 |
| Tarihte Türk hükümranlığı |
Türklerin tarih boyunca kurmuş olduğu devletler ve kronolojik sıralama
Türk hükümranlığının dünya tarihindeki yeri, Türk devletleri ve hanedanları olmadan anlatılamaz. Türkler, tarih boyunca 16 imparatorluk, 38 devlet, 37 hanlık, 33 beylik, 10 cumhuriyet ve 4 atabeylik kurmuşlardır. Bu yapılar toplamda 138'i bulur ve tarihte benzeri görülmemiştir, bu yapılar mümkün olduğunca geçmişten günümüze doğru sıralanmaya çalışılmıştır.
Kuruluş ve yıkılış tarihleri ile birlikte Türk devletleri
- Büyük Hun imparatorluğu.(m.ö.220--m.s.45)
- Doğu Hun imparatorluğu: (48--156)
- Batı Hun imparatorluğu: (48--216)
- Avrupa Hun.: (375--454)
- Eftalitler imparatorluğu. (Ak Hun): (440--710)
- Touba Türk Hanedanlığı: (386--534)
- Kuzey Vey Hanedanlığı: (386--535)
- Kidarite Krallığı: (320--500)
- Avar Kağanlığı: (600--823)
- Sabirler: (461--465)
- Toharistan Yabguluğu: (658--759)
Tarihte Türk devletleri
1- Birinci Göktürk Kağanlığı: (552--603)
2- İkinci Göktürk Kağanlığı: (681--744)
3- Karluk Yabgu Devleti: (665--681)
4- Türk Şahiler Devleti: (665--850)
5- Seyento Hanlığı: (630--647)
6- Türgeş Kağanlığı: (699--766)
7- Kimek-Kıpçak Birliği: (880--1200)
8- Uygur Kağanlığı: (742--840)
9- Oğuz Yabgu Devleti: (750--1055)
10- Kangar Birliği: (840--990)
11- Karahanlılar Devleti: (840--1212)
12- Yenisey Kırgız Kağanlığı: (840--1207)
13- Karahoca Uygur Krallığı: (991--1209)
14- Peçenek Hanlığı: (860--1091)
15- Kansu Uygur Krallığı: (848--1036)
16- Kuman Kıpçak Hanlığı: (1011--1240)
17- Ahmadili Hanedanlığı: (1112--1220)
18- İldenizli Atabeyliği: (1136--1225)
19- Salgurlar Hanedanlığı: (1148--1286)
20- Osmanlı İmparatorluğu: (1299--1923)
21- Karakoyunlu Devleti: (1380--1469)
22- Hazar Kağanlığı: (651--1048?
23- Büyük Bulgar Hanlığı: (632--665)
24- İlk Bulgar İmparatorluğu: (681--864)
25- Volga Bulgar Devleti: (626--1236)
26- Tulunoğulları: (868--935)
27- İhşidiler Devleti: (935--969)
28- Böriler Şam Atabeyliği: (1104--1154)
29- Zengi Devleti: (1127--1250)
30- Memluk Türk Devleti: (1256--1517)
31- Karamanoğulları Beyliği: (1711--1835)
32- Delhi Sultanlığı: (1206--1526)
33- Bengal Sultanlığı: (1352--1576)
34- Gazneliler Devleti: (977--1186)
35- Adilşahlar Devleti: (1490--1686)
36- Kutbşahlar Devleti: (1518--1687)
37- Babürlüler İmparatorlğu: (1526--1858)
38- Haydarabad Devleti: (1724--1948)
39- Selçuklu İmparatorluğu: (1037--1157)
40- Kirman Selçuklu Sultanlğı: (1092--1187)
41- Anadolu Selçuklu Devleti: (1071--1308)
42- Harzemşahlar Devleti: (1077--1231)
43- Akkoyunlular Devleti: (1378--1508)
44- Çağatay Hanlığı: (1227--1347)
45- Altın Ordu Devleti: (1242--1502)
46- Timur İmparatorluğu: (1370--1507)
47- Şeybaniler Hanlığı: (1428--1599)
48- Kazan Hanlığı: (1438--1552)
49- Kırım Hanlığı: (1441--1783)
50- Nogay Ordası: (1398--1642)
51- Kazak Hanlığı: (1465--1847)
52- Büyük Orda: (1459--1502)
53- Astrahan Hanlığı: (1466--1554)
54- Sibir Hanlığı: (1464--1598)
55- Buhara Hanlığı: (1500--1785)
56- Hive Hanlığı: (1515--1920)
57- Yarkand Hanlığı: (1514--1680)
58- Bucak Ordası: (1620--1770)
59- Buhara Emirliği: (1785--1920)
60- Irak Selçukluları: (1118--1194)
61- Resüliler Hanedanlığı: (1229--1454)
