi

Yatırımcılar, hem ekonomik hem de siyasi belirsizlikler karşısında “bekle-gör” stratejisine yöneliyor. Bu da işlem hacmini düşürüyor, volatiliteyi artırıyor ve borsayı spekülatif bir alan haline getiriyor.

• Güven eksikliği, uzun vadeli yatırımları engelliyor.
• Siyasi müdahaleler, piyasa mekanizmasını zedeliyor.
• Şeffaflık eksikliği, yatırım kararlarını zorlaştırıyor.

📌 BIST 100 Neden Tepki Vermiyor?

BIST 100 endeksi, Türkiye’nin en büyük şirketlerini temsil eder. Ancak bu şirketlerin çoğu ihracatçı veya dövizle borçlanan firmalardır. Kur baskısı ve siyasi belirsizlik şu etkileri doğurur:

İhracat gelirleri düşer, kârlılık azalır.
Borç yükü artar, çünkü döviz borcu TL ile ödenmek zorundadır.
Yatırım planları ertelenir, çünkü kur ve politika belirsizliği maliyet hesaplarını bozar.

🔍 Çözüm Ne Olabilir?

Kurun serbest bırakılması ve siyasi söylemlerin ekonomik gerçeklerle uyumlu hale getirilmesi, yatırımcı güvenini yeniden tesis edebilir.

• Şeffaf para politikası, borsaya olan ilgiyi canlandırır.
• Kurumsal bağımsızlık, piyasa mekanizmasını güçlendirir.
• Tutarlı siyasi iletişim, beklentileri yönetmek açısından kritik rol oynar.

🧭 Sonuç: Zincirli Piyasa, Kırık Güven

Türkiye’de borsanın yükselememesi, sadece ekonomik verilerle değil, siyasi atmosferle de doğrudan ilişkilidir. 

Döviz kuru üzerindeki baskı ve siyasete olan güvenin azalması, yatırımcıların borsaya olan ilgisini törpülüyor. 

Gerçekçi, şeffaf ve tutarlı bir ekonomik-siyasi yaklaşım, borsanın potansiyelini açığa çıkarabilir.