62- Safeviler Devleti: (1501--1736)
63- Afşar Hanedanlığı: (1736-1802)
64- Sincan Uygur Eyaleti: (1884--1955)
65- Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti: (1932--1934)
66- Doğu Türkistan Cumhuriyeti: (1944--1949)
67- Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti: (1913--1913)
68- Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti: (1918--1920)
69- Hatay Devleti: (1938--1939)
70- Çuvaşistan: (1920
71- Yakutistan/Saha Cumhuriyeti:( 1923
72- Türkiye Cumhuriyeti: (1923
73- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti: (1963
74- Azerbaycan: (1991
75- Türkmenistan: (1991
76- Özbekistan: (1991
77- Kırgızistan: (1991
78- Kazakistan: (1991
79- Tataristan: (1993
80- Hakasya Cumhuriyeti: (1993
81- Tuva Cumhuriyeti: (1993
82- Kabardey Balkar Cumhuriyeti: (1991
83- Altay Cumhuriyeti: (1991
84- Başkurt Özerk Cumhuriyeti: (1990
85- Gagauzya Özerk Cumhuriyeti: (1990
Dünya tarihinde Türk beylikleri
1- Erbil Beyliği / 1146--1232
2- Mengüçlü Beyliği / 1072--1277
3- Çaka Beyliği / 1081--1098
4- Dilmaçoğulları Beyliği / 1085--1192
5- Çubukoğulları Beyliği / 1085--1092
6- Danişmendli Beyliği / 1092--1202
7- Saltuklu Beyliği / 1092--1202
8- İnaloğulları Beyliği / 1098--1183
9- Ahlatşahlar Beyliği / 1100--1207
10- Artuklular / 1102--1408
11- Çobanoğulları / 1227--1309
12- Tanrıbermiş Beyliği / 1074--1098
13- Karamanoğulları /1256--1483
14- İnançoğulları Beyliği / 1261--1368
15- Sahipataoğulları Beyliği / 1275--1342
16- Pervaneoğulları Beyliği / 1277--1322
17- Eşrefoğulları / 1280--1326
18- Menteşeoğulları Beyliği / 1280--1424
20- Dobruca Beyliği / 1281--1299
21- Karesioğulları / 1297--1360
22- Candaroğulları Beyliği / 1299--1462
23- Osmanoğulları Beyliği / 1299--1922
24- Germiyanoğulları / 1300--1423
25- Hamitoğulları Beyliği / 1301--1423
26- Saruhanoğulları / 1302--1410
27- Tacettinoğulları Beyliği / 1303--1415
28- Aydınoğulları / 1308--1426
29- Tekeoğulları / 1321--1390
30- Ramazanoğulları / 1325--1608
31- Eretna Beyliği / 1335--1381
32- Dulkadiroğulları / 1339--1521
33- Kadı Burhaneddin / 1381--1398
Tarihte Türk hanlıkları
- Marağa Hanlığı
- Kuba Hanlığı
- Bakü Hanlığı
- Şeki Hanlığı
- Tebriz Hanlığı
- Gence Hanlığı
- Cavad Hanlığı
- Derbent Hanlığı
- Erdebil Hanlığı
- Halhal Hanlığı
- Zencan Hanlığı
- Şirvan Hanlığı
- Karabağ Hanlığı
- Revan Hanlığı
- Karadağ Hanlığı
- Nahçıvan Hanlığı
- Merend Hanlığı
- Urmiye Hanlığı
- Maku Hanlığı
- Hükümdar Hanedanlar
- Boyar Soyluları - Rusya/Ukrayna
- Tuğluk Hanedanları / Hindistan
- Basarab Hanedanları / Romanya
- Bahri Hanedanları / Mısır
- Terter Hanedanları / Bulgaristan
- Haleci Hanedanları / Hindistan
- Avşar Hanedanları / İran
- Kaçar Hanedanları / İran
Osmanlı İmparatorluğuna Bağlı Devletler
Avrupa Kıtası
1. Bulgaristan (545 yıl)
2. Yunanistan (400 yıl)
3. Sırbistan (539 yıl)
4. Karadağ (539 yıl)
5. Kosova (539 yıl)
6. Bosna-Hersek (539 yıl)
7. Hırvatistan (539 yıl)
8. Makedonya (539 yıl)
9. Slovenya (250 yıl)
10. Romanya (490 yıl)
11. Slovakya (20 yıl)
12. Macaristan (160 yıl)
13. Moldova (490 yıl)
14. Ukrayna (308 yıl)
15. Rusya güney topraklar (291 yıl)
16. Polonya (Lehistan) (25 yıl)
17. İtalya'nın güneydoğu kıyıları (20 yıl)
18. Arnavutluk (435 yıl)
19. Belarus (25 yıl) -himaye-
20. Litvanya (25 yıl) -himaye-
21. Letonya (25 yıl) -himaye-
22. Voyvodina (166 yıl)
Asya Kıtası
23. Türkiye (Anadolu)
24. Gürcistan (400 yıl)
25. Azerbaycan (25 yıl)
26. Ermenistan (20 yıl)
27. Kuzey Kıbrıs (293 yıl)
28. Güney Kıbrıs (293 yıl)
29. Irak (402 yıl)
30. Suriye (402 yıl)
31. İsrail (402 yıl)
32. Filistin (402 yıl)
33. Ürdün (402 yıl)
34. Suudi Arabistan (399 yıl)
35. Yemen (401 yıl)
36. Umman (400 yıl)
37. Birleşik Arap Emirlikleri (400 yıl)
38. Katar (400 yıl)
39. Bahreyn (400 yıl)
40. Kuveyt (381 yıl)
41. İran'in batı toprakları (30 yıl)
42. Lübnan (402 yıl)
Afrika Kıtası
43. Mısır (397 yıl)
44. Libya (394 yıl)
45. Tunus (308 yıl)
46. Cezayir (313 yıl)
47. Sudan (397 yıl)
48. Eritre (350 yıl)
49. Cibuti (329 yıl)
50. Somali (350 yıl)
51. Kenya sahilleri (350 yıl)
52. Tanzanya sahilleri (250 yıl)
53. Çad'ın kuzey bölgeleri (313 yıl)
54. Nijer'in bir kısmı (300 yıl)
55. Mozambik kuzey toprakları (150 yıl)
56. Fas (50 yıl) - himaye
57. Batı Sahra (50 yıl) - himaye
58. Moritanya (50 yıl) - himaye
59. Mali (300 yıl)
60. Senegal (300 yıl)
61. Gambiya (300 yıl)
62. Gine Bissau (300 yıl)
63. Gine (300 yıl)
64. Etiyopya'nın bir kısmı (350 yıl)
Çinliler arasında eriyen Hanedanlıklar ve tarihe adı Hun ardılları olarak geçen devletler:
- Çu Devleti Zhou Hanedanları (m.ö.1122)
- Tang Hanedanlığı (Tabgaçlar) (618--907
- Birinci Chao Hun Devleti (304--329)
- İkinci Chao Hun Devleti (328--352)
- Hsia Hun Devleti (407--431)
- Hiang Hun Devleti (401--439)
- Lov-Lan Hun Devleti (442--460)
- Batı Wei (Tabgaç kökenli) (535--557)
- Kuzey Zhou (Tabgaç kökenli) (557--581)
- Büyük Yan (Lushan) (756--763)
- Hou Tang (Şatuo kökenli) (923--937)
- Jin (Şatuo kökenli) (936--947)
- Hou Han (Şatuo kökenli) (947--951)
- Kuzey Han (Şatuo kökenli) (951-979)
En eski Türk Aile ve Boyları:
Her modern ulus, farklı etnik kökenlerin bir karışımıdır. Türklerin gerçek Türk olmadığını iddia etmek umutsuz bir çabadır; çünkü Türk halkı genetik olarak çeşitlidir. Ancak, dilleri, kültürleri ve tarihleri ortak bir psikoloji oluşturur. Avrupalıların aksine, Türk boyları hiçbir zaman kendilerini tamamen farklı kimliklere ayırmamıştır. Türk kimliği, dili ve kültürünün büyük bir kısmı devam etmektedir. Coğrafyaya uyum sağlayan insanlar fiziksel olarak birbirinden farklıdır; bu, Türk halkının kadim tarihine aittir. Bu yüzden, yeni gelenlere veya farklı insanlara karşı temkinli değillerdir; tüm göçebe bozkır kavimleri çeşitliliğe açık ve ilgilidirler. Onları kültürlerine ve toplumlarına dahil etme konusunda neredeyse içgüdüsel bir refleks vardır, çünkü boyların ve klanların hayatta kalması büyük ölçüde sayılarının artmasına bağlıdır.
Yeni üyeler katıldıkça insanlar değişir ve gelişir, fakat kültür ve dil sabit kalır. Sayısal çoğunluk ve çeşitlilikte güç bulmak, Türk kültürünün doğal bir özelliğidir. Bu yüzden her boy, devlete ve her devlet, İmparatorluğa dönüşme sürecinde dünyanın geri kalanından sayıca üstündür...
- Ruslar ve Ukrayna'lılar,
- Yahudiler ve Araplar
- Farslar ve Peştunlar.
- Saksonlar ve Cermenler .
Yorum Gönder